بخش پنجم؛ ازدواج حضرت فاطمـه زهراء سلام الله علیـها (باب 5 ...

بخش پنجم؛ ازدواج حضرت فاطمـه زهراء سلام الله علیـها (باب 5؛ تزویجها سلام الله علیـها)

[روایت شماره] (01)

[إقبال الأعمال ] بِإِسْنَادِهِ إِلَی شَیْخِنَا الْمُفِیدِ فِی کِتَابِ حَدَائِقِ الرِّیَاضِ قَالَ:
لَیْلَةَ إِحْدَی وَ عِشْرِینَ مِنَ الْمُحَرَّمِ وَ کَانَتْ لَیْلَةَ خَمِیسٍ سَنَةَ ثَلاثٍ مِنَ الْهِجْرَةِ کَانَ زِفَافُ فَاطِمَةَ ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِلَی مَنْزِلِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام یُسْتَحَبُّ صَوْمُهُ شُکْراً لِلَّهِ تَعَالَی لِمَا وُفِّقَ مِنْ جَمْعِ حُجَّتِهِ (355) وَ صَفْوَتِهِ (356).
وَ مِنْ تَارِیخِ بَغْدَادَ بِإِسْنَادِهِ إِلَی ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ:
لَمَّا زُفَّتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیـها إِلَی عَلِیٍّ علیـه السلام کَانَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قُدَّامَهَا وَ جَبْرَئِیلُ عَنْ یَمِینِهَا وَ مِیکَائِیلُ عَنْ یَسَارِهَا وَ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ خَلْفَهَا یُسَبِّحُونَ اللَّهَ وَ یُقَدِّسُونَهُ حَتَّی طَلَعَ الْفَجْرُ.
در کتاب اقبال (357) با سندهای خود از شیخ مفید مـی‌نگارد ازدواج و عروسی فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم با حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام درون شب پنجشنبه 21 ماه محرّم سال سوّم هجری واقع شد. نیک لیله الزفاف روزه گرفتن آن روز مستحب هست و روزه دار بر توفیق روزه داری این روز، نیک لیله الزفاف کـه مراسم ازدواج حضرت علی و حضرت زهرا علیـهما السلام خدا را سپاسگزاری مـی‌نماید.
در تاریخ بغداد از ابن عبّاس (358) روایت مـی‌کند:
آن شبی کـه فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها را بـه خانـه‌ی حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام بردند پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم جلو فاطمـه و جبرئیل سمت راست و مـیکائیل طرف چپ و تعداد هفتاد هزار ملک درون عقب آن بانو بودند کـه خدا را که تا طلوع فجر تسبیح و تقدیس مـی‌گفتند.

[روایت شماره] (02)

مصباح: نیک لیله الزفاف فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ سلام الله علیـها مِنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام وَ رُوِیَ أَنَّهُ کَانَ یَوْمَ السَّادِسِ.
شیخ طوسی درون کتاب مصباح (359) مـی‌نویسد:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از روز اول ماه ذی الحجة و به قولی روز ششم فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام تزویج نمود.

[روایت شماره] (03)

[عیون أخبارالرّضا علیـه السلام ] جَعْفَرُ بْنُ نُعَیْمٍ الشَّاذَانِیُّ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ، عَنِ ابْنِ هَاشِمٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَعْبَدٍ، عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا علیـه السلام ، عَنْ أَبِیـهِ علیـه السلام ، عَنْ آبَائِهِ: ، عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَا عَلِیُّ لَقَدْ عَاتَبَنِی رِجَالٌ مِنْ قُرَیْشٍ فِی أَمْرِ فَاطِمَةَ وَ قَالُوا: خَطَبْنَاهَا إِلَیْکَ فَمَنَعْتَنَا وَ زَوَّجْتَ عَلِیّاً، فَقُلْتُ لَهُمْ: وَاللَّهِ مَا أَنَا مَنَعْتُکُمْ وَ زَوَّجْتُهُ، بَلِ اللَّهُ مَنَعَکُمْ وَ زَوَّجَهُ، فَهَبَطَ عَلَیَّ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ:
یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلالُهُ یَقُولُ: لَوْ لَمْ أَخْلُقْ عَلِیّاً لَمَا کَانَ لِفَاطِمَةَ ابْنَتِکَ کُفْوٌ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ آدَمُ فَمَنْ دُونَهُ.
[عیون أخبارالرّضا علیـه السلام ] الهمدانیُّ، عن علیِّ، عن أبیـه، عن علی بن معبد مثله.
شیخ صدوق درون کتاب عیون (360) اخبار الرّضا علیـه السلام با چند واسطه از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
یـا علی! گروهی از مردان قریش راجع بـه فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها مرا مورد عتاب قرار دادند و گفتند:
ما خواستگار فاطمـه بودیم و تو نپذیرفتی، اکنون او را بـه علی بن ابیطالب دادی.
من گفتم:
به خدا قسم، من فاطمـه را از شما رد نکردم و او را تزویج ننمودم، بلکه خدا خواستگاری شما را نپذیرفت و فاطمـه را به منظور علی تزویج کرد؛ زیرا جبرئیل بر من نازل شد و گفت:
خدای تعالی مـی‌فرماید:
اگر من علی را خلق نمـی‌کردم از حضرت آدم بـه بعد شوهری کـه شایسته‌ی فاطمـه باشد درون روی زمـین نبود.
در کتاب عیون اخبار الرّضا علیـه السلام ، احمد بن زیـاد بن جعفر الهمدانی از طریق علی بن ابراهیم با چند واسطه‌ی دیگر مثل این حدیث را نقل کرده هست (361).

[روایت شماره] (04)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] الْمُفِیدُ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَسَدِیِّ، عَنْ جَعْفَرِبْنِ عَبْدِاللَّهِ الْعَلَوِیِّ، عَنْ یَحْیَی بْنِ هَاشِمٍ الْغَسَّانِیِّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ، عَنْ جُوَیْرِ بْنِ سَعْدٍ، عَنِ الضَّحَّاکِ بْنِ مُزَاحِمٍ قَالَ:
سَمِعْتُ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام یَقُولُ: أَتَانِی أَبُوبَکْرٍ وَ عُمَرُ فَقَالا: لَوْ أَتَیْتَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَذَکَرْتَ لَهُ فَاطِمَةَ.
قَالَ:
فَأَتَیْتُهُ فَلَمَّا رَآنِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ضَحِکَ ثُمَّ قَالَ:
مَا جَاءَ بِکَ یَا أَبَاالْحَسَنِ حَاجَتُکَ؟
قَالَ:
فَذَکَرْتُ لَهُ قَرَابَتِی وَ قِدَمِی فِی الْإِسْلامِ وَ نُصْرَتِی لَهُ وَ جِهَادِی فَقَالَ:
یَا عَلِیُّ صَدَقْتَ فَأَنْتَ أَفْضَلُ مِمَّا تَذْکُرُ، فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ فَاطِمَةُ تُزَوِّجُنِیـهَا، فَقَالَ:
یَا عَلِیُّ إنَّهُ قَدْ ذَکَرَهَا قَبْلَکَ رِجَالٌ فَذَکَرْتُ ذَلِکَ لَهَا فَرَأَیْتُ الْکَرَاهَةَ فِی وَجْهِهَا، وَلَکِنْ عَلَی رِسْلِکَ حَتَّی أَخْرُجَ إِلَیْکَ.
فَدَخَلَ عَلَیْهَا، فَقَامَتْ فَأَخَذَتْ رِدَاءَهُ وَ نَزَعَتْ نَعْلَیْهِ وَ أَتَتْهُ بِالْوَضُوءِ فَوَضَّأَتْهُ بِیَدِهَا وَ غَسَلَتْ رِجْلَیْهِ، ثُمَّ قَعَدَتْ، فَقَالَ لَهَا: یَا فَاطِمَةُ، فَقَالَتْ:
لَبَّیْکَ لَبَّیْکَ حَاجَتُکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟
قَالَ:
إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ مَنْ قَدْ عَرَفْتِ قَرَابَتَهُ وَ فَضْلَهُ وَ إِسْلامَهُ وَ إِنِّی قَدْ سَأَلْتُ رَبِّی أَنْ یُزَوِّجَکِ خَیْرَ خَلْقِهِ وَ أَحَبَّهُمْ إِلَیْهِ وَ قَدْ ذَکَرَ مِنْ أَمْرِکِ شَیْئاً فَمَا تَرَیْنَ؟ فَسَکَتَتْ وَ لَمْ تُوَلِّ وَجْهَهَا وَ لَمْ یَرَ فِیـهِ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کَرَاهَةً، فَقَامَ وَ هُوَ یَقُولُ: اللَّهُ أَکْبَرُ سُکُوتُهَا إِقْرَارُهَا.
فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ علیـه السلام فَقَالَ:
یَا مُحَمَّدُ زَوِّجْهَا عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ رَضِیَهَا لَهُ وَ رَضِیَهُ لَهَا،
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
فَزَوَّجَنِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ثُمَّ أَتَانِی فَأَخَذَ بِیَدِی فَقَالَ:
قُمْ بِسْمِ اللَّهِ وَ قُلْ عَلَی بَرَکَةِ اللَّهِ وَ ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّهِ، ثُمَّ جَاءَنِی حَتَّی أَقْعَدَنِی عِنْدَهَا سلام الله علیـها، ثُمَّ قَالَ:
اللَّهُمَّ إنَّهُمَا أَحَبُّ خَلْقِکَ إِلَیَّ فَأَحِبَّهُمَا وَ بَارِکْ فِی ذُرِّیَّتِهِمَا وَ اجْعَلْ عَلَیْهِمَا مِنْکَ حَافِظاً وَ إِنِّی أُعِیذُهُمَا بِکَ وَ ذُرِّیَّتَهُمَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ.
بیـان: الرِّسل بالکسر التأنّی و الرِّفق.
شیخ طوسی درون کتاب امالی (362) با چند واسطه از ضحاک بن مزاحم نقل مـی‌کند کـه گفت:
از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام شنیدم مـی‌فرمود:
ابوبکر و عمر نزد من آمدند و گفتند:
کاش پیش رسول خدا مـی‌رفتی و راجع بـه تزویج فاطمـه گفتگو مـی‌کردی.
موقعی کـه من نزد پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رفتم و آن بزرگوار مرا دید خندید و فرمود:
یـا اباالحسن! آیـا به منظور حاجتی کـه داری نزد من آمدی؟ من قرابت و سبقت درون اسلام و یـاری خود را از آن حضرت و جهادهایی کـه در راه خدا کرده بودم، به منظور آن حضرت شرح دادم.
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
یـا علی راست مـی‌گویی، مقام تو بالاتر از این هست که تذکّر دادی، گفتم:
یـا رسول الله فاطمـه‌ی زهراء را برایم تزویج نما.
فرمود:
یـا علی! قبل از تو چند نفر از مردان، این تقاضا را داشتند، ولی هر گاه من بـه فاطمـه مـی‌گفتم اظهار بی‌مـیلی مـی‌کرد، شما چند لحظه‌ای صبر کن که تا من نزد او بروم و برگردم.
هنگامـی کـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نزد فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها رفت، آن بانو از جای برخاست و عبای پدر خود را گرفت و نعلین‌های آن حضرت را درآورد و با آب، پاهای آن حضرت را با دست‌های خود شستشو داد، آنگاه نشست.
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
ای فاطمـه! عرض کرد:
بله یـا رسول الله!
فرمود:
علی بن ابیطالبیست کـه تو قرابت و فضیلت و سبقت درون اسلام وی را مـی‌دانی، من از خدای سبحان خواسته‌ام کـه تو را به منظور بهترین و محبوب‌ترین خلق خود تزویج کند.
علی درباره‌ی ازدواج با تو گفتگویی نموده، تو چه صلاح مـی‌دانی؟ فاطمـه‌ی اطهر ساکت شد و صورت خود را از پیغمبر خدا برنگردانید.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رضایت حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را، از صورتش دریـافت لذا برخاست و فرمود:
الله اکبر، سکوت فاطمـه دلیل بر رضایت وی خواهد بود.
پس از این جریـان جبرئیل نزد پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آمد و گفت:
یـا محمّد! فاطمـه را به منظور حضرت علی بن ابیطالب تزویج کن، زیرا خدا راضیست کـه زهرا به منظور علی و علی به منظور زهرا باشد.
حضرت امـیر علیـه السلام مـی‌فرماید:
رسول خدا فاطمـه را به منظور من تزویج نمود، آنگاه نزد من آمد دستم را گرفت و فرمود:
بسم الله، برخیز و این دعا را بخوان: «عَلَی بَرَکَةِ اللَّهِ وَ ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَی اللَّه».
سپس مرا آورد و نزد حضرت زهرای اطهر نشانید، آنگاه فرمود:
بار خدایـا! اینان نزد من محبوب‌ترین خلق تو مـی‌باشند. نیک لیله الزفاف تو ایشان را دوست داشته باش و خیر و برکت بـه فرزندانشان عطا بفرما، ایشان را محفوظ بدار، پروردگارا! من ایشان و ذریّه‌ی ایشان را از شرّ شیطان رجیم بـه تو مـی‌سپارم.
بیـان: «الرسل»، اگر حرف «راء» مکسور خوانده شود این کلمـه بـه معنای آرامـی و آهستگی مـی‌دهد.

[روایت شماره] (05)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] جَمَاعَةٌ عَنْ أَبِی غَالِبٍ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الزُّرَارِیِّ، عَنْ خَالِهِ، عَنِ الْأَشْعَرِیِّ، عَنِ الْبَرْقِیِّ، عَنِ ابْنِ أَسْبَاطٍ، عَنْ دَاوُدَ، عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ شُعَیْبٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
لَمَّا زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلِیّاً فَاطِمَةَ سلام الله علیـها دَخَلَ عَلَیْهَا وَ هِیَ تَبْکِی فَقَالَ لَهَا: مَا یُبْکِیکِ؟ فَوَاللَّهِ لَوْ کَانَ فِی أَهْلِ بَیْتِی خَیْرٌ مِنْهُ زَوَّجْتُکِ وَ مَا أَنَا زَوَّجْتُکِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ زَوَّجَکِ وَ أَصْدَقَ عَنْکِ الْخُمُسَ مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
قُمْ فَبِعِ الدِّرْعَ، فَقُمْتُ فَبِعْتُهُ وَ أَخَذْتُ الثَّمَنَ وَ دَخَلْتُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَسَکَبْتُ الدَّرَاهِمَ فِی حَجْرِهِ فَلَمْ یَسْأَلْنِی کَمْ هِیَ وَ لا أَنَا أَخْبَرْتُهُ، ثُمَّ قَبَضَ قَبْضَةً وَ دَعَا بِلالاً فَأَعْطَاهُ فَقَالَ:
ابْتَعْ لِفَاطِمَةَ طِیباً، ثُمَّ قَبَضَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنَ الدَّرَاهِمِ بِکِلْتَا یَدَیْهِ فَأَعْطَاهُ أَبَابَکْرٍ وَ قَالَ:
ابْتَعْ لِفَاطِمَةَ مَا یُصْلِحُهَا مِنْ ثِیَابٍ وَ أَثَاثِ الْبَیْتِ وَ أَرْدَفَهُ بِعَمَّارِ بْنِ یَاسِرٍ وَ بِعِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ.
فَحَضَرُوا السُّوقَ فَکَانُوا یَعْتَرِضُونَ الشَّیْ‌ءَ مِمَّا یُصْلِحُ، فَلا یَشْتَرُونَهُ حَتَّی یُعْرِضُوهُ عَلَی أَبِی بَکْرٍ فَإِنِ اسْتَصْلَحَهُ اشْتَرَوْهُ.
فَکَانَ مِمَّا اشْتَرَوْهُ: قَمِیصٌ بِسَبْعَةِ دَرَاهِمَ وَ خِمَارٌ بِأَرْبَعَةِ دَرَاهِمَ وَ قَطِیفَةٌ سَوْدَاءُ خَیْبَرِیَّةٌ وَ سَرِیرٌ مُزَمَّلٌ بِشَرِیطٍ وَ فِرَاشَیْنِ مِنْ خَیْشِ مِصْرَ حَشْوُ أَحَدِهِمَا لِیفٌ وَ حَشْوُ الْآخَرِ مِنْ جِزِّ الْغَنَمِ وَ أَرْبَعَ مَرَافِقَ مِنْ أَدَمِ الطَّائِفِ، حَشْوُهَا إِذْخِرٌ وَ سِتْرٌ مِنْ صُوفٍ وَ حَصِیرٌ هَجَرِیٌّ (363) وَ رَحًی لِلْیَدِ وَ مِخْضَبٌ مِنْ نُحَاسٍ وَ سِقَاءٌ مِنْ أَدَمٍ وَ قَعْبٌ لِلَّبَنِ وَ شَنٌّ لِلْمَاءِ وَ مِطْهَرَةٌ مُزَفَّتَةٌ (364) وَ جَرَّةٌ خَضْرَاءُ وَ کِیزَانُ خَزَفٍ حَتَّی إذَا اسْتَکْمَلَ الشِّرَاءَ حَمَلَ أَبُوبَکْرٍ بَعْضَ الْمَتَاعِ وَ حَمَلَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم الَّذِینَ کَانُوا مَعَهُ الْبَاقِیَ.
فَلَمَّا عَرَضَ الْمَتَاعَ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم جَعَلَ یُقَلِّبُهُ بِیَدِهِ وَ یَقُولُ بَارَکَ اللَّهُ لِأَهْلِ الْبَیْتِ.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
فَأَقَمْتُ بَعْدَ ذَلِکَ شَهْراً أُصَلِّی مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ أَرْجِعُ إِلَی مَنْزِلی وَ لا أَذْکُرُ شَیْئاً مِنْ أَمْرِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها ثُمَّ قُلْنَ أَزْوَاجُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَلا نَطْلُبُ لَکَ مِنْ رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دُخُولَ فَاطِمَةَ عَلَیْکَ؟ فَقُلْتُ: افْعَلْنَ، فَدَخَلْنَ عَلَیْهِ فَقَالَتْ أُمُّ أَیْمَنَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ لَوْ أَنَّ خَدِیجَةَ بَاقِیَةٌ لَقَرَّتْ عَیْنُهَا بِزِفَافِ فَاطِمَةَ وَ إِنَّ عَلِیّاً یُرِیدُ أَهْلَهُ، فَقَرَّ عَیْنَ فَاطِمَةَ بِبَعْلِهَا وَ اجْمَعْ شَمْلَهَا وَ قَرَّ عُیُونَنَا بِذَلِکَ، فَقَالَ:
فَمَا بَالُ عَلِیٍّ لا یَطْلُبُ مِنِّی زَوْجَتَهُ، فَقَدْ کُنَّا نَتَوَقَّعُ ذَلِکَ مِنْهُ،
قَالَ عَلِیٌّ: فَقُلْتُ: الْحَیَاءُ یَمْنَعُنِی یَا رَسُولَ اللَّهِ.
فَالْتَفَتَ إِلَی النِّسَاءِ فَقَالَ:
مَنْ هَاهُنَا؟
فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: أَنَا أُمُّ سَلَمَةَ وَ هَذِهِ زَیْنَبُ وَ هَذِهِ فُلانَةُ وَ فُلانَةُ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
هَیِّئُوا لِابْنَتِی وَ ابْنِ عَمِّی فِی حُجَرِی بَیْتاً، فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فِی أَیِّ حُجْرَةٍ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ: فِی حُجْرَتِکِ وَ أَمَرَ نِسَاءَهُ أَنْ یُزَیِّنَّ وَ یُصْلِحْنَ مِنْ شَأْنِهَا.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَسَأَلْتُ فَاطِمَةَ: هَلْ عِنْدَکِ طِیبٌ ادَّخَرْتِیـهِ لِنَفْسِکِ؟
قَالَتْ:
نَعَمْ، فَأَتَتْ بِقَارُورَةٍ فَسَکَبَتْ مِنْهَا فِی رَاحَتِی فَشَمِمْتُ مِنْهَا رَائِحَةً مَا شَمِمْتُ مِثْلَهَا قَطُّ، فَقُلْتُ مَا هَذَا؟
فَقَالَتْ:
کَانَ دِحْیَةُ الْکَلْبِیُّ یَدْخُلُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَیَقُولُ لِی: یَا فَاطِمَةُ هَاتِی الْوِسَادَةَ فَاطْرَحِیـهَا لِعَمِّکِ، فَأَطْرَحُ لَهُ الْوِسَادَةَ فَیَجْلِسُ عَلَیْهَا، فَإذَا نَهَضَ سَقَطَ مِنْ بَیْنِ ثِیَابِهِ شَیْ‌ءٌ فَیَأْمُرُنِی بِجَمْعِهِ، فَسَأَلَ عَلِیٌّ علیـه السلام رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَنْ ذَلِکَ فَقَالَ:
هُوَ عَنْبَرٌ یَسْقُطُ مِنْ أَجْنِحَةِ جَبْرَئِیلَ.
قَالَ عَلِیٌّ: ثُمَّ قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا عَلِیُّ اصْنَعْ لِأَهْلِکَ طَعَاماً فَاضِلاً ثُمَّ قَالَ:
مِنْ عِنْدِنَا اللَّحْمُ وَ الْخُبْزُ وَ عَلَیْکَ التَّمْرُ وَ السَّمْنُ، فَاشْتَرَیْتُ تَمْراً وَ سَمْناً فَحَسَرَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَنْ ذِرَاعِهِ وَ جَعَلَ یَشْدَخُ التَّمْرَ فِی السَّمْنِ حَتَّی اتَّخَذَهُ حَیْساً وَ بَعَثَ إِلَیْنَا کَبْشاً سَمِیناً فَذُبِحَ وَ خُبِزَ لَنَا خُبْزٌ کَثِیرٌ.
ثُمَّ قَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
ادْعُ مَنْ أَحْبَبْتَ، فَأَتَیْتُ الْمَسْجِدَ وَ هُوَ مُشْحَنٌ بِالصَّحَابَةِ، فَأُحْیِیتُ [فَحَیِیتُ ] أَنْ أُشْخِصَ قَوْماً وَ أَدَعَ قَوْماً، ثُمَّ صَعِدْتُ عَلَی رَبْوَةٍ هُنَاکَ وَ نَادَیْتُ: أَجِیبُوا إِلَی وَلِیمَةِ فَاطِمَةَ، فَأَقْبَلَ النَّاسُ أَرْسَالاً، فَاسْتَحْیَیْتُ مِنْ کَثْرَةِ النَّاسِ وَ قِلَّةِ الطَّعَامِ، فَعَلِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مَا تَدَاخَلَنِی فَقَالَ:
یَا عَلِیُّ إِنِّی سَأَدْعُو اللَّهَ بِالْبَرَکَةِ قَالَ عَلِیٌّ: فَأَکَلَ الْقَوْمُ عَنْ آخِرِهِمْ طَعَامِی وَ شَرِبُوا شَرَابِی وَ دَعَوْا لِی بِالْبَرَکَةِ وَ صَدَرُوا وَ هُمْ أَکْثَرُ مِنْ أَرْبَعَةِ آلافِ رَجُلٍ وَ لَمْ یَنْقُصْ مِنَ الطَّعَامِ شَیْ‌ءٌ.
ثُمَّ دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِالصِّحَافِ فَمُلِئَتْ وَ وَجَّهَ بِهَا إِلَی مَنَازِلِ أَزْوَاجِهِ، ثُمَّ أَخَذَ صَحْفَةً وَ جَعَلَ فِیـهَا طَعَاماً وَ قَالَ:
هَذَا لِفَاطِمَةَ وَ بَعْلِهَا حَتَّی إذَا انْصَرَفَتِ الشَّمْسُ لِلْغُرُوبِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا أُمَّ سَلَمَةَ هَلُمِّی فَاطِمَةَ، فَانْطَلَقَتْ فَأَتَتْ بِهَا وَ هِیَ تَسْحَبُ أَذْیَالَهَا وَ قَدْ تَصَبَّبَتْ عَرَقاً حَیَاءً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَعَثَرَتْ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَقَالَکَ اللَّهُ الْعَثْرَةَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ.
فَلَمَّا وَقَفَتْ بَیْنَ یَدَیْهِ کَشَفَ الرِّدَاءَ عَنْ وَجْهِهَا حَتَّی رَآهَا عَلِیٌّ علیـه السلام ثُمَّ أَخَذَ یَدَهَا فَوَضَعَهَا فِی یَدِ عَلِیٍّ علیـه السلام وَ قَالَ:
بَارَکَ اللَّهُ لَکَ فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ یَا عَلِیُّ نِعْمَ الزَّوْجَةُ فَاطِمَةُ وَ یَا فَاطِمَةُ نِعْمَ الْبَعْلُ عَلِیٌّ انْطَلِقَا إِلَی مَنْزِلِکُمَا وَ لا تُحْدِثَا أَمْراً حَتَّی آتِیَکُمَا.
قَالَ عَلِیٌّ: فَأَخَذْتُ بِیَدِ فَاطِمَةَ وَ انْطَلَقْتُ بِهَا حَتَّی جَلَسْتُ فِی جَانِبِ الصُّفَّةِ وَ جَلَسَتْ فِی جَانِبِهَا وَ هِیَ مُطْرِقَةٌ إِلَی الْأَرْضِ حَیَاءً مِنِّی وَ أَنَا مُطْرِقٌ إِلَی الْأَرْضِ حَیَاءً مِنْهَا.
ثُمَّ جَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
مَنْ هَاهُنَا؟ فَقُلْنَا: ادْخُلْ یَا رَسُولَ اللَّهُ مَرْحَباً بِکَ زَائِراً وَ دَاخِلاً، فَدَخَلَ فَأَجْلَسَ فَاطِمَةَ مِنْ جَانِبِهِ ثُمَّ قَالَ:
یَا فَاطِمَةُ ایتِینِی بِمَاءٍ فَقَامَتْ إِلَی قَعْبٍ فِی الْبَیْتِ فَمَلاتْهُ مَاءً ثُمَّ أَتَتْهُ بِهِ، فَأَخَذَ جُرْعَةً فَتَمَضْمَضَ بِهَا ثُمَّ مَجَّهَا فِی الْقَعْبِ ثُمَّ صَبَّ مِنْهَا عَلَی رَأْسِهَا، ثُمَّ قَالَ:
أَقْبِلِی! فَلَمَّا أَقْبَلَتْ نَضَحَ مِنْهُ بَیْنَ ثَدْیَیْهَا. ثُمَّ قَالَ:
أَدْبِرِی، فَأَدْبَرَتْ فَنَضَحَ مِنْهُ بَیْنَ کَتِفَیْهَا ثُمَّ قَالَ:
«اللَّهُمَّ هَذِهِ ابْنَتِی وَ أَحَبُّ الْخَلْقِ إِلَیَّ، اللَّهُمَّ وَ هَذَا أَخِی وَ أَحَبُّ الْخَلْقِ إِلَیَّ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَکَ وَلِیّاً وَ بِکَ حَفِیّاً وَ بَارِکْ لَهُ فِی أَهْلِهِ، ثُمَّ قَالَ:
یَا عَلِیُّ ادْخُلْ بِأَهْلِکَ بَارَکَ اللَّهُ لَکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَیْکُمْ إنَّهُ حَمِیدٌ مَجِیدٌ».
بیـان: مزّمل أی ملفوف و الشریط: خوص مفتول یشرط بـه السریر و نحوه و قال الفیروزآبادیُّ: الخیش: ثیـاب فی نسجها رقَّة و خیوطها غلاظ من مُشاقة الکتّان أو من أغلظ العصب، قوله: من جِزِّ الغَنَم بالکسر أی الصوف الّذی جزَّ من الغنم و المخضب کمنبر: المرکن.
قوله: فقرِّ عین فاطمة، ظاهره أنّه بصیغة الأمر بناء علی أنَّ مجرَّده یکون متعدِّیـا أیضاً لکنّه لم یرد فیما عندنا من کتب اللّغة.
و قال الجوهریُّ: جمع الله شملهم، أی ما تشتّت من أمرهم و شتّت الله شمله أی ما اجتمع من أمره و قال: الشّدخر الشی‌ء الأجوف و قال: الحیس هو تمر یخلط بسمن و أقط و السّحب الجرُّ و القعب قدح من خشب، قوله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
و بک حفیّاً، قال الجوهریُّ: تقول: حفِیت بـه بالکسر أی بالغت فی إکرامـه و ألطافه - انتهی - أی مطیعاً لک غایة الإطاعة أو مشفقاً علی الخلق ناصحاً لهم بسبب إطاعة أمرک.
نیز درون کتاب پیشین (365) با چند واسطه از حضرت صادق آل محمّد روایت مـی‌کند کـه فرمود:
هنگامـی کـه پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را به منظور علی بن ابیطالب علیـه السلام تزویج نمود نزد فاطمـه آمد دید آن بانو گریـان است، فرمود:
برای چه گریـانی! بـه خدا قسم اگر درون مـیان اهل بیت منی از علی بهتر مـی‌بود من تو را به منظور او تزویج مـی‌نمودم، نـه اینکه من تو را تزویج کرده باشم، بلکه خدا تو را به منظور علی تزویج نموده و مادامـی کـه آسمان‌ها و زمـین برقرار باشند خمس را بـه جای مـهریـه‌ی تو قرار داده‌ست.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
پیغمبر خدا بـه من فرمود:
برخیز و زره خود را بفروش. من برخاستم و زره خود را فروختم، پول آن را گرفتم و به حضور پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آوردم، آن بزرگوار پول‌ها را درون کنار من ریخت و از من نپرسید کـه چه مبلغ پول است، من نیز درون این خصوص حرفی نزدم، سپس یک مشت از آن پول‌ها برگرفت و پس از اینکه بلال را خواست و پول‌ها را بـه وی داد بـه او فرمود:
این پول را به منظور فاطمـه عطر خریداری کن. بعد از آن هر دو مشت خود را از آن پول‌ها پر کرد و به ابوبکر داد و به او فرمود:
این پول را به منظور فاطمـه لباس و اثاثیـه‌ی منزل خریداری نما.
آنگاه عمّار بن یـاسر و گروه دیگری از اصحاب را همراه ابوبکر روانـه کرد. هنگامـی کـه وارد بازار شدند اشیـاء مورد نظر را درون نظر مـی‌گرفتند ولی نمـی‌خد که تا ابوبکر آنـها را پسند نماید، آنگاه خریده مـی‌شد.
یک پیراهن بـه مبلغ هفت درهم، یک نقاب بـه چهار درهم، یک قطیفه‌ی مشکی خیبری، یک تخت کـه وسط آن را با لیف خرما بافته بودند، دو عدد تشک کـه یکی از آنـها را از لیف خرما و دیگری را از پشم پُر شده بود، تعداد چهار متکا از پوست طائف کـه وسط آنـها را با علف اذخر (366) پر کرده بودند، یک پرده‌ی پشمـی، یک حصیر هَجَری، یک دست آسیـاب دستی، یک بادیـه‌ی مسی، یک ظرف آب خوری کـه از پوست بود، یک کاسه‌ی چوبی به منظور شیر، یک مشک آب، یک آفتابه‌ی قیر اندود، یک سبوی سبز و کوزه‌های سفالی.
هنگامـی کـه آن اشیـاء را خد، ابوبکر مقداری از آنـها و مابقی را اصحاب برداشته و راهی منزل شدند.
موقعی کـه آنـها را بـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عرضه د آن حضرت آنـها را بـه دست مبارک خود زیر و رو مـی‌کرد و مـی‌فرمود:
خدا اینـها را به منظور اهل بیت من مبارک نماید! !
حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام مـی‌فرماید:
من بعد از این جریـان بـه مدّت یک ماه با پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نماز مـی‌خواندم و به منزل خویش مراجعت مـی‌نمودم و راجع بـه امر فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها بـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم چیزی نمـی‌گفتم.
ولی زنان پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من مـی‌گفتند:
آیـا مـی‌خواهی ما از حضرتش خواهش کنیم فاطمـه را درون اختیـار تو بگذارد؟
گفتم:
بلی، وقتی ایشان بـه حضور پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مشرّف شدند، امّ ایمن گفت:
یـا رسول الله اگر خدیجه‌ی کبری زنده بود چشمش به منظور عروسی فاطمـه‌ی زهراء روشن مـی‌شد.
علی بن ابیطالب علیـه السلام دوست دارد کـه فاطمـه را ببرد، ما تقاضا داریم چشم فاطمـه را بـه علی روشن کنی و ایشان را درون اختیـار یکدیگر بگذاری که تا چشم‌های ما هم روشن گردد.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
پس چرا علی، زوجه‌ی خود را از من مطالبه نمـی‌کند درون صورتی کـه من این انتظار را از علی مـی‌بردم؟! حضرت علی علیـه السلام عرض کرد:
یـا رسول الله من از شما خجالت مـی‌کشیدم.
سپس آن بزرگوار متوجّه زنان شد و فرمود:
کیست اینجا؟
امّ سلمـه گفت:
من و زینب و فلان و فلان.
فرمود:
یکی از حجره‌های مرا به منظور پسر عمویم علی و م فاطمـه‌ی زهراء آماده نمایید.
امّ سلمـه گفت:
کدام حجره‌ها یـا رسول الله؟
فرمود:
حجره‌ی تو، آنگاه بـه زنان خویشتن دستور داد که تا خود را زینت نمودند و لوازم عروسی زهرای اطهر را مـهیّا د.
امّ سلمـه مـی‌گوید:
من بـه فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها گفتم:
آیـا عطری از به منظور خود ذخیره نموده‌ای؟
فرمود:
آری، فاطمـه‌ی زهراء یک شیشـه عطر آورد و مقداری از آن درون مـیان دست من ریخت، من بویی از آن بوئیدم کـه هرگز نظیر آن را نبوئیده بودم. بـه فاطمـه گفتم:
این عطر را از کجا آورده‌ای؟
فرمود:
هر گاه دحیـه‌ی کلبی بـه حضور رسول خدا مشرّف مـی‌شد آن حضرت بـه من مـی‌فرمود:
پشتی به منظور عموی خود بگذار، من پشتی را به منظور او مـی‌نـهادم، سپس چیزی از مـیان لباس‌های وی فرو مـی‌ریخت و به من دستور مـی‌داد که تا آن را جمع مـی‌کردم.
حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم پرسید:
چیست کـه فرو مـی‌ریزد؟
مـی‌فرمود:
عنبریست کـه از بال‌های جبرئیل فرو مـی‌ریزد.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
یـا علی! غذای فراوانی به منظور عروسی و اهل و عیـال خود درست کن! یـا علی گوشت و نان بـه عهده‌ی ما، خرما و روغن هم بـه عهده‌ی تو، من رفتم مقداری خرما و روغن خ و پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آستین‌های خود را بالا زد و خرماها را خرد نمود، درون مـیان روغن مـی‌ریخت که تا اینکه غذایی بـه وجود آمد کـه آن را بـه عربی خبیص مـی‌نامند، آنگاه یک چاق را به منظور ما فرستاد و نان فراوانی را تهیـه نمود.
بعداً حضرت رسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
هری را کـه دوست داری به منظور غذای عروسی خود دعوت کن، من وارد مسجد شدم، افراد زیـادی آنجا بودند، خجالت کشیدم کـه گروهی را دعوت کنم و گروهی را دعوت ننمایم، لذا بالای بلندی کـه در آنجا بود رفتم و ندا دادم:
بیـایید و از غذای عروسی فاطمـه بهره‌مند شوید، مردم زیـادی آمدند، من از کثرت جمعیّت و کمبود غذا خجالت مـی‌کشیدم، وقتی پیغمبر از خجالت من آگاه شد فرمود:
یـا علی! من دعا مـی‌کنم کـه خدا بـه غذای شما برکت دهد.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
آن گروه کـه بیشتر از چهار هزار نفر بودند که تا آخرین نفر از غذا و آب خوردند و آشامـیدند که تا همـه سیر شدند و از غذا چیزی کم نشد آنان به منظور من دعای خیر و برکت نمودند.
بعداً پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دستور فرمود:
کاسه‌هایی را پر از غذا نمودند و آنـها را به منظور زنان خویش فرستاد.
سپس آن بزرگوار یک کاسه پر از غذا نمود و فرمود:
این به منظور فاطمـه و شوهرش باشد.
هنگامـی کـه آفتاب نزدیک بـه غروب رسید حضرت رسول بـه امّ سلمـه فرمود:
فاطمـه‌ی زهراء را بیـاور، امّ سلمـه رفت و حضرت زهراء سلام الله علیـها را درون حالی آورد کـه گوشـه‌ی لباس‌هایش بـه زمـین کشیده مـی‌شد و از روی پدر بزرگوارش بـه قدری عرق خجالت مـی‌ریخت کـه به زمـین خورد.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
خدا تو را درون دنیـا و آخرت از زمـین خوردن نگاه دارد.
موقعی کـه فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها درون مقابل پدر خود رسید رسول خدا نقاب را از صورت آن بانو برداشت که تا حضرت علی علیـه السلام صورت آن شفیعه‌ی روز جزا را دید.
سپس حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دست فاطمـه‌ی عزیز را گرفت و در مـیان دست امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام نـهاد و فرمود:
یـا علی! خدا قدم این پیغمبر را به منظور تو مبارک کند! یـا علی! فاطمـه خوب زوجه‌ای است، ای فاطمـه! علی خوب شوهری است، راهی منزل شوید و صبر کنید که تا من بیـایم.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
من دست فاطمـه را گرفتم و پس از اینکه متوجّه منزل شدیم وی یک طرف نشست و من هم نزد او نشستم. من و فاطمـه هر کدام بـه علّت اینکه از یکدیگر خجالت مـی‌کشیدیم بـه زمـین نگاه مـی‌کردیم.
پس از این جریـان پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آمد و فرمود:
کیست اینجا؟
گفتیم:
یـا رسول الله! بفرمایید. بسیـار خوش آمدید. رسول خدا وارد شد و فاطمـه‌ی اطهر را یک طرف خویشتن نشانید و به وی فرمود:
مقداری آب نزد من بیـاور، فاطمـه‌ی زهراء برخاست و ظرفی را پر از آب کرد و به حضور آن حضرت آورد، رسول خدا مقداری از آن آب را درون دهان مبارک خود ریخت و پس از اینکه مضمضه نمود آن را درون مـیان کاسه ریخت و از آب کاسه بـه سر فاطمـه‌ی اطهر ریخت و به آن بانو فرمود:
نزدیک من بیـا! وقتی نزدیک آمد مقداری از آن آب را درون مـیان ‌های آن حضرت پاشیده، بـه او فرمود:
برگرد وقتی برگشت، مقدار دیگری از آن آب را درون مـیان دو کتف ایشان پاشید و فرمود:
بار خدایـا! این م محبوب‌ترین خلق هست نزد من، پروردگارا! این علی برادر من هست که محبوب‌ترین مخلوق هست نزد من.
بار خدایـا! این علی را ولیّ و مطیع خود قرار بده و اهل و عیـالش را برایش مبارک گردان.
پس از این سخنان فرمود:
یـا علی! اکنون نزد زوجه‌ات برو. برکت و رحمت خدا کـه پسندیده و با عظمت هست بر شما اهل بیت باد.
بیـان: «مزمّل» یعنی پیچیده شده و «الشّریط» بافته شده‌ی هر چیز از شاخه‌های نخل خرما به منظور پرده و امثال آن است.
و فیروزآبادی گفته: «الخیش» پارچه‌ای را گویند کـه در دوخت آن بسیـار ظریف کار کرده باشند، امّا کوک‌های آن بسیـار محکم باشد و آن لباس از کتان باشد و یـا هر نوع پارچه‌ی تافته شده‌ی محکم را گویند.
«جِزِّ» پشمـی را گویند کـه از پشم چیده شده باشد و «المِخْضَب» بر وزن منبر بـه معنی تغار رنگرزان و یـا مطلق تشت و لگن را گویند.
علّامـه درون معنای «فَقَرَّ» مـی‌فرماید:
ظاهر این هست که ‌ی امر باشد اگر مجرّد آن را متعدّی بگیریم ولکن درون کتب لغتی کـه نزد ماست چنین لغتی وجود ندارد.
و جوهری درون مورد جمله‌ی «جمع الله شملهم» گفته یعنی پراکنده نشود جمع آنـها و در مورد جمله‌ی «شتّت الله شمله» گفته منظور دعا و نفرین است. همچنین درون مورد «الشّدخ» گفته بـه معنی شکستن چیز توخالیست و «الحیس» بـه معنی خرماییست کـه با روغن و کشک مخلوط شده باشد.
و «السّحب» بـه معنی شکستن.
و «العقب» بـه معنی ظرفیست کـه از چوب باشد.
و درون مورد این فرمایش رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کـه مـی‌فرماید:
«و بِکَ حفیّاً» جوهری گفته: یعنی بسیـار لطف و اکرام بهی و امّا خود مرحوم مجلسی رحمة الله علیـه درون معنای این جمله مـی‌فرماید:
منظور این هست که خدایـا او (حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام ) درون نـهایت و بالاترین حدّ امکان مطیع تو هست و یـا اینکه مـی‌توان گفت منظور این هست که خداوندا او مـهربان و مشفق هست بر خلق تو و نصیحت کننده‌ی آنان هست به سبب اطاعت امر تو (زیرا تو امر فرموده‌ای بندگانت را بـه مـهربانی درون حقّ یکدیگر و به امر معروف و نـهی از منکر).

[روایت شماره] (06)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] جَمَاعَةٌ، عَنْ أَبِی غَالِبٍ الزُّرَارِیِّ، عَنِ الْکُلَیْنِیِّ، عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنِ الْوَشَّاءِ، عَنِ الْخَیْبَرِیِّ، عَنْ یُونُسَ بْنِ ظَبْیَانَ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
سَمِعْتُهُ یَقُولُ: لَوْلا أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ لِفَاطِمَةَ مَا کَانَ لَهَا کُفْوٌ عَلَی الْأَرْضِ.
در کتاب امالی (367) با چند واسطه از یونس بن ظبیـان روایت مـی‌کند کـه از امام جعفر صادق علیـه السلام شنیدم مـی‌فرمود:
اگر خدا حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام را خلق نمـی‌کرد درون تمام روی زمـین کفو و همسری به منظور فاطمـه‌ی زهراء پیدا نمـی‌شد.

[روایت شماره] (07)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] رُوِیَ أَنَّ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام دَخَلَ بِفَاطِمَةَ بَعْدَ وَفَاةِ أُخْتِهَا رُقَیَّةَ زَوْجَةِ عُثْمَانَ بِسِتَّةَ عَشَرَ یَوْماً وَ ذَلِکَ بَعْدَ رُجُوعِهِ مِنْ بَدْرٍ وَ ذَلِکَ لِأَیَّامٍ خَلَتْ مِنْ شَوَّالٍ وَ رُوِیَ أَنَّهُ دَخَلَ بِهَا یَوْمَ الثُّلَثاء لِسِتٍّ خَلَوْنَ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ وَ اللَّهُ تَعَالَی أَعْلَمُ.
نیز درون کتاب پیشین (368) نقل مـی‌کند کـه علی بن ابیطالب علیـه السلام شانزده روز بعد از رحلت رقیـه حضرت زهراء سلام الله علیـها با فاطمـه‌ی اطهر عروسی کرد، این عروسی چند روزی کـه از ماه شوّال گذشت و حضرت علی علیـه السلام از جنگ بدر مراجعت کرد انجام گرفت.
بنا بر روایتی حضرت علی علیـه السلام درون روز سه شنبه کـه ششم ماه ذی الحجة بود عروسی کرد.

[روایت شماره] (08)

[الخصال ] الطَّالَقَانِیُّ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْعَدَوِیِّ، عَنْ عَمْرِو بْنِ الْمُخْتَارِ، عَنْ یَحْیَی الْحِمَّانِیِّ، عَنْ قَیْسِ بْنِ الرَّبِیعِ، عَنِ الْأَعْمَشِ، عَنْ عَبَایَةَ بْنِ رِبْعِیٍّ، عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ:
إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مَرِضَ مَرَضَةً فَأَتَتْهُ فَاطِمَةُ سلام الله علیـها تَعُودُهُ وَ هُوَ نَاقِه (369) مِنْ مَرَضِهِ، فَلَمَّا رَأَتْ مَا بِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنَ الْجُهْدِ وَ الضَّعْفِ خَنَقَتْهَا الْعَبْرَةُ حَتَّی جَرَتْ دَمْعَتُهَا عَلَی خَدِّهَا، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم لَهَا، یَا فَاطِمَةُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ اطِّلاعَةً فَاخْتَارَ مِنْهَا بَعْلَکِ، فَأَوْحَی إِلَیَّ فَأَنْکَحْتُکَهُ، أَمَا عَلِمْتِ یَا فَاطِمَةُ أَنَّ لِکَرَامَةِ اللَّهِ إِیَّاکِ زَوَّجَکِ أَقْدَمَهُمْ سِلْماً وَ أَعْظَمَهُمْ حِلْماً وَ أَکْثَرَهُمْ عِلْماً.
قَالَ:
فَسُرَّتْ بِذَلِکَ فَاطِمَةُ سلام الله علیـها وَ اسْتَبْشَرَتْ بِمَا قَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَأَرَادَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَنْ یَزِیدَهَا مَزِیدَ الْخَیْرِ کُلِّهِ مِنَ الَّذِی قَسَمَهُ اللَّهُ لَهُ وَ لِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.
فَقَالَ:
یَا فَاطِمَةُ لِعَلِیٍّ ثَمَانُ خِصَالٍ، إِیمَانُهُ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ عِلْمُهُ وَ حِکْمَتُهُ وَ زَوْجَتُهُ وَ سِبْطَاهُ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ أَمْرُهُ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهْیُهُ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ قَضَاؤُهُ بِکِتَابِ اللَّهِ.
یَا فَاطِمَةُ إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ أُعْطِینَا سَبْعَ خِصَالٍ لَمْ یُعْطَهَا أَحَدٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ قَبْلَنَا وَ لا یُدْرِکُهَا أَحَدٌ مِنَ الْآخِرِینَ بَعْدَنَا: نَبِیُّنَا خَیْرُ الْأَنْبِیَاءِ وَ هُوَ أَبُوکِ وَ وَصِیُّنَا خَیْرُ الْأَوْصِیَاءِ وَ هُوَ بَعْلُکِ وَ شَهِیدُنَا سَیِّدُ الشُّهَدَاءِ وَ هُوَ حَمْزَةُ عَمُّ أَبِیکِ وَ مِنَّا مَنْ لَهُ جَنَاحَانِ یَطِیرُ بِهِمَا فِی الْجَنَّةِ وَ هُوَ جَعْفَرٌ وَ مِنَّا سِبْطَا هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ هُمَا ابْنَاکِ.
شیخ صدوق درون کتاب خصال (370) با چند واسطه از ابو ایّوب انصاری روایت مـی‌کند کـه گفت:
یک وقت پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مریض شده و فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها درون آن موقعی کـه رسول خدا دوره‌ی نقاهت را طی مـی‌کرد به منظور عیـادت پدرش آمد، هنگامـی کـه با آن ضعف و ناتوانی پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مواجه شد بـه قدری حالت گریـه بـه وی دست داد کـه قطرات اشک بـه گونـه‌ی صورت مبارکش جاری شد.
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت زهراء سلام الله علیـها فرمود:
خدای علیم توجّهی بـه زمـین کرد و شوهر تو را انتخاب نمود، آنگاه بـه من وحی کرد که تا تو را بـه نکاح او درآوردم.
ای فاطمـه! آیـا نمـی‌دانی خدا تو را گرامـی داشته، زیرا تو را به منظور علی ازدواج نموده کـه از لحاظ اسلام آوردن اول و از نظر حلم اعظم و از جهت علم اکثر و اعلم از همـه‌ست؟
فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها بعد از شنیدن این مژده، فوق العاده مسرور شد. پیغمبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون نظر گرفت آن خصالی را کـه خدا بـه علی بن ابیطالب علیـه السلام نصیب کرده بیش از اندازه‌ای کـه برای فاطمـه فرموده بود شرح دهد، لذا فرمود:
ای فاطمـه! حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام دارای هشت خصلت هست بدین شرح:
1 - بـه خدا ایمان دارد
2 - دارای علم است
3 - دارای حکمت است
4 - زوجه‌ای مثل تو دارد
5 - دو فرزندی مثل حسن و حسین دارد
6 - دارای مقام امر بـه معروف مـی‌باشد
7 - نـهی از منکر مـی‌کند
8 - طبق قرآن مجید قضاوت مـی‌نماید.
ای فاطمـه! ما اهل بیتی هستیم کـه خدا هفت خصلت بـه ما عطا کرده، آن هفت خصلت را بـه احدی قبل از ما عطا نفرموده هست و احدی بعد از ما آنـها را درک نخواهد کرد، پیغمبر ما، کـه پدر تو باشد بهترین پیـامبران است، وصیّ پیغمبر ما، کـه شوهرت علی باشد بهترین اوصیـاء مـی‌باشد.
حضرت حمزه کـه عموی پدر تو مـی‌باشد بزرگ شـهیدان و از ما است. جعفر طیّار کـه با دو بال خود درون بهشت پرواز مـی‌کند از ما مـی‌باشد. حسنین کـه فرزندان و دو سبط این امّت بـه شمار مـی‌روند از ما هستند.

[روایت شماره] (09)

[الأمالی للصّدوق ] أَبِی وَ الْعَطَّارُ، عَنْ مُحَمَّدٍ الْعَطَّارِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ، عَنْ أَبِی أَحْمَدَ الْأَزْدِیِّ، عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، عَنْ عِکْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی آخَی بَیْنِی وَ بَیْنَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ زَوَّجَهُ ابْنَتِی مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَمَاوَاتِهِ وَ أَشْهَدَ عَلَی ذَلِکَ مُقَرَّبِی مَلائِکَتِهِ وَ جَعَلَهُ لِی وَصِیّاً وَ خَلِیفَةً، فَعَلِیٌّ مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُ، مُحِبُّهُ مُحِبِّی وَ مُبْغِضُهُ مُبْغِضِی وَ إِنَّ الْمَلائِکَةَ لَتَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ بِمَحَبَّتِهِ.
نیز شیخ صدوق درون کتاب امالی (371) با چند واسطه از ابن عبّاس از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روایت مـی‌کند کـه فرمود:
خدای سبحان بین من و علی بن ابیطالب برادری قرار داد، م فاطمـه را درون بالای آسمان‌های هفت گانـه به منظور علی تزویج نمود و ملائکه‌ی مقرّب را به منظور این ازدواج شـهود قرار داد، علی را وصیّ و خلیفه‌ی من نمود، بعد علی از من و من از علی مـی‌باشم، دوست علی دوست من و دشمن علی دشمن من خواهد بود، ملائکه‌ی مقرّب بـه وسیله‌ی محبّت علی بن ابیطالب بـه خدا تقرّب مـی‌جویند.

[روایت شماره] (10)

[الأمالی للصّدوق ] ابْنُ الْوَلِیدِ، عَنْ سَعْدٍ، عَنِ ابْنِ عِیسَی، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ، عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْعَلاءِ، عَنِ الصَّادِقِ علیـه السلام ، عَنْ آبَائِهِ: قَالَ:
قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام :
دَخَلَتْ أُمُّ أَیْمَنَ عَلَی النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ فِی مِلْحَفَتِهَا شَیْ‌ءٌ، فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَا مَعَکِ یَا أُمَّ أَیْمَنَ؟
فَقَالَتْ:
إِنَّ فُلانَةَ أَمْلَکُوهَا فَنَثَرُوا عَلَیْهَا فَأَخَذْتُ مِنْ نِثَارِهَا ثُمَّ بَکَتْ أُمُّ أَیْمَنَ وَ قَالَتْ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ فَاطِمَةُ زَوَّجْتَهَا وَ لَمْ تَنْثُرْ عَلَیْهَا شَیْئاً، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا أُمَّ أَیْمَنَ لِمَ تَکْذِبِینَ، فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَمَّا زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ عَلِیّاً علیـهما السلام أَمَرَ أَشْجَارَ الْجَنَّةِ أَنْ تَنْثُرَ عَلَیْهِمْ مِنْ حُلِیِّهَا وَ حُلَلِهَا وَ یَاقُوتِهَا وَ دُرِّهَا وَ زُمُرُّدِهَا وَ إِسْتَبْرَقِهَا فَأَخَذُوا مِنْهَا سلام الله علیـها ما لا یَعْلَمُونَ وَ لَقَدْ نَحَلَ اللَّهُ طُوبَی فِی مَهْرِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها فَجَعَلَهَا فِی مَنْزِلِ عَلِیٍّ علیـه السلام.
نیز درون همان کتاب (372) با چند واسطه از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
یک وقت امّ ایمن درون حالی بـه حضور رسول خدا مشرّف شد و چیزی درون مـیان چادر خود داشت، رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
این چیست کـه همراه داری؟
گفت:
من بـه عروسی فلان رفته بودم. این شیئی کـه من برگرفته‌ام از آن چیزهاییست کـه برای او نثار کرده بودند.
امّ ایمن بعد از این جواب گریـان شد و گفت:
یـا رسول الله! تو فاطمـه را تزویج کردی ولی چیزی برایش نثار ننمودی.
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه وی فرمود:
دروغ مگو! زیرا موقعی کـه خدای رؤوف، فاطمـه را به منظور علی علیـهما السلام تزویج نمود بـه درختان بهشت دستور داد که تا از زیور، حلّه، یـاقوت و درّ، زُمرّد و استبرق خود به منظور آنان نثار د و آنان بـه قدری از آنـها برگرفتند کهی غیر از خدا نمـی‌داند، خدا درخت طوبی را درون عوض مـهریـه‌ی فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها قرار داده کـه در منزل بهشتی علی علیـه السلام قرار دارد.

[روایت شماره] (11)

[تفسیر القمـی ] أَبِی، عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ:
کَانَتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیـها لا یَذْکُرُهَا أَحَدٌ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِلا أَعْرَضَ عَنْهُ حَتَّی آَیِسَ النَّاسُ مِنْهَا، فَلَمَّا أَرَادَ أَنْ یُزَوِّجَهَا مِنْ عَلِیٍّ أَسَرَّ إِلَیْهَا فَقَالَتْ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ أَنْتَ أَوْلَی بِمَا تَرَی غَیْرَ أَنَّ نِسَاءَ قُرَیْشٍ تُحَدِّثُنِی عَنْهُ أَنَّهُ رَجُلٌ دَحْدَاحُ الْبَطْنِ، طَوِیلُ الذِّرَاعَیْنِ، ضَخْمُ الْکَرَادِیسِ، أَنْزَعُ عَظِیمُ الْعَیْنَیْنِ وَ السَّکِنَةِ [مشاشار کَمَشَاشِیرِ الْبَعِیر (373ِ)] ضَاحِکُ السِّنِّ، لا مَالَ لَهُ.
فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا فَاطِمَةُ أَمَا عَلِمْتِ أَنَّ اللَّهَ أَشْرَفَ عَلَی الدُّنْیَا فَاخْتَارَنِی عَلَی رِجَالِ الْعَالَمِینَ، ثُمَّ اطَّلَعَ فَاخْتَارَ عَلِیّاً عَلَی رِجَالِ الْعَالَمِینَ، ثُمَّ اطَّلَعَ فَاخْتَارَکِ عَلَی نِسَاءِ الْعَالَمِینَ؟
یَا فَاطِمَةُ إنَّهُ لَمَّا أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ وَجَدْتُ مَکْتُوباً عَلَی صَخْرَةِ بَیْتِ الْمَقْدِسِ: لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ، أَیَّدْتُهُ بِوَزِیرِهِ وَ نَصَرْتُهُ بِوَزِیرِهِ، فَقُلْتُ لِجَبْرَئِیلَ: وَ مَنْ وَزِیرِی؟
فَقَالَ:
عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام.
فَلَمَّا انْتَهَیْتُ إِلَی سِدْرَةِ الْمُنْتَهَی وَجَدْتُ مَکْتُوباً عَلَیْهَا: إِنِّی أَنَا اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا أَنَا وَحْدِی، مُحَمَّدٌ صَفْوَتِی مِنْ خَلْقِی أَیَّدْتُهُ بِوَزِیرِهِ وَ نَصَرْتُهُ بِوَزِیرِهِ، فَقُلْتُ لِجَبْرَئِیلَ: وَ مَنْ وَزِیرِی؟
قَالَ:
عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام.
فَلَمَّا جَاوَزْتُ السِّدْرَةَ انْتَهَیْتُ إِلَی عَرْشِ رَبِّ الْعَالَمِینَ، وَجَدْتُ مَکْتُوباً عَلَی قَائِمَةٍ مِنْ قَوَائِمِ الْعَرْشِ: أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلا أَنَا مُحَمَّدٌ حَبِیبِی، أَیَّدْتُهُ بِوَزِیرِهِ وَ نَصَرْتُهُ بِوَزِیرِهِ.
فَلَمَّا دَخَلْتُ الْجَنَّةَ رَأَیْتُ فِی الْجَنَّةِ شَجَرَةَ طُوبَی أَصْلُهَا فِی دَارِ عَلِیٍّ وَ مَا فِی الْجَنَّةِ قَصْرٌ وَ لا مَنْزِلٌ إِلا وَ فِیـهَا فِتْرٌ مِنْهَا وَ أَعْلاهَا أَسْفَاطُ حُلَلٍ مِنْ سُنْدُسٍ وَ إِسْتَبْرَقٍ یَکُونُ لِلْعَبْدِ الْمُؤْمِنِ أَلْفُ أَلْفِ سَفَطٍ فِی کُلِّ سَفَطٍ مِائَةُ أَلْفِ حُلَّةٍ مَا فِیـهِ حُلَّةٌ تُشْبِهُ الْأُخْرَی عَلَی أَلْوَانٍ مُخْتَلِفَةٍ وَ هُوَ ثِیَابُ أَهْلِ الْجَنَّةِ، وَسَطُهَا ظِلٌّ مَمْدُودٌ، عَرْضُ الْجَنَّةِ کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ «أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ» (374) یَسِیرُ الرَّاکِبُ فِی ذَلِکَ الظِّلِّ مَسِیرَةَ مِائَةِ عَامٍ فَلا یَقْطَعُهُ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ «وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ» (375) وَ أَسْفَلُهَا ثِمَارُ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ طَعَامُهُمْ مُتَدَلِّلٌ [مُتَدَلٍ ] فِی بُیُوتِهِمْ یَکُونُ فِی الْقَضِیبِ مِنْهَا مِائَةُ لَوْنٍ مِنَ الْفَاکِهَةِ مِمَّا رَأَیْتُمْ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ مَا لَمْ تَرَوْهُ وَ مَا سَمِعْتُمْ بِهِ وَ مَا لَمْ تَسْمَعُوا مِثْلَهَا وَ کُلَّمَا یُجْتَنَی مِنْهَا شَیْ‌ءٌ نَبَتَتْ مَکَانَهَا أُخْرَی «لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ» (376) وَ یَجْرِی نََهْرٌ فِی أَصْلِ تِلْکَ الشَّجَرَةِ تَنْفَجِرُ مِنْهَا الْأَنْهَارُ الْأَرْبَعَةُ «أَنْهارٌ مِنْ ماءٍ غَیْرِ آسِنٍ وَ أَنْهارٌ مِنْ لَبَنٍ لَمْ یَتَغَیَّرْ طَعْمُهُ وَ أَنْهارٌ مِنْ خَمْرٍ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِینَ وَ أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ مُصَفًّی» (377).
یَا فَاطِمَةُ إِنَّ اللَّهَ أَعْطَانِی فِی عَلِیٍّ سَبْعَ خِصَالٍ: هُوَ أَوَّلُ مَنْ یَنْشَقُّ عَنْهُ الْقَبْرُ مَعِی وَ هُوَ أَوَّلُ مَنْ یَقِفُ مَعِی عَلَی الصِّرَاطِ فَیَقُولُ لِلنَّارِ خُذِی ذَا وَ ذَرِی ذَا وَ أَوَّلُ مَنْ یُکْسَی إذَا کُسِیتُ وَ أَوَّلُ مَنْ یَقِفُ مَعِی عَلَی یَمِینِ الْعَرْشِ وَ أَوَّلُ مَنْ یُقْرِعُ مَعِی بَابَ الْجَنَّةِ وَ أَوَّلُ مَنْ یَسْکُنُ مَعِی عِلِّیِّینَ وَ أَوَّلُ مَنْ یَشْرَبُ مَعِی مِنَ الرَّحِیقِ الْمَخْتُومِ، «خِتامُهُ مِسْکٌ وَ فِی ذلِکَ فَلْیَتَنافَسِ الْمُتَنافِسُونَ» (378).
یَا فَاطِمَةُ هَذَا مَا أَعْطَاهُ اللَّهُ عَلِیّاً فِی الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُ فِی الْجَنَّةِ إذَا کَانَ فِی الدُّنْیَا لا مَالَ لَهُ.
فَأَمَّا مَا قُلْتَ: إنَّهُ بَطِینٌ، فَإنَّهُ مَمْلُوءٌ مِنْ عِلْمٍ خَصَّهُ اللَّهُ بِهِ وَ أَکْرَمَهُ مِنْ بَیْنِ أُمَّتِی
وَ أَمَّا مَا قُلْتَ: إنَّهُ أَنْزَعُ عَظِیمُ الْعَیْنَیْنِ فَإِنَّ اللَّهَ خَلَقَهُ بِصِفَةِ آدَمَ علیـه السلام وَ أَمَّا طُولُ یَدَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ طَوَّلَهَا لِیَقْتُلَ بِهَا أَعْدَاءَهُ وَ أَعْدَاءَ رَسُولِهِ وَ بِهِ یُظْهِرُ اللَّهُ الدِّینَ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ وَ بِهِ یَفْتَحُ اللَّهُ الْفُتُوحَ وَ یُقَاتِلُ الْمُشْرِکِینَ عَلَی تَنْزِیلِ الْقُرْآنِ وَ الْمُنَافِقِینَ مِنْ أَهْلِ الْبَغْیِ وَ النَّکْثِ وَ الْفُسُوقِ عَلَی تَأْوِیلِهِ وَ یُخْرِجُ اللَّهُ مِنْ صُلْبِهِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ یُزَیِّنُ بِهِمَا عَرْشَهُ.
یَا فَاطِمَةُ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلا جَعَلَ لَهُ ذُرِّیَّةً مِنْ صُلْبِهِ وَ جَعَلَ ذُرِّیَّتِی مِنْ صُلْبِ عَلِیٍّ وَ لَوْلا عَلِیٌّ مَا کَانَتْ لِی ذُرِّیَّةٌ.
فَقَالَتْ فَاطِمَةُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَخْتَارُ عَلَیْهِ أَحَداً مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ، فَزَوَّجَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ عِنْدَ ذَلِکَ: وَاللَّهِ مَا کَانَ لِفَاطِمَةَ کُفْوٌ غَیْرُ عَلِیٍّ علیـه السلام.
إیضاح: الدّحداح القصیر السمـین و اندحَّ بطنـه اندحاحاً اتسّع و کل عظمـین التقیـا فی مفصل فهو کردوس، نحو المنکبین و الرُّکبتین و الورکین و الأنزع هو الّذی انحسر الشعر عن جانبی جبهته و السّکنة کقرحة مقرُّ الرأس من العنق و لم أجد لمشاشار معنی فی اللّغة و لعلّه کان فی الأصل: له مشاش کمشاش البعیر و المشاش رؤوس العظام و لم تکن تلک الفقرة فی بعض النسخ و هو أصوب. (379)
قوله: إلّا و فیـها فتر، بالفاء المکسورة: ما بین طرف الإبهام و طرف المشیرة و فی بعضها بالقاف قال الفیروزآبادیُّ: القتر القدر و یحرَّک و فی بعضها قنو بالکسر أی عذق و التدلّل: التدلی و الآسن الآجن المتغیّر و قد مرَّ شرح سائر أجزاء الخبر فی کتاب الفتن و کتاب أحوال أمـیرالمؤمنین علیـه السلام.
علی بن ابراهیم درون تفسیر (380) خود مـی‌نگارد:
احدی به منظور خواستگاری حضرت فاطمـه سلام الله علیـها نزد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نمـی‌رفت مگر اینکه آن بزرگوار از او اعراض مـی‌کرد کار بـه جایی رسید کـه مردم عموماً از فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها مأیوس شدند.
وقتی رسول خدا درون نظر گرفت کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی علیـه السلام تزویج نماید و با فاطمـه‌ی اطهر درون این باره م کرد زهرای اطهر سلام الله علیـها عرض کرد:
پدر جان! تو راجع بـه این موضوع بر من مقدّم هستی، ولی درون عین حال زنان قریش مـی‌گویند:
علی شکم بزرگی دارد، ساق دست‌هایش طولانی، بند استخوان‌هایش ضخیم، جلو سرش مو ندارد، چشمان بزرگی دارد، دائماً خنده بهدارد، مال و ثروتی ندارد.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون جوابش فرمود:
آیـا نمـیّدانی کـه خدای علیم توجّهی بـه زمـین کرد و مرا از مـیان مردان عالم انتخاب نمود، بعداً توجّه دیگری فرمود و علی بن ابیطالب علیـه السلام را از مـیان مردان جهان برگزید، سپس توجّهی نمود و تو را از مـیان زنان عالمـین انتخاب کرد؟
ای فاطمـه! موقعی کـه مرا بـه آسمان بردند دیدم بر سنگ بیت المقدس نوشته شده:
خدایی غیر از خدای یکتا نیست، محمّد رسول خداست من محمّد را بـه وسیله‌ی وزیر او تأیید و یـاری نموده‌ام، من بـه جبرئیل گفتم:
وزیر من کیست؟
گفت:
علی بن ابیطالب.
هنگامـی کـه به سدرة المنتهی رسیدم دیدم بر آن نوشته شده:
من خدایی هستم کـه غیر از من خدایی نیست. محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم برگزیده‌ی من هست من محمّد را بـه وسیله‌ی وزیرش تأیید و نصرت کرده‌ام.
گفتم:
جبرئیل، وزیر من کیست؟
گفت:
علی بن ابیطالب، موقعی کـه از سدرة المنتهی گذشتم و به عرش پروردگار عالم رسیدم، دیدم بر یکی از ستون‌های عرش نوشته شده:
من همان خدایی هستم کـه غیر از من خدایی نیست محمّد حبیب من مـی‌باشد، من او را بـه وسیله‌ی وزیرش تأیید و یـاری نموده‌ام.
وقتی داخل بهشت شدم درون خت طوبی را دیدم، اصل آن درخت درون منزل علی بن ابیطالب علیـه السلام بود، هیچ قصر و منزلی درون بهشت نیست مگر اینکه یک شاخه از آن درخت درون آن وجود دارد، بالای آن درخت سبدهایی به منظور بنده‌ی مؤمن پُر از سُنْدُس و استبرق وجود دارد کـه در هر سبدی هزار هزار سبد وجود دارد و در هر سبدی صد هزار حلّه‌ست. این حلّه‌ها دارای رنگ‌های مختلف و به یکدیگر شباهت ندارند کـه آنـها لباس‌های اهل بهشت مـی‌باشند. درون وسط آن سایـه‌ایست کشیده شده، پهنای بهشت بـه قدر پهنای آسمان و زمـین است، بهشت به منظور افرادی آماده شده کـه به خدا و رسول ایمان داشته باشند.
اگر شخص سواری مدّت صد سال درون آن سایـه راه طی کند آن سایـه تمام نخواهد شد و همـین هست قول خدا کـه مـی‌فرماید:
یعنی سایـه‌ی کشیده. مـیوه‌ی اهل بهشت از زیر آن درخت مـی‌باشد. غذای اهل بهشت درون مـیان خانـه‌هاشان آویزان است. درون هر شاخه‌ی از آن درخت، صد رنگ مـیوه وجود دارد کـه قسمتی از آن رنگ‌ها را درون دنیـا دیده و شنیده اید و قسمت دیگر را ندیده و نشنیده اید.
هر گاه از آن مـیوه‌جات چیده شود مـیوه‌ی دیگری بـه جای آن بـه وجود مـی‌آید، آن مـیوه‌ها مقطوع و ممنوع نخواهد شد.
نـهری درون زیر آن درخت درون جریـان هست که چهار نـهر دیگر از آن جاری مـی‌شود. آن چهار نـهر همان هست که قرآن درون سوره‌ی محمّد آیـه‌ی 15 مـی‌فرماید:
«نـهرهایی از آبی کـه فاسد نمـی‌شود، نـهرهایی از شیری کـه طعم آن تغییر نمـی‌کند، نـهرهایی از کـه به آشامندگان لذّت مـی‌دهند، نـهرهایی از عسل کـه تصفیـه شده است».
ای فاطمـه! خدای رؤوف درباره حضرت علی علیـه السلام هفت خصلت فرموده بدین شرح:
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه با من از قبر خارج خواهد شد.
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه با من، برصراط مـی‌ایستد و به آتش مـی‌گوید:
این شخص را بگیر و آن را رها کن.
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه بدنش بعد از من پوشیده خواهد شد.
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه با من درون طرف راست عرش توقّف خواهد کرد.
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه با من درب بهشت را خواهد کوبید.
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه ساکن علییّن خواهد شد.
علی علیـه السلام اوّلینیست کـه با من از سر بـه مُهر بهشت مـی‌آشامد. «همان ی کـه مُهر آن از مشک و افراد راغب بـه آن رغبت پیدا مـی‌نمایند».
ای فاطمـه! خدای رؤوف به منظور اینکه علی درون دنیـا ثروتی ندارد، درون عالم آخرت بهشت را بـه وی عطا فرموده هست و این نعمت‌ها را به منظور او آماده کرده‌ست.
امّا اینکه مـی‌گویی: علی دارای شکم بزرگی است، علی دارای علم مخصوصی است، خدا او را درون مـیان امّت من گرامـی داشته‌ست. امّا اینکه مـی‌گویی: جلو سر علی مو ندارد و چشمانی بزرگ دارد، به منظور این هست که خدا او را بـه صفت حضرت آدم آفریده‌ست.
علّت اینکه دست‌های علی طولانی مـی‌باشد آن هست که دشمنان خود و دشمنان رسول خدا را بـه وسیله‌ی آنـها بـه قتل برساند، بـه وسیله‌ی علیست کـه خدا دین خود را ظاهر مـی‌نماید «حتّی اگر مشرکین نپسندند»، بـه وسیله‌ی علیست کـه خدا فتح و پیروزی بـه اسلام مـی‌دهد و مشرکین را طبق نزول قرآن بـه قتل مـی‌رساند.
ستمکاران و پیمان شکنان و فاسقین را کـه از منافقین باشند بـه وسیله‌ی تأویل قرآن بـه قتل خواهد رسانید.
خدا از صلب علی، دو بزرگ جوانان اهل بهشت، کـه بهشت بـه وسیله‌ی ایشان زینت مـی‌شود را، خارج مـی‌نماید.
ای فاطمـه! خدا هیچ پیغمبری را مبعوث ننموده مگر اینکه ذرّیّه و نسل وی را از صلب او قرار داده ولی نسل مرا از صُلب علی قرار داده‌ست.
اگر علی نبود ذرّیّه و نسلی به منظور من نمـی‌بود.
پس از این گفتگوها فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها عرض کرد:
یـا رسول الله! من احدی از اهل زمـین را بر علی علیـه السلام مقدّم نخواهم داشت.
آنگاه پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی علیـه السلام تزویج کرد.
ابن عبّاس مـی‌گوید:
به خدا قسم کـه غیر از علیی لایق و همانند فاطمـه نمـی‌بود.
توضیح: «دحداح»ی را گویند کـه کوتاه قد، چاق باشد و «اندحّ بطنـه» یعنی شکم او بزرگ هست و «کردوس» درون هر جای بدن کـه دو استخوان درون مفصلی با یکدیگر برخورد کنند را «کردوس» گویند مانند:
«منکبین» (سر شانـه ها) و «رکبتین» (سر زانوها) و «الورکین» (استخوان ران‌ها کـه به نشیمنگاه متصّل مـی‌شود).
و «انزع»ی را گویند کـه موهای دو طرف پیشانی او ریخته باشد.
و «السَّکِنَه» محلّ قرار گرفتن سر، روی گردن را گویند.
و «مشاشار» مرحوم علّامـه مـی‌فرماید:
من به منظور این کلمـه (مشاشار) درون کتب لغت معنایی نیـافتم و شاید درون اصل این گونـه بوده «له مشاش کمشاش البعیر» و «مشاش» بـه سر استخوان‌ها کـه به یکدیگر متصّل مـی‌شوند گفته مـی‌شود و این فقره (مشاشار کمشاشیر البعیر) درون بعضی نسخه‌ها نیـامده و همـین هم صحیح‌تر حتما باشد.
و امّا درون آنجا کـه رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مـی‌فرماید:
«و فیـها فِتر» فاء آن را مکسور حتما خواند. «فِتر» مابین انگشت سبّابه و ابهام را گویند و در بعضی روایـات با قاف آورده‌اند و قاف و تاء را مفتوح خوانده‌اند یعنی «قَتَر» و در بعضی روایـات «قِنو» آمده، بـه معنی «عذق» و «عذق» بـه معنی شاخه‌ی خرما و مرد زیرک و معانی مختلفی شده‌ست.
و «التدلّل» بـه معنی دلالت شده، هدایت شده و «الآسن» بـه معنی متغیّر است.
سپس مرحوم علّامـه رحمة الله علیـه مـی‌فرماید:
و بقیّه‌ی لغات غامض این روایت را درون کتاب «الفتن» - از کتاب‌های بحارالأنوار - و کتاب زندگانی حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام قبلاً توضیح داده‌ایم.

[روایت شماره] (12)

[الأمالی للصّدوق ] ابْنُ الْوَلِیدِ، عَنِ الصَّفَّارِ، عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ، عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُقَاتِلٍ، عَنْ حَامِدِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عُمَرَ بْنِ هَارُونَ، عَنِ الصَّادِقِ علیـه السلام ، عَنْ آبَائِهِ: ، عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
لَقَدْ هَمَمْتُ بِتَزْوِیجِ فَاطِمَةَ ابْنَةِ محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ لَمْ أَتَجَرَّأْ أَنْ أَذْکُرَ ذَلِکَ لِلنَّبِیِّ وَأنَّّ ذَلِکَ لَیَخْتَلِجُ فِی صَدْرِی لَیْلِی وَ نَهَارِی حَتَّی دَخَلْتُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
یَا عَلِیُّ! قُلْتُ: لَبَّیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ،
قَالَ:
هَلْ لَکَ فِی التَّزْوِیجِ؟ قُلْتُ: رَسُولُ اللَّهِ أَعْلَمُ وَ إذَا هُوَ یُرِیدُ أَنْ یُزَوِّجَنِی بَعْضَ نِسَاءِ قُرَیْشٍ وَ إِنِّی لَخَائِفٌ عَلَی فَوْتِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها.
فَمَا شَعَرْتُ بِشَیْ‌ءٍ إِذْ أَتَانِی رَسُولُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ لِی: أَجِبِ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ أَسْرِعْ، فَمَا رَأَیْنَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَشَدَّ فَرَحاً مِنْهُ الْیَوْمَ.
قَالَ فَأَتَیْتُهُ مُسْرِعاً فَإذَا هُوَ فِی حُجْرَةِ أُمِّ سَلَمَةَ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیَّ تَهَلَّلَ وَجْهُهُ فَرَحاً وَ تَبَسَّمَ حَتَّی نَظَرْتُ إِلَی بَیَاضِ أَسْنَانِهِ یَبْرُقُ، فَقَالَ:
أَبْشِرْ یَا عَلِیُّ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ کَفَانِی مَا قَدْ کَانَ أَهَمَّنِی مِنْ أَمْرِ تَزْوِیجِکَ، فَقُلْتُ: وَ کَیْفَ ذَلِکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟
قَالَ:
أَتَانِی جَبْرَئِیلُ وَ مَعَهُ مِنْ سُنْبُلِ الْجَنَّةِ وَ قَرَنْفُلِهَا فَنَاوَلَنِیـهِمَا، فَأَخَذْتُهُمَا وَ شَمِمْتُهُمَا، فَقُلْتُ: مَا سَبَبُ هَذَا السُّنْبُلِ وَ الْقَرَنْفُلِ؟
فَقَالَ:
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَمَرَ سُکَّانَ الْجِنَانِ مِنَ الْمَلائِکَةِ وَ مَنْ فِیـهَا أَنْ یُزَیِّنُوا الْجِنَانَ کُلَّهَا بِمَغَارِسِهَا وَ أَشْجَارِهَا وَ ثِمَارِهَا وَ قُصُورِهَا وَ أَمَرَ رِیحَهَا فَهَبَّتْ بِأَنْوَاعِ الْعِطْرِ وَ الطِّیبِ وَ أَمَرَ حُورَ عِینِهَا بِالْقِرَاءَةِ فِیـهَا بَسُورَةِ «طه وَ طس وَ یس وَ حم عسق»، ثُمَّ نَادَی مُنَادٍ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ: أَلا إِنَّ الْیَوْمَ یَوْمُ وَلِیمَةِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام أَلا إِنِّی أُشْهِدُکُمْ أَنِّی قَدْ زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ بِنْتَ مُحَمَّدٍ مِنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ رِضًی مِنِّی بَعْضُهُمَا لِبَعْضٍ.
ثُمَّ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی سَحَابَةً بَیْضَاءَ فَقَطَرَتْ عَلَیْهِمْ مِنْ لُؤْلُئِهَا وَ زَبَرْجَدِهَا وَ یَوَاقِیتِهَا وَ قَامَتِ الْمَلائِکَةُ فَنَثَرَتْ مِنْ سُنْبُلِ الْجَنَّةِ وَ قَرَنْفُلِهَا، هَذَا مِمَّا نَثَرَتِ الْمَلائِکَةُ.
ثُمَّ أَمَرَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مَلَکاً مِنْ مَلائِکَةِ الْجَنَّةِ یُقَالُ لَهُ: رَاحِیلُ وَ لَیْسَ فِی الْمَلائِکَةِ أَبْلَغُ مِنْهُ فَقَالَ:
اخْطُبْ یَا رَاحِیلُ، فَخَطَبَ بِخُطْبَةٍ لَمْ یَسْمَعْ بِمِثْلِهَا أَهْلُ السَّمَاءِ وَ لا أَهْلُ الْأَرْضِ.
ثُمَّ نَادَی مُنَادٍ: أَلا یَا مَلائِکَتِی وَ سُکَّانَ جَنَّتِی بَارِکُوا عَلَی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب حَبِیبِ مُحَمَّدٍ وَ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ، فَقَدْ بَارَکْتُ عَلَیْهِمَا، أَلا إِنِّی قَدْ زَوَّجْتُ أَحَبَّ النِّسَاءِ إِلَیَّ مِنْ أَحَبِّ الرِّجَالِ إِلَیَّ بَعْدَ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ.
فَقَالَ رَاحِیلُ الْمَلَکُ: یَا رَبِّ وَ مَا بَرَکَتُکَ فِیـهِمَا بِأَکْثَرَ مِمَّا رَأَیْنَا لَهُمَا فِی جِنَانِکَ وَ دَارِکَ؟
فَقَالَ عَزَّوَجَلَّ: یَا رَاحِیلُ إِنَّ مِنْ بَرَکَتِی عَلَیْهِمَا أَنْ أَجْمَعَهُمَا عَلَی مَحَبَّتِی وَ أَجْعَلَهُمَا حُجَّةً عَلَی خَلْقِی وَ عِزَّتِی وَ جَلالِی لاخْلُقَنَّ مِنْهُمَا خَلْقاً وَ لانْشِئَنَّ مِنْهُمَا ذُرِّیَّةً أَجْعَلُهُمْ خُزَّانِی فِی أَرْضِی وَ مَعَادِنَ لِعِلْمِی وَ دُعَاةً إِلَی دِینِی، بِهِمْ أَحْتَجُّ عَلَی خَلْقِی بَعْدَ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ.
فَأَبْشِرْ یَا عَلِیُّ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَکْرَمَکَ کَرَامَةً لَمْ یُکْرِمْ بِمِثْلِهَا أَحَداً وَ قَدْ زَوَّجْتُکَ ابْنَتِی فَاطِمَةَ عَلَی مَا زَوَّجَکَ الرَّحْمَنُ وَ قَدْ رَضِیتُ لَهَا بِمَا رَضِیَ اللَّهُ لَهَا فَدُونَکَ أَهْلَکَ فَإِنَّکَ أَحَقُّ بِهَا مِنِّی وَ لَقَدْ أَخْبَرَنِی جَبْرَئِیلُ علیـه السلام أَنَّ الْجَنَّةَ مُشْتَاقَةٌ إِلَیْکُمَا وَ لَوْلا أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدَّرَ أَنْ یُخْرِجَ مِنْکُمَا مَا یَتَّخِذُهُ عَلَی الْخَلْقِ حُجَّةً لاجَابَ فِیکُمَا الْجَنَّةَ وَ أَهْلَهَا، فَنِعْمَ الْأَخُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الْخَتَنُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الصَّاحِبُ أَنْتَ وَ کَفَاکَ بِرِضَی اللَّهِ رِضًی.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ بَلَغَ مِنْ قَدْرِی حَتَّی إِنِّی ذُکِرْتُ فِی الْجَنَّةِ وَ زَوَّجَنِیَ اللَّهُ فِی مَلائِکَتِهِ؟
فَقَالَ:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ إذَا أَکْرَمَ وَلِیَّهُ وَ أَحَبَّهُ أَکْرَمَهُ بِمَا لا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لا أُذُنٌ سَمِعَتْ، فَحَبَاهَا اللَّهُ لَکَ یَا عَلِیُّ، فَقَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
«رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ» (381) فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
آمِینَ.
[عیون أخبارالرّضا علیـه السلام ] محمّد بن علیِّ بن الشاهف عن أحمد بن المظفّر، عن محمّد بن زکریّا، عن مـهدی بن سابق، عن الرّضا علیـه السلام ، عن آبائه: ، عن علیّ علیـه السلام مثله.
[عیون أخبارالرّضا علیـه السلام ] الدقاق، عن ابن زکریّا القطّان، عن ابن حبیب، عن أحمد بن الحارث، عن أبی معاویة، عن الأعمش، عن الصّادق علیـه السلام ، عن آبائه: ، عن علی علیـه السلام مثله.
شیخ صدوق درون کتاب امالی (382) با چند واسطه از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
من تصمـیم گرفتم کـه با حضرت فاطمـه سلام الله علیـها حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ازدواج مـی‌نمایم ولی جرأت نمـی‌کردم این مطلب را با رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون مـیان بگذارم.
این آرزو شب و روز درون ‌ی من بود که تا اینکه بالاخره بـه حضور پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مشرّف شدم. آن حضرت بـه من فرمود:
یـا علی! عرض کردم:
بله یـا رسول الله!
فرمود:
تصمـیم ازدواج داری؟
گفتم:
رسول خدا بهتر مـی‌داند، پیغمبر خدا، این منظور را داشت کـه بعضی از زنان قریش را برایم بگیرد، ولی من این خوف را داشتم کـه مبادا فاطمـه از دستم برود.
زمانی پیـامبر خدا، شخصی را نزد من فرستاد و مرا احضار فرمود و من کـه از شدّت فرح و خوشحالی سر از پا نمـی‌شناختم، بـه حضور آن حضرت مشرّف شدم، دیدم آن برگزیده‌ی خدا بـه قدری مسرور و خوشحال هست که هیچ روزی نبود، درون آن موقع آن حضرت درون حجره‌ی امّ سلمـه بود.
وقتی نظر مبارک آن حضرت بـه من افتاد صورت مبارکش مـی‌درخشید، بـه قدری مسرور و خندان بود کـه نظر من بـه سفیدی و درخشندگی دندان‌هایش افتاد.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
یـا علی! مژده باد تو را، زیرا خدا آن غم و اندوهی کـه من درباره‌ی ازدواج تو دارم برطرف کرد.
عرض کردم:
چگونـه یـا رسول الله؟
فرمود:
جبرئیل نزد من آمد و سُنْبُلْ و قُرُنْفُل (383) بهشتی بـه من داد، من آنـها را گرفتم و بوئیدم، بـه جبرئیل گفتم:
این سنبل و قرنفل به منظور چیست؟
گفت:
خدای توانا بـه ملائاکنین بهشت دستور داده کـه بهشت را با درخت و مـیوه و قصرهای آن را زینت نمایند. بادِ بهشت را مأمور کرد که تا انواع و اقسام عطر و بوی خوش را درون بهشت منتشر نماید.
حورالعین بهشتی را دستور داده کـه سوره‌ی طه و طواسین (384) و یس و حمعسق را تلاوت کنند سپس منادی از زیر عرش ندا داد:
آگاه باشید کـه امروز روز ولیمـه و عروسی علی بن ابیطالب علیـه السلام است، من شما را شاهد مـی‌گیرم کـه فاطمـه‌ی زهراء محمّد را به منظور علی بن ابیطالب بـه رضایت خود تزویج نمودم.
آنگاه خدای رؤوف، ابر سفیدی را فرستاد که تا لؤلؤ و زبرجد و یـاقوت بر سر ایشان نثار کرد، سپس ملائک برخاستند و از سنبل و قرنفل بهشت نثار نمودند کـه این سنبل و قرنفل از آنـها مـی‌باشد.
پس از این جریـان خدا مَلَکی را کـه نامش راحیل هست و درون مـیان ملائکه خطیبی بلیغ‌تر از او نیست مأموریت داد کـه خطبه بخواند. راحیل خطبه‌ای خواند کـه اهل آسمان و زمـین نظیر آن را نشنیده بودند، بعداً منادی درون بهشت ندا کرد:
ای ملائکه و ساکنین بهشت من! ازدواج علی بن ابیطالب علیـه السلام را کـه حبیب محمّد هست با محمّد تبریک بگوئید، زیرا من هم بـه ایشان تبریک گفته‌ام، آگاه باشید کـه من بعد از پیـامبران محبوب‌ترین زنان را به منظور محبوب‌ترین مردان تزویج نمودم.
راحیل گفت:
پروردگارا! علاوه بر این برکتی کـه ما مـی‌بینیم درون بهشت بـه ایشان داده‌ای، چه برکتی بـه آنـها عطا خواهی کرد؟
خدای رؤوف فرمود:
برکت بیشتری کـه به ایشان مـی‌دهم این هست که با محبّت من زندگی خواهند کرد و ایشان را به منظور خلق خود حجّت قرار داده‌ام، بـه عزّت و جلالم قسم، من مخلوقی از ایشان بـه وجود مـی‌آورم و نسلی از ایشان ایجاد مـی‌کنم کـه خزانـه داران زمـین و معدن علم و طرفداران دین مـی‌باشند، بعد از پیـامبران بـه وسیله‌ی آنان بر خلقم اتمام حجّت مـی‌نمایم.
مژده باد تو را یـا علی! زیرا خدا تو را بـه قدری گرامـی داشته کـه احدی را نداشته‌ست.
یـا علی! من م فاطمـه را به منظور تو تزویج نمودم همان طور کـه خدای رحمان و رحیم تزویج نموده‌ست.
من بـه آن چیزی به منظور زهراء راضی شده‌ام کـه خدا راضی شده است، اکنون این زن تو هست که درون اختیـار تو مـی‌باشد، تو از من بـه وی احقّ و سزاوارتری.
جبرئیل بـه من خبر داده کـه بهشت بـه شما دو نفر مشتاق است، اگر خدای توانا، مقدّر ننموده بود کـه فرزندانی از شما بـه وجود بیـایند کـه بر خلق حجّت باشند، دعای بهشت و بهشتیـان را درون حقّ شما مستجاب مـی‌کرد و شما را زودتر داخل بهشت مـی‌کرد.
یـا علی! تو بهترین برادر و بهترین داماد و بهترین همدم منی.
یـا علی! به منظور تو همـین بس، کـه خدا از تو راضیست.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید بـه رسول خدا عرض کردم:
آیـا مقام من بـه جایی رسیده کـه در بهشت نامـی از من شود و خدا ملائکه را به منظور ازدواج من شاهد بگیرد؟ پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
خدای رؤوف هر گاه ولیّ و دوست خود را گرامـی بدارد بـه گونـه‌ای گرامـی مـی‌دارد کـه چشمـی ندیده و گوشی نشنیده باشد و خدا این مقام را بـه تو عطا فرموده‌ست.
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
«پروردگارا! بـه من توفیق بده کـه در برابر نعمت تو شکرگزار باشم».
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
آمـین.
در عیون اخبار الرّضا علیـه السلام جلد 1، صفحه‌ی 222 بـه سند خود از محمّد بن علی با چند واسطه از امام رضا علیـه السلام و آن حضرت از پدران بزرگوارش: از حضرت امـیرالمؤمنین علیـه السلام و در همان جلد صفحه‌ی 225 با سند خود از دقّاق با چند واسطه از امام صادق علیـه السلام و آن حضرت از پدران بزرگوارش: از حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام همانند این حدیث را نقل کرده‌اند.

[روایت شماره] (13)

[تفسیر فرات بن إبراهیم ] عُقْبَةُ بْنُ مُکْرَمٍ الضَّبِّیُّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ عَمْرٍو، عَنْ عَمْرِو بْنِ عَبْدِاللَّهِ بْنِ هَارُونَ الطُّوسِیِّ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِاللَّهِ الشَّیْبَانِیِّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیـهِ عَنْ آبَائِهِ: ، عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام مِثْلَهُ وَ فِی آخِرِهِ: فَإِنَّمَا حَبَاکَ اللَّهُ فِی الْجَنَّةِ بِمَا لا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لا أُذُنٌ سَمِعَتْ، فَقَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام :
«یَا رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی» (385)، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
آمِینَ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ وَ یَا خَیْرَ النَّاصِرِینَ.
در تفسیر فرات بن ابراهیم (386) این روایت را با اندک اختلافی کـه در آخر جلمـه «یـا ربّ العالمـین و یـا خیر النّاصرین» آمده را نقل کرده‌ست.

[روایت شماره] (14)

[قرب الإسناد ] ابْنُ طَرِیفٍ، عَنِ ابْنِ عُلْوَانَ، عَنْ جَعْفَرٍ، عَنْ أَبِیـهِ علیـه السلام قَالَ:
کَانَ فِرَاشُ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ حِینَ دَخَلَتْ عَلَیْهِ إِهَابُ کَبْشٍ إذَا أَرَادَا أَنْ یَنَامَا عَلَیْهِ قَلَّبَاهُ فَنَامَا عَلَی صُوفِهِ،
قَالَ:
وَ کَانَتْ وِسَادَتُهُمَا أَدَماً حَشْوُهَا لِیفٌ،
قَالَ:
وَ کَانَ صَدَاقُهَا دِرْعاً مِنْ حَدِیدٍ.
در کتاب قُرب الاسناد (387) با دو واسطه از حضرت امام محمّد باقر علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
موقعی کـه فاطمـه‌ی اطهر با حضرت علی بن ابیطالب علیـهما السلام ازدواج نمود فرش ایشان یک پوست بود، هر گاه مـی‌خواستند روی آن بخوابند آن را برمـی گرداندند و روی پشم آن مـی‌خوابیدند، متکّای آنان از پوستی بود کـه آن را از لیف خرما پر کرده بود، مـهریـه‌ی فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها یک زره آهنی بود.

[روایت شماره] (15)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] أَبُوعَمْرٍو، عَنِ ابْنِ عُقْدَةَ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ، عَنْ مُوسَی بْنِ إِبْرَاهِیمَ الْمَرْوَزِیِّ، عَنْ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ علیـهما السلام، عَنْ أَبِیـهِ علیـه السلام ، عَنْ جَدِّهِ علیـه السلام ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِاللَّهِ قَالَ:
لَمَّا زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ أَتَاهُ أُنَاسٌ مِنْ قُرَیْشٍ فَقَالُوا: إِنَّکَ زَوَّجْتَ عَلِیّاً بِمَهْرٍ خَسِیسٍ، فَقَالَ:
مَا أَنَا زَوَّجْتُ عَلِیّاً وَ لَکِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ زَوَّجَهُ لَیْلَةَ أُسْرِیَ بِی عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَی، أَوْحَی اللَّهُ إِلَی السِّدْرَةِ أَنِ انْثُرِی مَا عَلَیْکِ فَنَثَرَتِ الدُّرَّ وَ الْجَوْهَرَ وَ الْمَرْجَانَ، فَابْتَدَرَ الْحُورُ الْعِینُ فَالْتَقَطْنَ، فَهُنَّ یَتَهَادَیْنَهُ وَ یَتَفَاخَرْنَ وَ یَقُلْنَ: هَذَا مِنْ نِثَارِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها بِنْتِ محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
فَلَمَّا کَانَتْ لَیْلَةُ الزِّفَافِ أَتَی النَّبِیُّ بِبَغْلَتِهِ الشَّهْبَاءِ وَ ثَنَّی عَلَیْهَا قَطِیفَةً وَ قَالَ لِفَاطِمَةَ: ارْکَبِی وَ أَمَرَ سَلْمَانَ أَنْ یَقُودَهَا وَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَسُوقُهَا، فَبَیْنَمَا هُوَ فِی بَعْضِ الطَّرِیقِ إِذْ سَمِعَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَجْبَةً فَإذَا هُوَ بِجَبْرَئِیلَ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً وَ مِیکَائِیلَ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَا أَهْبَطَکُمْ إِلَی الْأَرْضِ؟ قَالُوا: جِئْنَا نَزُفُّ فَاطِمَةَ إِلَی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَکَبَّرَ جَبْرَئِیلُ وَ کَبَّرَ مِیکَائِیلُ وَ کَبَّرَتِ الْمَلائِکَةُ وَ کَبَّرَ محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَوَقَعَ التَّکْبِیرُ عَلَی الْعَرَائِسِ مِنْ تِلْکَ اللَّیْلَةِ.
بیـان: الوجبة السقطة مع الهدَّة [أَََ ] و صوت الساقط و فی بعض النسخ وحیة بالحاء المـهملة و الیـاء المثنّاة و الوحی الکلام الخفیُّ.
شیخ درون کتاب امالی (388) با چند واسطه از حضرت موسی بن جعفر علیـهما السلام از پدران بزرگوارش: از جابر بن عبدالله انصاری روایت مـی‌کند کـه فرمود:
هنگامـی کـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی علیـه السلام تزویج نمود گروهی از قریش نزد پیغمبر خدا آمدند و گفتند:
تو فاطمـه را با مـهریـه‌ی اندکی به منظور علی تزویج کردی!
آن حضرت فرمود:
من فاطمـه را به منظور علی تزویج ننمودم، بلکه آن شبی کـه خدا مرا معراج برد نزد سدرة المنتهی ازدواج فاطمـه را انجام داد و به سدرة المنتهی فرمود:
آنچه را کـه دُرّ و گوهر و مرجان داری، به منظور فاطمـه‌ی زهراء نثار کن، آنگاه حوریـان بهشتی سبقت گرفتند و آنـها را جمع نمودند و فخر د و گفتند:
اینـها از نثارهای فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها مـی‌باشند.
هنگامـی کـه شب عروسی فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها فرا رسید پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم استر خود را آورد و یک پارچه روی آن افکند و به فاطمـه فرمود:
سوار شو! آنگاه بـه سلمان دستور داد که تا مـهار آن را بکشد و خود آن حضرت آن استر را مـی‌رانید، درون بین راه بود کـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم صدایی شنید، ناگاه دید جبرئیل و مـیکائیل هر کدام با هفتاد هزار ملک آمده‌اند، پیـامبر خدا بـه ایشان فرمود:
برای چه بـه زمـین آمده‌اید؟
گفتند:
ما آمده‌ایم فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها را به منظور علی بن ابیطالب علیـه السلام ببریم، سپس جبرئیل و مـیکائیل و رسول خدا تکبیر گفتند:
از آن موقع بـه بعد بود کـه در عروسی‌ها تکبیر مـی‌گفتند.
بیـان: «الوجبة» صدای افتادن با شدّت و یـا صدای سقوط را گویند. مرحوم علّامـه مـی‌فرماید و در بعضی از نسخه‌های این روایت بـه جای «اذ سمع النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وجبة» آمده است: «اذ سمع النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وحیة» یعنی ناگاه پیـامبر صدای وحی را شنید و وحی را ایشان این گونـه معنی مـی‌کند:
وحی سخن مخفی را گویند.

[روایت شماره] (16)

[عیون أخبارالرّضا علیـه السلام ] بِإِسْنَادِ التَّمِیمِیِّ، عن الرّضا علیـه السلام ، عَنْ آبَائِهِ: قَالَ:
قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَا زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ إِلا بَعْدَ مَا أَمَرَنِیَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِتَزْوِیجِهَا.
در کتاب عیون اخبار الرّضا (389) علیـه السلام از پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روایت مـی‌کند کـه فرمود:
من فاطمـه را تزویج نکردم مگر بعد از اینکه خدا بـه من دستور داد.

[روایت شماره] (17)

[عیون أخبارالرّضا علیـه السلام ] بِالْأَسَانِیدِ الثَلاثَةِ عن الرّضا علیـه السلام ، عَنْ آبَائِهِ: قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَتَانِی مَلَکٌ فَقَالَ:
یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ یَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلامَ وَ یَقُولُ لَکَ: قَدْ زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ فَزَوِّجْهَا مِنْهُ وَ قَدْ أَمَرْتُ شَجَرَةَ طُوبَی أَنْ تَحْمِلَ الدُّرَّ وَ الْیَاقُوتَ وَ الْمَرْجَانَ وَ إِنَّ أَهْلَ السَّمَاءِ قَدْ فَرِحُوا لِذَلِکَ وَ سَیُولَدُ مِنْهَا وَلَدَانِ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ بِهِمَا یُزَیَّنُ أَهْلُ الْجَنَّةِ، فَأَبْشِرْ یَا مُحَمَّدُ فَإِنَّکَ خَیْرُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ.
[صحیفة الرّضا علیـه السلام ] عنـه مثله.
نیز درون همان کتاب (390) از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روایت مـی‌کند کـه فرمود:
ملکی نزد من آمد و گفت:
یـا محمّد! خدا تو را سلام مـی‌رساند و مـی‌فرماید:
چون من فاطمـه را به منظور علی تزویج نمودم تو نیز این عمل را انجام بده، من بـه درخت طوبی دستور داده‌ام دُرّ و یـاقوت و مرجان را آماده نماید، اهل آسمان به منظور این ازدواج مسرور و خوشحال شدند، بـه زودی دو فرزند از او بـه وجود مـی‌آید کـه بزرگ جوانان اهل بهشت خواهند بود و اهل بهشت بـه وسیله‌ی ایشان زینت داده مـی‌شوند. یـا محمّد مژده باد تو را کـه بهترین اوّلین و آخرین خواهی بود.
در صحیفة الرّضا علیـه السلام صفحه‌ی 64 مثل این حدیث آمده‌ست.

[روایت شماره] (18)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] الْحَفَّارُ، عَنِ الْجِعَابِیِّ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَحْمَدَ الْعِجْلِیِّ، عَنْ عَبَّادِ بْنِ یَعْقُوبَ، عَنْ عِیسَی بْنِ عَبْدِاللَّهِ الْعَلَوِیِّ، عَنْ أَبِیـهِ، عَنْ أَبِیـهِ، عَنْ جَدِّهِ، عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
جَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَطْلُبُنِی فَقَالَ:
أَیْنَ أَخِی یَا أُمَّ أَیْمَنَ؟
قَالَتْ:
وَ مَنْ أَخُوکَ؟
قَالَ:
عَلِیٌّ. قَالَتْ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ تُزَوِّجُهُ ابْنَتَکَ وَ هُوَ أَخُوکَ،
قَالَ:
نَعَمْ، أَمَا وَاللَّهِ یَا أُمَّ أَیْمَنَ لَقَدْ زَوَّجْتُهَا کُفْواً شَرِیفاً وَجِیـهاً فِی الدُّنْیـا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ
شیخ درون کتاب امالی (391) با چند واسطه از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
روزی پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه امّ ایمن فرمود:
برادرم کجا است؟
گفت:
برادرت کیست؟
فرمود:
علی.
گفت:
یـا رسول الله! تو خود را به منظور علی تزویج نموده‌ای باز هم بـه او مـی‌گویی: برادرم؟
فرمود:
آری، ای امّ ایمن! بـه خدا قسم کـه من م را بـه همسری داده‌ام کـه در دنیـا شریف و بسیـار درون دنیـا و آخرت آبرومند و از مقرّبین خواهد بود.

[روایت شماره] (19)

[الأمالی للشّیخ الطوسی ] الْحُسَیْنُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ الْقَزْوِینِیُّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ وَهْبَانَ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ حُبَیْشٍ، عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ أَبِیـهِ، عَنْ صَفْوَانَ، عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی غُنْدَرٍ، عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ وَ أَبِی بَصِیرٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَمْهَرَ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها رُبُعَ الدُّنْیَا، فَرُبُعُهَا لَهَا وَ أَمْهَرَهَا الْجَنَّةَ وَ النَّارَ، تُدْخِلُ أَعْدَاءَهَا النَّارَ وَ تُدْخِلُ أَوْلِیَاءَهَا الْجَنَّةَ وَ هِیَ الصِّدِّیقَةُ الْکُبْرَی وَ عَلَی مَعْرِفَتِهَا دَارَتِ الْقُرُونُ الْأُولَی.
نیز درون همان کتاب (392) با چند واسطه از حضرت امام جعفر صادق علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
خدای رؤوف یک چهارم از دنیـا را مـهریـه‌ی فاطمـه سلام الله علیـها قرار داد، بنابراین یک چهارم دنیـا مال فاطمـه سلام الله علیـها مـی‌باشد، نیز بهشت و دوزخ را مـهریـه‌ی حضرت زهراء سلام الله علیـها قرار داده‌ست.
حضرت زهراء سلام الله علیـها دشمنان خویش را درون دوزخ و دوستان خود را درون بهشت داخل مـی‌نماید.
فاطمـه، صدّیقه‌ی کبراست و قرن‌های گذشته نسبت بـه وی معرفت داشتند.

[روایت شماره] (20)

[قرب الإسناد ] مُحَمَّدُ بْنُ الْوَلِیدِ، عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ قَالَ:
سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ علیـه السلام یَقُولُ: زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلِیّاً فَاطِمَةَ علیـهما السلام عَلَی دِرْعٍ لَهُ حُطَمِیَّةٍ تَسْوَی ثَلاثِینَ دِرْهَماً.
أَقُولُ: سَیَأْتِی فِی تَزْوِیجِ أَبِی جَعْفَرٍ الثَّانِی علیـه السلام أَنَّهُ قَالَ:
إِنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی، یَخْطُبُ أُمَّ الْفَضْلِ بِنْتَ عَبْدِاللَّهِ الْمَأْمُونِ وَ بَذَلَ لَهَا مِنَ الصَّدَاقِ مَهْرَ جَدَّتِهِ فَاطِمَةَ وَ هُوَ خَمْسُ مِائَةِ دِرْهَمٍ جِیَادٍ.
در کتاب قرب الاسناد (393) با دو واسطه از حضرت صادق آل محمّد روایت مـی‌کند کـه فرمود:
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه را به منظور علی تزویج نمود بـه یک زره کـه مساوی با سی درهم بود.
مرحوم علّامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌فرماید:
به زودی درون باب روایـات ازدواج امام جواد علیـه السلام مـی‌آید کـه مـی‌فرماید:
همانا محمّد بن علیّ بن موسی: بـه ازدواج درآورد. امّ الفضل عبدالله مأمون را و صداق او را همان مـهریـه‌ی جدّه‌ی خود فاطمـه سلام الله علیـها را قرار داد و آن پانصد درهم جَیّد (نیکو) بود.

[روایت شماره] (21)

[الخرائج و الجرائح ] رُوِیَ أَنَّهُ لَمَّا کَانَ وَقْتُ زِفَافِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها اتَّخَذَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم طَعَاماً وَ خَبِیصاً. وَ قَالَ لِعَلِیٍّ ادْعُ النَّاسَ،
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
جِئْتُ إِلَی النَّاسِ فَقُلْتُ: أَجِیبُوا الْوَلِیمَةَ، فَأَقْبَلُوا، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَدْخِلْ عَشَرَةً، فَدَخَلُوا وَ قَدَّمَ إِلَیْهِمُ الطَّعَامَ وَ الثَّرِیدَ، فَأَکَلُوا، ثُمَّ أَطْعَمَهُمُ السَّمْنَ وَ التَّمْرَ فَلا یَزْدَادُ الطَّعَامُ إِلا بَرَکَةً فَلَمَّا أَطْعَمَ الرِّجَالَ عَمَدَ إِلَی مَا فَضَلَ مِنْهَا، فَتَفَلَ فِیـهَا وَ بَارَکَ عَلَیْهَا وَ بَعَثَ مِنْهَا إِلَی نِسَائِهِ وَ قَالَ قُلْ لَهُنَّ، کُلْنَ وَ أَطْعِمْنَ مَنْ غَشِیَکُنَّ.
ثُمَّ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دَعَا بِصَحْفَةٍ فَجَعَلَ فِیـهَا نَصِیباً فَقَالَ:
هَذَا لَکَ وَ لِأَهْلِکَ. وَ هَبَطَ جَبْرَئِیلُ فِی زُمْرَةٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ بِهَدِیَّةٍ. فَقَالَ لِأُمِّ سَلَمَةَ: امْلَئِی الْقَعْبَ مَاءً فَقَالَ لِی: یَا عَلِیُّ اشْرَبْ نِصْفَهُ، ثُمَّ قَالَ لِفَاطِمَةَ: اشْرَبِی وَ أَبْقِی، ثُمَّ أَخَذَ الْبَاقِیَ فَصَبَّهُ عَلَی وَجْهِهَا وَ نَحْرِهَا ثُمَّ فَتَحَ السَّلَّةَ فَإذَا فِیـهَا کَعْکٌ وَ مَوْزٌ وَ زَبِیبٌ، فَقَالَ:
هَذَا هَدِیَّةُ جَبْرَئِیلَ ثُمَّ أَقْلَبَ مِنْ یَدِهِ سَفَرْجَلَةً فَشَقَّهَا نِصْفَیْنِ وَ أَعْطَی عَلِیّاً وَ قَالَ:
هَذِهِ هَدِیَّةٌ مِنَ الْجَنَّةِ إِلَیْکُمَا وَ أَعْطَی عَلِیّاً نِصْفاً وَ فَاطِمَةَ نِصْفاً.
در کتاب خرائج (394) مـی‌نگارد:
هنگامـی کـه وقت عروسی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها فرا رسید پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم غذایی از خرما و روغن را کـه آن را خبیص مـی‌گویند تهیّه کرد و به حضرت علی علیـه السلام فرمود:
مردم را به منظور ولیمـه‌ی حضرت فاطمـه دعوت کن.
حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام مـی‌گوید:
من نزدم مردم آمدم و گفتم:
بیـایید و از ولیمـه‌ی عروسی استفاده نمائید. وقتی مردم آمدند رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
ده نفر، ده نفر بر سر سفره حاضر شوند، پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از اینکه غذا بـه آنان داد، روغن و خرما هم بـه ایشان عطا کرد. غذا همچنان برکت مـی‌کرد.
هنگامـی کـه غذای مردها را داد، متوجّه غذا شد و آب دهان خود را بر آن زد و از خدا خواست کـه به آن برکت دهد، از آن غذا به منظور زنانش فرستاد و فرمود بخورید.
سپس پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کاسه‌ای خواست و مقداری غذا درون مـیان آن ریخت و به من فرمود:
این غذا به منظور تو و زوجه‌ات مـی‌باشد.
آنگاه جبرئیل با گروهی از ملائکه نازل شدند و هدیـه‌ای آوردند.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه اُمّ سلمـه فرمود:
این ظرف را پر از آب کن، بعداً بـه من فرمود:
یـا علی! نصف این آب را بیـاشام. سپس بـه فاطمـه فرمود:
تو نیز مقداری از این آب را بیـاشام.
آنگاه پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مابقی آن آب را گرفت و به صورت و گلوی فاطمـه سلام الله علیـها پاشید.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از این جریـان سبدی را باز کرد و مقداری نان قندی و موز و کشمش درون مـیان آن بود، فرمود:
اینـها هدیـه‌ی جبرئیل است، سپس یک گلابی را، دو قسمت نمود، یک قسمت آن را بـه علی علیـه السلام و قسمت دیگرش رابه فاطمـه‌ی زهرا سلام الله علیـها عطا کرد و فرمود:
این هدیـه‌ایست از بهشت.

[روایت شماره] (22)

[المناقب لابن شـهرآشوب ] ابْنُ عَبَّاسٍ وَ ابْنُ مَسْعودٍ وَ جَابِرٌ وَ الْبَرَاءُ وَ أَنَسٌ وَ أُمُّ سَلَمَةَ وَ السُّدِّیُّ وَ ابْنُ سِیرِینَ وَ الْبَاقِرُ علیـه السلام فِی قَوْلِهِ تَعَالَی «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً» (395) قَالُوا: هُوَ مُحَمَّدٌ وَ عَلِیٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ: «وَ کانَ رَبُّکَ قَدِیراً» الْقَائِمُ فِی آخِرِ الزَّمَانِ لِأَنَّهُ لَمْ یَجْتَمِعْ نَسَبٌ وَ سَبَبٌ فِی الصَّحَابَةِ وَ الْقَرَابَةِ إِلا لَهُ فَلِأَجْلِ ذَلِکَ اسْتَحَقَّ الْمِیرَاثَ بِالنَّسَبِ وَ السَّبَبِ وَ فِی رِوَایَة «الْبَشَرُ» الرَّسُولُ وَ «النَّسَبُ» فَاطِمَةُ وَ «الصِّهْرُ» عَلِیٌّ علیـه السلام.
تَفْسِیرُ الثَّعْلَبِیِّ،
قَالَ ابْنُ سِیرِینَ: نَزَلَتْ فِی النَّبِیِّ وَ عَلِیٍّ زَوْجِ فَاطِمَةَ وَ هُوَ ابْنُ عَمِّهِ وَ زَوْجُ ابْنَتِهِ، فَکَانَ نَسَباً وَ صِهْراً.
ابْنُ الْحَجَّاجِ
بِالْمُصْطَفَی وَ بِصِهْرِهِ وَ وَصِیِّهِ یَوْمَ الْغَدِیرِ
کَعْبُ بْنُ زُهَیْرِ: صِهْرُ النَّبِیِّ وَ خَیْرُ النَّاسِ کُلِّهِمْ
الصَّادِقُ علیـه السلام أَوْحَی اللَّهُ تَعَالَی إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قُلْ لِفَاطِمَةَ لا تَعْصِی عَلِیّاً فَإنَّهُ إِنْ غَضِبَ غَضِبْتُ لِغَضَبِهِ.
عُوتِبَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی أَمْرِ فَاطِمَةَ فَقَالَ:
لَوْ لَمْ یَخْلُقِ اللَّهُ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ مَا کَانَ لِفَاطِمَةَ کُفْوٌ وَ فِی خَبَرٍ: لَوْلاکَ لمّا لَهَا کُفْوٌ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ.
الْمُفَضَّلُ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
لَوْلا أَنَّ اللَّهَ تَعَالَی خَلَقَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ لَمْ یَکُنْ لِفَاطِمَةَ کُفْوٌ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ آدَمُ فَمَنْ دُونَهُ.
وَ قَالُوا: تَزَوَّجَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنَ الشَّیْخَیْنِ وَ زَوَّجَ مِنْ عُثْمَانَ بِنْتَیْنِ؟ قُلْنَا: التَّزْوِیجُ لا یَدُلُّ عَلَی الْفَضْلِ وَ إِنَّمَا هُوَ مَبْنِیٌّ عَلَی إِظْهَارِ الشَّهَادَتَیْنِ ثُمَّ إنَّهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم تَزَوَّجَ فِی جَمَاعَةٍ وَ أَمَّا عُثْمَانُ فَفِی زَوَاجِهِ خِلافٌ کَثِیرٌ وَ أَنَّهُ کَانَ زَوَّجَهُمَا مِنْ کَافِرَیْنِ قَبْلَهُ وَ لَیْسَتْ حُکْمُ فَاطِمَةَ مِثْلَ ذَلِکَ لِأَنَّهَا وَلِیدَةُ الْإِسْلامِ وَ مِنْ أَهْلِ الْعَبَاءِ وَ الْمُبَاهَلَةِ وَ الْمُهَاجَرَةِ فِی أَصْعَبِ وَقْتٍ. وَ وَرَدَ فِیـهَا آیَةُ التَّطْهِیرِ وَ افْتَخَرَ جَبْرَئِیلُ بِکَوْنِهِ مِنْهُمْ وَ شَهِدَ اللَّهُ لَهُمْ بِالصِّدْقِ وَ لَهَا أُمُومَةُ الْأَئِمَّةِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ مِنْهَا الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ عَقِبُ الرسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ هِیَ سَیِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ وَ زَوْجُهَا مِنْ أَصْلِهَا وَ لَیْسَ بِأَجْنَبِیٍّ وَ أَمَّا الشَّیْخَانِ فَقَدْ تَوَسَّلا إِلَی النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِذَلِکَ وَ أَمَّا عَلِیٌّ فَتَوَّسَلَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِلَیْهِ بَعْدَ مَا رَدَّ خِطْبَتَهُمَا وَ الْعَاقِدُ بَیْنَهُمَا هُوَ اللَّهُ تَعَالَی وَ الْقَابِلُ جَبْرَئِیلُ وَ الْخَاطِبُ رَاحِیلُ وَ الشُّهُودُ حَمَلَةُ الْعَرْشِ وَ صَاحِبُ النِّثَارِ رِضْوَانُ وَ طَبَقُ النِّثَارِ شَجَرَةُ طُوبَی وَ النِّثَارُ الدُّرُّ وَ الْیَاقُوتُ وَ الْمَرْجَانُ وَ الرَّسُولُ هُوَ الْمَشَّاطَةُ وَ أَسْمَاءُ صَاحِبَةُ الْحَجَلَةِ وَ وَلِیدُ هَذَا النِّکَاحِ الْأَئِمَّةُ:
ابْنُ شَاهِینٍ الْمَرْوَزِیُّ فِی کِتَابِ فَضَائِلِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ وَاقِدٍ عَنْ أَبِی بُرَیْدَةَ، عَنْ أَبِیـهِ وَ الْبَلاذُرِیُّ فِی التَّارِیخِ بِأَسَانِیدِهِ أَنَّ أَبَابَکْرٍ خَطَبَ إِلَی النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ سلام الله علیـها فَقَالَ:
أَنْتَظِرُ لَهَا الْقَضَاءَ. ثُمَّ خَطَبَ إِلَیْهِ عُمَرُ، فَقَالَ:
أَنْتَظِرُ لَهَا الْقَضَاءَ الْخَبَرَ.
مُسْنَدُ أَحْمَدَ وَ فَضَائِلُهُ وَ سُنَنُ أَبِی دَاوُدَ وَ إِبَانَةُ ابْنِ بَطَّةَ وَ تَارِیخُ الْخَطِیبِ وَ کِتَابُ ابْنِ شَاهِینٍ وَ اللَّفْظُ لَهُ بِالْإِسْنَادِ عَنْ خَالِدٍ الْحِذَاءِ وَ أَبِی أَیُّوبَ وَ عِکْرِمَةَ وَ أَبِی نَجِیحٍ وَ عُبَیْدَةَ بْنِ سُلَیْمَانَ کُلُّهُمْ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ لَمَّا زَوَّجَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ عَلِیّاً قَالَ لَهُ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَعْطِهَا شَیْئاً،
قَالَ:
مَا عِنْدِی شَیْ‌ءٌ،
قَالَ:
فَأَیْنَ دِرْعُکَ الْحُطَمِیَّةُ وَ فِی رِوَایَةِ غَیْرِهِ أَنَّهُ قَالَ:
عَلِیٌّ عِنْدِی قَالَ:
فَأَعْطِهَا إِیَّاهَا.
تارِیخَیِ الْخَطِیبِ وَ الْبَلاذُرِیِّ وَ حِلْیَةِ أَبِی نُعَیْمٍ وَ إِبَانَةِ الْعُکْبَرِیِّ: سُفْیَانُ الثَّوْرِیُّ عَنِ الْأَعْمَشِ، عَنِ الثَّوْرِیِّ، عَنْ عَلْقَمَةَ، عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ قَالَ:
أَصَابَ فَاطِمَةَ صَبِیحَةَ یَوْمِ الْعُرْسِ رِعْدَةٌ، فَقَالَ لَهَا النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا فَاطِمَةُ زَوَّجْتُکِ سَیِّداً فِی الدُّنْیَا وَ إنَّهُ فِی الْآخِرَةِ مَمِِنَ الصَّالِحِینَ، یَا فَاطِمَةُ لَمَّا أَرَادَ اللَّهُ تَعَالَی أَنْ أُمْلِکَکِ [یُمْلِکَکِ ] بِعَلِیٍّ أَمَرَ اللَّهُ تَعَالَی جَبْرَئِیلَ فَقَامَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَةِ فَصَفَّ الْمَلائِکَةَ صُفُوفاً ثُمَّ خَطَبَ عَلَیْهِمْ فَزَوَّجَکِ مِنْ عَلِیٍّ، ثُمَّ أَمَرَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ شَجَرَ الْجِنَانِ فَحَمَلَتِ الْحُلِیَّ وَ الْحُلَلَ، ثُمَّ أَمَرَهَا فَنَثَرَتْهُ عَلَی الْمَلائِکَةِ، فَمَنْ أَخَذَ مِنْهُمْ یَوْمَئِذٍ شَیْئاً أَکْثَرَ مِمَّا أَخَذَ غَیْرُهُ افْتَخَرَ بِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: لَقَدْ کَانَتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیـها تَفْتَخِرُ عَلَی النِّسَاءِ لِأَنَّهَا مَنْ خَطَبَ عَلَیْهَا جَبْرَئِیلُ علیـه السلام.
وَ قَدِ اشْتَهَرَ فِی الصِّحَاحِ بِالْأَسَانِیدِ عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام وَ ابْنِ عَبَّاسٍ وَ ابْنِ مَسْعودٍ وَ جَابِرٍ الْأَنْصَارِیِّ وَ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ وَ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ وَ أُمِّ سَلَمَةَ بِأَلْفَاظٍ مُخْتَلِفَةٍ وَ معانی [مَعَانٍ ] مُتَّفِقَةٍ أَنَّ أَبَابَکْرٍ وَ عُمَرَ خَطَبَا إِلَی النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ مَرَّةً بَعْدَ أُخْرَی، فَرَدَّهُمَا.
وَ رَوَی أَحْمَدُ فِی الْفَضَائِلِ عَنْ بُرَیْدَةَ أَنَّ أَبَابَکْرٍ وَ عُمَرَ خَطَبَا إِلَی النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ فَقَالَ إِنَّهَا صَغِیرَةٌ.
وَ رَوَی ابْنُ بَطَّةَ فِی الْإِبَانَةِ أَنَّهُ خَطَبَهَا عَبْدُالرَّحْمَنِ فَلَمْ یُجِبْهُ وَ فِی رِوَایَةِ غَیْرِهِ أَنَّهُ قَالَ بِکَذَا مِنَ الْمَهْرِ فَغَضِبَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ مَدَّ یَدَهُ إِلَی حَصًی فَرَفَعَهَا فَسَبَّحَتْ فِی یَدِهِ فَجَعَلَهَا فِی ذَیْلِهِ فَصَارَتْ دُرّاً وَ مَرْجَاناً یُعَرِّضُ بِهِ جَوَابَ الْمَهْرِ.
وَ لَمَّا خَطَبَ عَلِیٌّ علیـه السلام قَالَ:
سَمِعْتُکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ تَقُولُ کُلُّ سَبَبٍ وَ نَسَبٍ مُنْقَطِعٌ إِلا سَبَبِی وَ نَسَبِی، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَمَّا السَّبَبُ فَقَدْ سَبَّبَ اللَّهُ وَ أَمَّا النَّسَبُ فَقَدْ قَرَّبَ اللَّهُ وَ هَشَّ وَ بَشَّ فِی وَجْهِهِ وَ قَالَ:
أَلَکَ شَیْ‌ءٌ أُزَوِّجُکَ مِنْهَا؟
فَقَالَ:
لا یَخْفَی عَلَیْکَ حَالِی إِنَّ لِی فَرَساً وَ بَغْلاً وَ سَیْفاً وَ دِرْعاً. فَقَالَ:
بِعِ الدِّرْعَ.
وَ رُوِیَ أَنَّهُ أَتَی سَلْمَانُ إِلَیْهِ وَ قَالَ:
أَجِبْ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمَّا دَخَلَ عَلَیْه قَالَ:
أَبْشِرْ یَا عَلِیُّ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ زَوَّجَکَ بِهَا فِی السَّمَاءِ قَبْلَ أَنْ أُزَوِّجَکَهَا فِی الْأَرْضِ وَ لَقَدْ أَتَانِی مَلَکٌ وَ قَالَ:
أَبْشِرْ یَا مُحَمَّدُ بِاجْتِمَاعِ الشَّمْلِ وَ طَهَارَةِ النَّسْلِ، قُلْتُ: وَ مَا اسْمُکَ؟
قَالَ:
نَسْطَائِیلُ مِنْ مُوَکَّلِی قَوَائِمِ الْعَرْشِ، سَأَلْتُ اللَّهَ هَذِهِ الْبِشَارَةَ وَ جَبْرَئِیلُ عَلَی أَثَرِی.
أَبُوبُرَیْدَةَ، عَنْ أَبِیـهِ أَنَّ عَلِیّاً علیـه السلام خَطَبَ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَرْحَباً وَ أَهْلاً، فَقِیلَ لِعَلِیٍّ: یَکْفِیکَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إحْدَاهُمَا: أَعْطَاکَ الْأَهْلَ وَ أَعْطَاکَ الرَّحْبَ.
ابْنُ بَطَّةَ وَ ابْنُ الْمُؤَذِّنِ وَ السَّمْعَانِیُّ فِی کُتُبِهِمْ بِالْإِسْنَادِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالا: بَیْنَمَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم جَالِسٌ إِذْ جَاءَ عَلِیٌّ فَقَالَ:
یَا عَلِیُّ مَا جَاءَ بِکَ؟
قَالَ:
جِئْتُ أُسَلِّمُ عَلَیْکَ،
قَالَ:
هَذَا جَبْرَئِیلُ یُخْبِرُنِی أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ زَوَّجَکَ فَاطِمَةَ وَ أَشْهَدَ عَلَی تَزْوِیجِهَا أَرْبَعِینَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ أَوْحَی اللَّهُ إِلَی شَجَرَةِ طُوبَی أَنِ انْثُرِی عَلَیْهِمُ الدُّرِّ وَ الْیَاقُوتَ، فَنَثَرَتْ عَلَیْهِمُ الدُّرَّ وَ الْیَاقُوتَ فَابْتَدَرْنَ إِلَیْهِ الْحُورُ الْعِینُ یَلْتَقِطْنَ فِی أَطْبَاقِ الدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ وَ هُنَّ یَتَهَادَیْنَهُ بَیْنَهُنَّ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ کَانُوا یَتَهَادَوْنَ وَ یَقُولُونَ هَذِهِ تُحْفَةُ خَیْرِ النِّسَاءِ.
وَ فِی رِوَایَةِ ابْنِ بَطَّةَ عَنْ عَبْدِاللَّهِ: فَمَنْ أَخَذَ مِنْهُ یَوْمَئِذٍ شَیْئاً أَکْثَرَ مِمَّا أَخَذَ صَاحِبُهُ أَوْ أَحْسَنَ افْتَخَرَ بِهِ عَلَی صَاحِبِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
ابْنُ مَرْدَوَیْهِ فِی کِتَابِهِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ:
لَمَّا تَزَوَّجَ عَلِیٌّ فَاطِمَةَ تَنَاثَرَ ثِمَارُ الْجَنَّةِ عَلَی الْمَلائِکَةِ.
عَبْدُالرَّزَّاقِ بِإِسْنَادِهِ إِلَی أُمِّ أَیْمَنَ فِی خَبَرٍ طَوِیلٍ عَنِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
وَ عَقَدَ جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ فِی السَّمَاءِ نِکَاحَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ، فَکَانَ جَبْرَئِیلُ الْمُتَکَلِّمَ عَنْ عَلِیٍّ وَ مِیکَائِیلُ الرَّادَّ عَنِّی.
وَ فِی حَدِیثِ خَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ أَنَّ اللَّهَ تَعَالَی أَوْحَی إِلَی جَبْرَئِیلَ: زَوِّجِ النُّورَ مِنَ النُّورِ وَ کَانَ الْوَلِیُّ اللَّهَ وَ الْخَطِیبُ جَبْرَئِیلَ وَ الْمُنَادِی مِیکَائِیلَ وَ الدَّاعِی إِسْرَافِیلَ وَ النَّاثِرُ عِزْرَائِیلَ وَ الشُّهُودُ مَلائِکَةَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ ثُمَّ أَوْحَی إِلَی شَجَرَةِ طُوبَی أَنِ انْثُرِی مَا عَلَیْکِ، فَنَثَرَتِ الدُّرَّ الْأَبْیَضَ وَ الْیَاقُوتَ الْأَحْمَرَ وَ الزَّبَرْجَدَ الْأَخْضَرَ وَ اللُّؤْلُؤَ الرَّطْبَ، فَبَادَرْنَ الْحُورُ الْعِینُ یَلْتَقِطْنَ وَ یَهْدِینَ بَعْضُهُنَّ إِلَی بَعْضٍ.
الصَّادِقُ علیـه السلام فِی خَبَرٍ: أَنَّهُ دَعَاهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ قَالَ:
أَبْشِرْ یَا عَلِیُّ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ کَفَانِی مَا کَانَ هَمَّنِی (396) مِنْ تَزْوِیجِکَ.
ثُمَّ ذَکَرَ ابْنُ شَهْرَآشُوبَ مُخْتَصَراً مِمَّا مَرَّ بِرِوَایَةِ الصَّدُوقِ؛ ثُمَّ قَالَ:
وَ قَدْ جَاءَ فِی بَعْضِ الْکُتُبِ أَنَّهُ خَطَبَ رَاحِیلُ فِی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ فِی جَمْعٍ مِنْ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ، فَقَالَ:
الْحَمْدُلِلَّهِ الْأَوَّلِ قَبْلَ أَوَّلِیَّةِ الْأَوَّلِینَ، الْبَاقِی بَعْدَ فَنَاءِ الْعَالَمِینَ، نَحْمَدُهُ إِذْ جَعَلَنَا مَلائِکَةً رُوحَانِیِّینَ وَ بِرُبُوبِیَّتِهِ مُذْعِنِینَ وَ لَهُ عَلَی مَا أَنْعَمَ عَلَیْنَا شَاکِرِینَ حَجَبَنَا مِنَ الذُّنُوبِ وَ سَتَرَنَا مِنَ الْعُیُوبِ، أَسْکَنَنَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ قَرَّبَنَا إِلَی السُّرَادِقَاتِ وَ حَجَبَ عَنَّا النَّهْمَ لِلشَّهَوَاتِ وَ جَعَلَ نَهْمَتَنَا (397) وَ شَهْوَتَنَا فِی تَقْدِیسِهِ وَ تَسْبِیحِهِ، الْبَاسِطِ رَحْمَتَهُ، الْوَاهِبِ نِعْمَتَهُ، جَلَّ عَنْ إِلْحَادِ أَهْلِ الْأَرْضِ مِنَ الْمُشْرِکِینَ وَ تَعَالَی بِعَظَمَتِهِ عَنْ إِفْکِ الْمُلْحِدِینَ ثُمَّ قَالَ بَعْدَ کَلامٍ اخْتَارَ الْمَلِکُ الْجَبَّارُ صَفْوَةَ کَرَمِهِ وَ عَبْدَ عَظَمَتِهِ لِأَمَتِهِ سَیِّدَةِ النِّسَاءِ، بِنْتِ خَیْرِ النَّبِیِّینَ وَ سَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ وَ إِمَامِ الْمُتَّقِینَ، فَوَصَلَ حَبْلَهُ بِحَبْلِ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِهِ وَ صَاحِبِهِ، الْمُصَدِّقِ دَعْوَتَهُ، الْمُبَادِرِ إِلَی کَلِمَتِهِ؛ عَلِیٍّ الْوَصُولِ بِفَاطِمَةَ الْبَتُولِ ابْنَةِ الرَّسُولِ.
وَ رُوِیَ أَنَّ جَبْرَئِیلَ رَوَی عَنِ اللَّهِ تَعَالَی عَقِیبَهَا قَوْلَهُ عَزَّوَجَلَّ: الْحَمْدُ رِدَائِی وَ الْعَظَمَةُ کِبْرِیَائِی وَ الْخَلْقُ کُلُّهُمْ عَبِیدِی وَ إِمَائِی زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ أَمَتِی مِنْ عَلِیٍّ صَفْوَتِی، اشْهَدُوا مَلائِکَتِی.
وَ کَانَ بَیْنَ تَزْوِیجِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ فَاطِمَةَ علیـهما السلام فِی السَّمَاءِ إِلَی تَزْوِیجِهِمَا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعِینَ یَوْماً، زَوَّجَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنْ عَلِیٍّ أَوَّلَ یَوْمٍ مِنْ ذِی الْحِجَّةِ وَ رُوِیَ أَنَّهُ کَانَ یَوْمَ السَّادِسِ مِنْهُ.
ابن شـهر آشوب درون کتاب مناقب (398) با چند واسطه از حضرت امام محمّد باقر علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه راجع بـه معنای آیـه‌ی 54 سوره‌ی فرقان کـه مـی‌فرماید:
«خدا آن خداییست کـه بشری را از آب آفرید و آن را نسب و نسل و داماد قرار داد» فرمود:
منظور از این افراد، حضرت محمّد و علی و حسن و حسین: و حضرت قائم. درون آخرالزّمان است، زیرا درون مـیان صحابه نسب و سبب و قرابت جمع نشد مگر به منظور آن حضرت، بدین جهت هست که مـیراث بـه وسیله‌ی نسب و سبب بـه افراد مـی‌رسد.
بنا بر روایتی، منظور از کلمـه‌ی بشر کـه در این آیـه‌ی شریفه هست حضرت رسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و مقصود از نسب، حضرت فاطمـه سلام الله علیـها و منظور از کلمـه‌ی صهر، حضرت علی علیـه السلام مـی‌باشد.
در تفسیر ثعلبی از ابن سیرین نقل کرده کـه گفت:
این آیـه (آیـه‌ی 54 از سوره‌ی فرقان) درون مورد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و حضرت علی علیـه السلام ، همسر حضرت فاطمـه سلام الله علیـها (که پسر عمامبر و شوهر اوست) نازل شد. (پس منظور از) «نسباً» و «صهراً» درون این آیـه، حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام است. (و نسباً بـه معنی قوم و خویش نسبیست و صهراً بـه معنی داماد است).
و ابن حجّاج گفته: اوست داماد مصطفی و وصیّ او درون روز غدیر و کعب بن زهیر گفته (حضرت علی علیـه السلام ) داماد پیـامبر و بهتر از همـه‌ی مردم است.
و امام صادق علیـه السلام فرمود:
خداوند تعالی وحی فرستاد بـه رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کـه به فاطمـه سلام الله علیـها بگو: نافرمانی علی را مکن، همانا اگر او غضب کند من بـه غضب او غضب مـی‌کنم.
(وقتی عدّه ای) پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم را درون مورد حضرت فاطمـه سلام الله علیـها ملامت د، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون جواب فرمود:
اگر خداوند علیّ بن ابیطالب علیـه السلام را خلق نفرموده بود، همتایی به منظور فاطمـه سلام الله علیـها نبود.
و درون خبر دیگری آمده:
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم (خطاب بـه امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام ) فرمود:
اگر تو نبودی هرگز کُفو و همتایی به منظور فاطمـه درون روی زمـین یـافت نمـی‌شد.
مفضّل از حضرت امام صادق علیـه السلام روایت کرده کـه فرمود:
اگر خداوند متعال حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام را خلق نکرده بود به منظور فاطمـه سلام الله علیـها بر روی زمـین از خلقت آدم (تا انقراض عالم) همتایی وجود نداشت.
و عدّه‌ای گفته‌اند (شاید منظور سنّی‌ها باشند) : پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دو خود را بـه ازدواج شیخین (ابوبکر و عمر) و عثمان درآورد، (و این مطلب را دلیل بر فضیلت آنـها مـی‌دانند) امّا ما درون جواب آنان مـی‌گوییم:
ازدواج (با ان رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) دلیل بر فضیلت نیست، بلکه ملاک ازدواج اظهار شـهادتین است. (یعنی هر اظهار بـه شـهادتین کند ان مسلمـین بر او حلال مـی‌شوند) سپس پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه ازدواج گروهی درآورد ان خود (پس از اظهار شـهادت آنـها) و امّا درون مورد اینکه عثمان با یکی از ان رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ازدواج کرده باشد اختلاف بسیـار زیـاد است، (و امّا درون مورد آن دو نفر) همانا پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آن دو خود را بـه تزویج دو کافر درآورده بود قبل از اسلام و حکم فاطمـه مثل آنـها نیست، زیرا او (حضرت زهرا سلام الله علیـها) متولّد اسلام هست (یعنی بعد از بعثت رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم متولّد شد، نـه درون زمان جاهلیّت) و همچنین آن بزرگوار یکی از اهلاء مـی‌باشد کـه در مباهله بود و همچنین آن بانو درون سخت‌ترین زمان‌ها (با پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) هجرت فرمود و در مورد ایشان آیـه‌ی تطهیر نازل شد و جبرئیل افتخار مـی‌کرد کـه او نیز یکی از اصحاباء هست و خداوند بـه صدق و درستی آنـها شـهادت داده و از ویژگی‌های منحصر بـه فرد ایشان این هست که مادر ائمّه: هست تا روز قیـامت کـه از بین آن ائمّه: ، حسن و حسین علیـهما السلام مـی‌باشند کـه از صلب رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مـی‌باشند و ایشان هست (حضرت فاطمـه سلام الله علیـها) سرور زنان دو جهان و شوهرشان از اصل ایشان مـی‌باشد (یعنی هر دو از یک شجره‌ی طیّبه مـی‌باشند و آن نسل بنی هاشم است) و اجنبی (غریب) نیست.
امّا ابوبکر و عمر بـه واسطه‌ی ی کـه به رسول خدا دادند خود را بـه پیـامبر نزدیک د درون حالی کـه درباره‌ی حضرت علی علیـه السلام چنین نبوده، زیرا خود رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از جواب رَد بـه آن دو (ابوبکر و عمر) شان را بـه حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام تزویج نمودند.
عاقد بین آن دو بزرگوار خداوند متعال هست و جبرئیل طرف قبول بود و خواننده‌ی خطبه ملکی بـه نام راحیل بود و شـهود این عقد حاملان عرش الهی بودند و رضوان نثار کننده بود و طبق نثار درخت طوبی بود و نثار، درّ و یـاقوت و مرجان بود و رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم شانـه کننده‌ی موهای عروس بود و امور حجله بـه دست اسماء بود و نتیجه‌ی این نکاح ائمّه‌ی معصومـین: بودند.
ابن شاهین مروزی درون کتاب فضائل فاطمـه سلام الله علیـها با اسناد خود از حسین بن واقد خود نقل کرده کـه او از ابی بُریده و او از پدرش و بلاذری درون کتاب تاریخ با اسناد خود نقل کرده کـه ابابکر، فاطمـه سلام الله علیـها را از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگاری کرد، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
من به منظور فاطمـه درون انتظار تقدیر و قضا و قدر هستم. بعد عمر خواستگاری کرد، پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او نیز فرمود:
من به منظور او درون انتظار قضا و قدر هستم.
در کتاب مسند احمد حنبل درون قسمت فضائل آن کتاب و در کتاب سنن ابی داود و ابانة ابن بطّة و در تاریخ خطیب و کتاب ابن شاهین، عبیدة بن سلیمان کـه همـه‌ی اینـها از ابن عبّاس روایت د:
زمانی کـه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را بـه عقد حضرت علی علیـه السلام درآورد، پیـامبر بـه او فرمود:
به همسرت چیزی ببخش عرض کرد:
نزد من چیزی نیست.
فرمود:
زره حطمـیّه‌ات کجاست؟
و درون روایت غیر ابن عبّاس آمده هست که وقتی پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم سؤال کرد زره‌ات کجاست؟
عرض کرد:
نزد من است، بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
آن را بـه فاطمـه سلام الله علیـها ببخش.
در دو کتاب تاریخ خطیب (بغدادی) و بلاذری و در کتاب حلیـه‌ی ابی نُعیم و ابانة العُکْبَری آمده است: سفیـان ثوری از اعمش روایت کرده کـه از ثوری نقل کرده و او از علقمـه و او از ابن مسعود نقل کرد کـه گفت:
در صبح روز عروسی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها، غم و اندوهی بر حضرتش عارض شد، بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
ای فاطمـه! من تو را بـه ازدواجی درآوردم کـه در دنیـا آقا و سرور خلائق هست و درون آخرت از صالحین است، ای فاطمـه! چون خداوند متعال اراده کرد کـه تو را بـه ازدواج علی علیـه السلام درآورد بـه جبرئیل امر فرمود که تا در آسمان چهارم بایستد و به صف کند ملائکه را درون صفوفی، بعد جبرئیل به منظور ملائکه خطبه‌ای خواند و تو را بـه ازدواج علی علیـه السلام درآورد، بعد خداوند سبحان بـه درختان بهشتی امر کرد که تا مزیّن شوند بـه حلّه‌های بهشتی و آن درختان از خود لؤلؤ و مرجان بر ملائکه نثار د، بعد هر کدام از آنـها بیشترین تعداد از نثارها را برداشت درون روز قیـامت بـه دیگر ملائکه افتخار مـی‌کند، امّ سلمـه گوید:
فاطمـه سلام الله علیـها همـیشـه افتخار مـی‌کرد بر زنان دیگر کـه او اوّلینیست کـه خطبه‌ی عقد او را جبرئیل خوانده‌ست.
و مشـهور هست در کتاب‌های صحاح اهل سنّت کـه آنـها با اسناد خود از حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام و ابن عبّاس و ابن مسعود و جابر بن عبدالله انصاری و انس بن مالک و براء بن عازب و امّ سلمـه کـه همگی آنـها با الفاظ و تعابیر مختلف متّفقاً گفته‌اند:
همانا ابابکر و عمر از پیـامبر فاطمـه را خواستگاری نمودند، امّا درون هر بار پیـامبر جواب ردّ بـه آنـها مـی‌داد.
و احمد (حنبل) درون کتاب فضائل از بریده روایت کرده کـه ابابکر و عمر از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه علیـه السلام را خواستگاری نمودند، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه آنـها فرمود:
او (برای ازدواج) کوچک است.
و ابن بطّه درون کتاب الابانـه روایت کرده:
عبدالرّحمن از پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را خواستگاری نمود و آن حضرت جواب او را نداد.
و درون روایت دیگری کـه از غیر ابن بطّه روایت شده آمده:
وقتی عبدالرّحمن جواب ردّ شنید عرض کرد:
من فلان مبلغ را مِهر او مـی‌کنم، بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم غضب نمود و دست مبارک را دراز کرد و مشتی ریگ برداشت و آنـها را درون مشت او قرار داد، بعد آن ریگ‌ها بـه درّ و مرجان تبدیل شد و با این کار حضرت جواب او را دادند.
و چون حضرت علی علیـه السلام خواستگاری کرد، عرض کرد:
ای رسول خدا! شنیده‌ام کـه فرموده اید هر سبب و نسبی منقطع هست مگر سبب و نسب من، بعد پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
امّا سبب کـه از جانب خداوند هست و امّا نسب نیز چیزیست کـه خداوند اسباب آن را فراهم مـی‌کند. بعد از آن خندید و با مـهربانی و بشارت درون صورت او نگاه کرد و فرمود:
آیـا چیزی داری که تا تو را بـه ازدواج فاطمـه درآورم؟
حضرت علی علیـه السلام عرض کرد:
ای رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حال من و دارایی من بر تو مخفی نیست، همانا اسبی دارم و قاطری و شمشیری و زرهی، بعد حضرت فرمود:
زره را بفروش.
و روایت شده کـه سلمان خدمت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام آمد و عرض کرد:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم را دریـاب، بعد چون آن حضرت، خدمت پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رسید حضرت فرمود:
ای علی! بشارت باد بر تو کـه همانا خداوند او را بـه تزویج تو درآورد درون آسمان، قبل از آنکه من شما را بـه ازدواج یکدیگر درآوردم درون زمـین و فرشته‌ای نزد من آمد و عرض کرد:
ای محمّد! بشارت بده بـه اجتماع جمع آنان و طهارت نسل آنـها، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مـی‌فرماید بـه آن فرشته گفتم:
نام تو چیست؟
عرض کرد:
نسطائیل و من یکی از موکّلین ستون‌های عرش الهی مـی‌باشم. از خدا خواستم افتخار رساندن این بشارت را بـه من عنایت فرماید و جبرئیل نیز سر من مـی‌آید.
ابوبریده از پدرش نقل کرد کـه حضرت علی علیـه السلام حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را از رسول الله خواستگاری نمود، بعد پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
خوش آمدی. خانـه، خانـه‌ی توست. بعد شخصی بـه حضرت علی علیـه السلام عرض کرد:
کفایت مـی‌کند تو را از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یکی از این دو مورد:
اوّل اینکه بـه تو اصل خود (ش) را عطا فرمود و دوّم اینکه بـه تو مرحبا و خوش آمد گفت.
ابن بطّه و ابن مؤذّن و سمعانی همگی درون کتاب هایشان از ابن عبّاس و انس بن مالک روایت کرده‌اند کـه آنـها گفتند:
ما خدمت رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نشسته بودیم کـه حضرت علی علیـه السلام آمد. بعد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
ای علی بـه چه منظور نزد ما آمدی؟
عرض کرد:
خدمت شما رسیدیم که تا به شما سلامـی عرض کنم، پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
این جبرئیل هست که بـه من خبر مـی‌دهد کـه همانا خداوند عزّوجلّ بـه ازدواج تو درآورد فاطمـه سلام الله علیـها را و شاهد این ازدواج چهل هزار فرشته بودند و خداوند وحی فرستاد بـه درخت طوبی که تا نثار کند بر آن چهل هزار ملائکه درّ و یـاقوت، بعد درخت طوبی بر آنان درّ و یـاقوت نثار نمود، بعد حورالعین‌ها درون برداشتن آن درّ و یـاقوت‌ها پیشی گرفتند و آنـها را درون طبق‌هایی از درّ و یـاقوت جمع نمودند و آنـها این درّ و یـاقوت را که تا روز قیـامت بـه یکدیگر هدیـه مـی‌دهند و در هنگام هدیـه بـه یکدیگر مـی‌گویند:
این تحفه‌ایست از خیر النّساء.
و درون روایت بطّه کـه از عبدالله روایت کرده بعد هر کدام از آنان درون آن روز بیشتر از همراهان خود دُرّ و یـاقوت جمع کرده و یـا درّ و یـاقوت ارزشمندتری جمع کرده باشد که تا روز قیـامت بر دیگران افتخار مـی‌کند.
ابن مردویـه درون کتاب خود و با اسناد خود از علقمـه نقل کرد کـه گفت:
زمانی کـه علی علیـه السلام با فاطمـه سلام الله علیـها ازدواج کرد درختان بهشت بر ملائکه دُرافشانی نمودند.
عبدالرّزاق اسناد خود را بـه امّ ایمن مـی‌رساند کـه او درون روایتی طولانی از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نقل کرد کـه فرمود:
جبرئیل و مـیکائیل درون آسمان عقد نکاح علی و فاطمـه علیـهما السلام را منعقد د و جبرئیل خواننده‌ی عقد، از طرف علی علیـه السلام و مـیکائیل از طرف من بود.
و درون حدیث خبّاب بن الارت آمده است: همانا خداوند بـه جبرئیل وحی فرستاد:
تزویج کن نور را از به منظور نور و در آن مراسم «ولی» خداوند بود و خطیب «جبرئیل» و منادی «مـیکائیل» و دعوت کننده «اسرافیل» و نثار کننده «عزرائیل» و شاهدان این عقد ملائکه‌ی آسمان‌ها و زمـین‌ها بودند. سپس خداوند وحی فرستاد بـه درخت طوبی کـه نثار کن آنچه داری، بعد درخت طوبی نثار کرد دُرّ سفید و یـاقوت قرمز و زبرجد سبز و لؤلؤ تازه، بعد حورالعین از یکدیگر سبقت گرفتند به منظور جمع این سنگ‌ها و جواهرات و هدیـه مـی‌دهند بعضی از آنـها بـه بعضی دیگر.
حضرت امام صادق علیـه السلام درون قسمتی از یک روایت مـی‌فرماید:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت علی علیـه السلام را خواست و فرمود:
بشارت بده‌ای علی! (و یـا مـی‌توان گفت:
بشارت باد بر تو ای علی! ) همانا خداوند کفایت کرد مرا بـه آنچه بر عهده‌ی من بود درون امر ازدواج تو.
سپس ابن شـهرآشوب مختصری از آنچه صدوق روایت کرده کـه قبلاً آن را آوردیم ذکر کرده و سپس مـی‌گوید:
و درون بعضی کتب آمده هست که «راحیل» درون بیت المعمور درون جمع اهل آسمان‌های هفت گانـه خطبه‌ی عقد امـیرالمؤمنین علی و حضرت فاطمـه را خواند و این گونـه خطبه را خواند:
«حمد و ستایش مخصوص آن اوّلیست کـه قبل از هر اوّلی اوست و باقیست بعد از فناء همـه‌ی عالمـیان، حمد مـی‌کنیم او را از این جهت کـه ما را از فرشتگان روحانیّون قرار داد و به خداوندی او معترفیم و بر آن نعمت‌هایی کـه به ما عطا فرمود شاکریم، اوست کـه گناهان را از ما برداشته و عیوب ما را پوشانیده، ما را درون آسمان‌ها ساکن نمود و ما را درون تقدیس و تسبیح خود قرار داد، همان خدایی کـه رحمتش را گسترده و بخشنده‌ی نعمت است، بزرگتر و عظیم‌تر از لجاجت مشرکین هست که درون روی زمـین هستند (یعنی شرک آنان درون عظمت او تأثیری ندارد) و او برتر هست به عظمت خویش از دروغ و افتراء ملحدین». بعد بعد از این حمد و ثناء راحیل ادامـه داد.
خداوند جبّار اختیـار کرد برگزیده‌ی کَرَم خود و بنده‌ی عظمت خود را به منظور کنیز خود، سرور زنان، بهترین پیـامبران و آقا و سرور رسولان و پیشوای اهل تقوا، بعد وصل نمود ریسمان خود را بـه ریسمان مردی از اهل او و دوست و مصاحب او و تصدیق کننده‌ی دعوت او سبقت گیرنده به منظور انجام اوامر او و حضرت علی علیـه السلام را به منظور وصول بـه حضرت فاطمـه‌ی بتول سلام الله علیـها رسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
روایت شده کـه جبرئیل این خطبه را از قول حضرت پروردگار به منظور فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها خواند:
«اَلْحَمْدُللهِ رَدائی وَالْعَظَمَةُ کِبْریـائی، وَالْخَلْقُ کُلُّهُمْ عَبیدی وَ اِمائی زَوَّجْتُ فاطمة اَمَتی مِنْ عَلیٍّ صَفْوَتی، اُشْهِدُوا مَلائِکَتی».
و فاصله‌ی بین تزویج امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام و حضرت فاطمـه سلام الله علیـها درون آسمان‌ها و زمـین چهل روز بود، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را بـه ازدواج حضرت علی علیـه السلام درآورد درون روز اوّل ذی الحجّه و در بعضی روایـات آمده کـه این ازدواج درون روز ششم ذی الحجّه بود.

[روایت شماره] (23)

[معانی الأخبار ] [الخصال ] [الأمالی للصّدوق ] ابْنُ مَسْرُورٍ، عَنِ ابْنِ عَامِرٍ، عَنِ الْمُعَلَّی، عَنِ الْبَزَنْطِیِّ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ:
سَمِعْتُ أَبَاالْحَسَنِ مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ علیـهما السلام یَقُولُ: بَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم جَالِسٌ إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ مَلَکٌ لَهُ أَرْبَعَةٌ وَ عِشْرُونَ وَجْهاً فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ! لَمْ أَرَکَ فِی مِثْلِ هَذِهِ الصُّورَةِ، فَقَالَ الْمَلَکُ: لَسْتُ بِجَبْرَئِیلَ، أَنَا مَحْمُودٌ بَعَثَنِیَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَنْ أُزَوِّجَ النُّورَ مِنَ النُّورِ،
قَالَ:
مَنْ مِمَّنْ؟
فَقَالَ:
فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ،
قَالَ:
فَلَمَّا وَلَّی الْمَلَکُ إِذاً بَیْنَ کَتِفَیْهِ: مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ، عَلِیٌّ وَصِیُّهُ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مُنْذُ کَمْ کُتِبَ هَذَا بَیْنَ کَتِفَیْکَ؟
فَقَالَ:
مِنْ قَبْلِ أَنْ یَخْلُقَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ آدَمَ بِاثْنَیْنِ وَ عِشْرِینَ أَلْفَ عَامٍ.
شیخ صدوق درون کتاب معانی الاخبار (399) با چند واسطه از حضرت موسی بن جعفر علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
روزی رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نشسته بود، ملکی بـه حضور آن حضرت مُشرّف شد کـه دارای بیست و چهار صورت بود.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
ای حبیب من جبرئیل! من که تا به حال تو را بـه این صورت ندیده بودم؟
گفت:
من جبرئیل نیستم، بلکه نام من محمود است. خدا مرا فرستاده کـه نور را به منظور نور ازدواج نمایم.
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
چهی را به منظور چهی تزویج کنی؟
گفت:
فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور علی علیـه السلام ، موقعی کـه آن مَلَک برگشت دیدند درون مـیان دو کتف او نوشته بود:
«مُحَمَّدٌ رَسُولُ الله، عَلِیٌّ وَصِیُّهُ».
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه وی فرمود:
چند وقت هست که این عبارت درون مـیان دو کتف تو نوشته شده‌ست؟
گفت:
بیست و دو هزار سال قبل از اینکه حضرت آدم آفریده شود.

[روایت شماره] (24)

[المناقب لابن شـهرآشوب ] عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ مِثْلَهُ ثُمَّ قَالَ:
وَ فِی رِوَایَةٍ بِأَرْبَعَةٍ وَ عِشْرِینَ أَلْفَ عَامٍ.
عَبْدُاللَّهِ بْنُ مَیْمُونٍ حَدَّثَنَا أَبُوهُرَیْرَةَ، عَنْ أَبِی الزُّبَیْرِ، عَنْ جَابِرٍ الْأَنْصَارِیِّ فِی حَدِیثِ مَحْمُودٍ وَ أَنْبَأَنِی أَبُویَعْلَی الْعَطَّارُ وَ أَبُوالْمُؤَیَّدِ الْخَطِیبُ بِنَحْوِ هَذَا الْخَبَرِ إِلا أَنَّهُمَا رَوَیَا: مَلَکٌ لَهُ عِشْرُونَ رَأْساً فِی کُلِّ رَأْسٍ أَلْفُ لِسَانٍ وَ کَانَ اسْمُ الْمَلَکِ صَرْصَائِیلَ.
أَبُوبَکْرٍ مَرْدَوَیْهِ فِی فَضَائِلِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ وَ کِتَابِ أَبِی الْقَاسِمِ سُلَیْمَانَ الطَّبَرِیِّ بِإِسْنَادِهِ عَنْ شُعْبَةَ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ، عَنْ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مَسْرُوقٍ، عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ کِلاهُمَا أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَالَ:
إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ علیـهما السلام.
کِتَابُ ابْنِ مَرْدَوَیْهِ،
قَالَ ابْنُ سِیرِینَ: قَالَ عُبَیْدَةُ: إِنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ ذَکَرَ عَلِیّاً فَقَالَ:
ذَاکَ صِهْرُ رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نَزَلَ جَبْرَئِیلُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکَ أَنْ تُزَوِّجَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ.
ابْنُ شَاهِینَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ،
قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أُمِرْتُ بِتَزْوِیجِکَ مِنَ الْبَیْضَاءِ وَ فِی رِوَایَةٍ مِنَ السَّمَاءِ.
الضَّحَّاکُ أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَالَ لِفَاطِمَةَ: إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ مِمَّنْ قَدْ عَرَفْتِ قَرَابَتَهُ وَ فَضْلَهُ مِنَ الْإِسْلامِ وَ إِنِّی سَأَلْتُ رَبِّی أَنْ یُزَوِّجَکِ خَیْرَ خَلْقِهِ و أَحَبَّهُمْ إِلَیْهِ وَ قَدْ ذَکَرَ مِنْ أَمْرِکِ شَیْئاً فَمَا تَرَیْنَ؟ فَسَکَتَتْ فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ هُوَ یَقُولُ: اللَّهُ أَکْبَرُ سُکُوتُهَا إِقْرَارُهَا.
وَ رَوَی ابْنُ مَرْدَوَیْهِ أَنَّهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَالَ لِعَلِیٍّ: تَکَلَّمْ خَطِیباً لِنَفْسِکَ، فَقَالَ:
الْحَمْدُلِلَّهِ الَّذِی قَرُبَ مِنْ حَامِدِیـهِ وَ دَنَا مِنْ سَائِلِیـهِ وَ وَعَدَ الْجَنَّةَ مَنْ یَتَّقِیـهِ وَ أَنْذَرَ بِالنَّارِ مَنْ یَعْصِیـهِ، نَحْمَدُهُ عَلَی قَدِیمِ إِحْسَانِهِ وَ أَیَادِیـهِ، حَمْدَ مَنْ یَعْلَمُ أَنَّهُ خَالِقُهُ وَ بَارِیـهِ وَ مُمِیتُهُ وَ مُحْیِیـهِ وَ مُسَائِلُهُ عَنْ مَسَاوِیـهِ وَ نَسْتَعِینُهُ وَ نَسْتَهْدِیـهِ وَ نُؤْمِنُ بِهِ وَ نَسْتَکْفِیـهِ وَ نَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ، شَهَادَةً تَبْلُغُهُ وَ تُرْضِیـهِ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم صَلاةً تُزْلِفُهُ وَ تُحْظِیـهِ وَ تَرْفَعُهُ وَ تَصْطَفِیـهِ وَ النِّکَاحُ مِمَّا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ وَ یَرْضیـهِ وَ اجْتِمَاعُنَا مِمَّا قَدَّرَهُ اللَّهُ وَ أَذِنَ فِیـهِ وَ هَذَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم زَوَّجَنِی ابْنَتَهُ فَاطِمَةَ عَلَی خَمْسِمِائَةِ دِرْهَمٍ وَ قَدْ رَضِیتُ، فَاسْأَلُوهُ وَ اشْهَدُوا.
وَ فِی خَبَرٍ: وَ قَدْ زَوَّجْتُکَ ابْنَتِی فَاطِمَةَ عَلَی مَا زَوَّجَکَ الرَّحْمَنُ وَ قَدْ رَضِیتُ بِمَا رَضِیَ اللَّهُ لَهَا فَدُونَکَ أَهْلَکَ فَإِنَّکَ أَحَقُّ بِهَا مِنِّی.
وَ فِی خَبَرٍ فَنِعْمَ الْأَخُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الْخَتَنُ أَنْتَ وَ نِعْمَ الصَّاحِبُ أَنْتَ وَ کَفَاکَ بِرِضَی اللَّهِ رِضًی، فَخَرَّ عَلِیٌّ سَاجِداً شُکْراً لِلَّهِ تَعَالَی وَ هُوَ یَقُولُ: «رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ» الْآیَةَ (400) فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
آمِینَ، فَلَمَّا رَفَعَ رَأْسَهُ قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
بَارَکَ اللَّهُ عَلَیْکُمَا وَ بَارَکَ فِیکُمَا وَ أَسْعَدَ جَدَّکُمَا وَ جَمَعَ بَیْنَکُمَا وَ أَخْرَجَ مِنْکُمَا الْکَثِیرَ الطَّیِّبَ، ثُمَّ أَمَرَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِطَبَقِ بُسْرٍ وَ أَمَرَ بِنَهْبِهِ وَ دَخَلَ حُجْرَةَ النِّسَاءِ وَ أَمَرَ بِضَرْبِ الدَّفِّ.
الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ علیـه السلام فِی خَبَرٍ: زَوَّجَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ عَلِیّاً عَلَی أَرْبَعِ مِائَةٍ وَ ثَمَانِینَ دِرْهَماً وَ رُوِیَ أَنَّ مَهْرَهَا أَرْبَعُ مِائَةِ مِثْقَالِ فِضَّةٍ وَ رُوِیَ أَنَّهُ کَانَ خَمْسَ مِائَةِ دِرْهَمٍ وَ هُوَ أَصَحُّ.
وَ سَبَبُ الْخِلافِ فِی ذَلِکَ مَا رَوَی عَمْرُو بْنُ أَبِی الْمِقْدَامِ وَ جَابِرٌ الْجُعْفِیُّ، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیـه السلام قَالَ:
کَانَ صَدَاقُ فَاطِمَةَ بُرْدَ حِبَرَةٍ وَ إِهَابَ شَاةٍ عَلَی عِرَارٍ (401).
وَ رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ علیـه السلام قَالَ:
کَانَ صَدَاقُ فَاطِمَةَ دِرْعَ حُطَمِیَّةٍ وَ إِهَابَ کَبْشٍ أَوْ جَدْیٍ. رَوَاهُ أَبُو یَعْلَی فِی الْمُسْنَدِ، عَنْ مُجَاهِدٍ.
کَافِی الْکُلَیْنِیِّ زَوَّجَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ عَلَی جَرْدِ بُرْدٍ.
وَ قِیلَ لِلنَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
قَدْ عَلِمْنَا مَهْرَ فَاطِمَةَ فِی الْأَرْضِ فَمَا مَهْرُهَا فِی السَّمَاءِ؟
قَالَ:
سَلْ عَمَّا یَعْنِیکَ وَ دَعْ مَا لا یَعْنِیکَ، قِیلَ: هَذَا مِمَّا یَعْنِینَا یَا رَسُولَ اللَّهِ،
قَالَ:
کَانَ مَهْرُهَا فِی السَّمَاءِ خُمُسَ الْأَرْضِ فَمَنْ مَشَی عَلَیْهَا مُغْضِباً (402) لَهَا وَ لِوُلْدِهَا مَشَی عَلَیْهَا حَرَاماً إِلَی أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ.
وَ فِی الْجِلاءِ وَ الشِّفَاءِ فِی خَبَرٍ طَوِیلٍ عَنِ الْبَاقِرِ علیـه السلام وَ جُعِلَتْ نِحْلَتُهَا مِنْ عَلِیٍّ خُمُسَ الدُّنْیَا وَ ثُلُثَ الْجَنَّةِ (403) وَ جُعِلَتْ لَهَا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ: الْفُرَاتُ وَ نِیلُ مِصْرَ وَ نَهْرَوَانُ وَ نَهَرُ بَلْخٍ، فَزَوِّجْهَا أَنْتَ یَا مُحَمَّدُ بِخَمْسِمِائَةِ دِرْهَمٍ تَکُونُ سُنَّةً لِأُمَّتِکَ.
وَ فِی حَدِیثِ حَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ ثُمَّ قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ ابْنَتِی مِنْکَ بِأَمْرِ اللَّهِ تَعَالَی عَلَی صَدَاقِ خُمُسِ الْأَرْضِ وَ أَرْبَع ِمِائَةٍ وَ ثَمَانِینَ دِرْهَماً، الْآجِلُ خُمُسُ الْأَرْضِ وَ الْعَاجِلُ أَرْبَعُ مِائَةٍ وَ ثَمَانُونَ دِرْهَماً.
وَ قَدْ رُوِیَ حَدِیثُ خُمُسِ الْأَرْضِ عَنِ الصَّادِقِ علیـه السلام عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ شُعَیْبٍ.
إِسْحَاقُ بْنُ عَمَّارٍ وَ أَبُو بَصِیرٍ قَالَ الصَّادِقُ علیـه السلام :
إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی مَهَرَ فَاطِمَةَ رُبُعَ الدُّنْیَا فَرُبُعُهَا لَهَا وَ مَهْرُهَا الْجَنَّةُ وَ النَّارُ فَتُدْخِلُ أَوْلِیَاءَهَا الْجَنَّةَ وَ أَعْدَاءَهَا النَّارَ.
أَمَالِی أَبِی جَعْفَرٍ الطُّوسِیِّ،
قَالَ الصَّادِقُ علیـه السلام فِی خَبَرٍ: وَ سَکَبَ الدَّرَاهِمَ فِی حَجْرِهِ فَأَعْطَی مِنْهَا قَبْضَةً کَانَتْ ثَلاثَةً وَ سِتِّینَ أَوْ سِتَّةً وَ سِتِّینَ إِلَی أُمِّ أَیْمَنَ لِمَتَاعِ الْبَیْتِ وَ قَبْضَةً إِلَی أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ لِلطِّیبِ وَ قَبْضَةً إِلَی أُمِّ سَلَمَةَ لِلطَّعَامِ وَ أَنْفَذَ عَمَّاراً وَ أَبَابَکْرٍ وَ بِلالاً لِابْتِیَاعِ مَا یُصْلِحُهَا.
أَقُولُ: ثُمَّ ذَکَرَ نَحْواً مِمَّا نَقَلْنَا عَنْ أَمَالِی الشَّیْخِ إِلَی قَوْلِهِ وَ جَرَّةٍ خَضْرَاءَ وَ کِیزَانِ خَزَفٍ، ثُمَّ قَالَ:
وَ فِی رِوَایَةٍ وَ نَطْعٍ مِنْ أَدَمٍ وَ عَبَاءٍ قَطَوَانِیٍّ وَ قِرْبَةِ مَاءٍ.
وَهْبُ بْنُ وَهْبٍ الْقُرَشِیُّ وَ کَانَ مِنْ تَجْهِیزِ عَلِیٍّ دَارَهُ انْتِشَارُ رَمْلٍ لَیِّنٍ وَ نَصْبُ خَشَبَةٍ مِنْ حَائِطٍ إِلَی حَائِطٍ لِلثِّیَابِ وَ بَسْطُ إِهَابِ کَبْشٍ وَ مِخَدَّةِ لِیفٍ.
أَبُوبَکْرٍ مَرْدَوَیْهِ فِی حَدِیثِهِ: فَمَکَثَ عَلِیٌّ تِسْعةً وَ عِشْرِینَ لَیْلَةً، فَقَالَ لَهُ جَعْفَرٌ وَ عَقِیلٌ: سَلْهُ أَنْ یُدْخِلَ عَلَیْکَ أَهْلَکَ، فَعَرَفَتْ أُمُّ أَیْمَنَ ذَلِکَ وَ قَالَتْ:
هَذَا مِنْ أَمْرِ النِّسَاءِ وَ خَلَتْ بِهِ أُمَّ سَلَمَةَ فَطَالَبَتْهُ بِذَلِکَ، فَدَعَاهُ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ قَالَ:
حُبّاً وَ کَرَامَةً فَأَتَی الصَّحَابَةُ بِالْهَدَایَا فَأَمَرَ بِطَحْنِ الْبُرِّ وَ خَبْزِهِ وَ أَمَرَ عَلِیّاً بِذَبْحِ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ، فَکَانَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَفْصِلُ وَ لَمْ یُرَ عَلَی یَدِهِ أَثَرُ دَمٍ، فَلَمَّا فَرَغُوا مِنَ الطَّبْخِ أَمَرَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَنْ یُنَادَی عَلَی رَأْسِ دَارِهِ: أَجِیبُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ ذَلِکَ کَقَوْلِهِ «وَ أَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ» (404).
فَأَجَابُوا مِنَ النَّخَلاتِ وَ الزُّرُوعِ، فَبَسَطَ النُّطُوعَ فِی الْمَسْجِدِ وَ صَدَرَ النَّاسُ وَ هُمْ أَکْثَرُ مِنْ أَرْبَعَةِ آلافِ رَجُلٍ وَ سَائِرُ نِسَاءِ الْمَدِینَةِ وَ رَفَعُوا مِنْهَا مَا أَرَادُوا وَ لَمْ یَنْقُصْ مِنَ الطَّعَامِ شَیْ‌ءٌ، ثُمَّ عَادُوا فِی الْیَوْمِ الثَّانِی وَ أَکَلُوا وَ فِی الْیَوْمِ الثَّالِثِ أَکَلُوا مَبْعُوثَةَ أَبِی أَیُّوبَ.
ثُمَّ دَعَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِالصِّحَافِ فَمُلِئَتْ وَ وَجَّهَ إِلَی مَنَازِلِ أَزْوَاجِهِ، ثُمَّ أَخَذَ صَحْفَةً وَ قَالَ:
هَذَا لِفَاطِمَةَ وَ بَعْلِهَا، ثُمَّ دَعَا فَاطِمَةَ وَ أَخَذَ یَدَهَا فَوَضَعَهَا فِی یَدِ عَلِیٍّ وَ قَالَ:
بَارَکَ اللَّهُ لَکَ فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ یَا عَلِیُّ! نِعْمَ الزَّوْجُ فَاطِمَةُ وَ یَا فَاطِمَةُ نِعْمَ الْبَعْلُ عَلِیٌّ.
وَ کَانَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَمَرَ نِسَاءَهُ أَنْ یُزَیِّنَّهَا وَ یُصْلِحْنَ مِنْ شَأْنِهَا فِی حُجْرَةِ أُمِّ سَلَمَةَ فَاسْتَدْعَیْنَ مِنْ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها طِیباً فَأَتَتْ بِقَارُورَةٍ، فَسُئِلَتْ عَنْهَا فَقَالَتْ:
کَانَ دِحْیَةُ الْکَلْبِیُّ یَدْخُلُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَیَقُولُ لِی: یَا فَاطِمَةُ هَاتِی الْوِسَادَةَ فَاطْرَحِیـهَا لِعَمِّکِ فَکَانَ إذَا نَهَضَ سَقَطَ مِنْ بَیْنِ ثِیَابِهِ شَیْ‌ءٌ فَیَأْمُرُنِی بِجَمْعِهِ، فَسُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَن ذَلِکَ فَقَالَ:
هُوَ عَنْبَرٌ یَسْقُطُ مِنْ أَجْنِحَةِ جَبْرَئِیلَ وَ أَتَتْ بِمَاءِ وَرْدٍ فَسَأَلَتْ أُمُّ سَلَمَةَ عَنْهُ فَقَالَتْ:
هَذَا عَرَقُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کُنْتُ آخُذُهُ عِنْدَ قَیْلُولَةِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عِنْدِی.
وَ رُوِیَ أَنَّ جَبْرَئِیلَ أَتَی بِحُلَّةٍ قِیمَتُهَا الدُّنْیَا، فَلَمَّا لَبِسَتْهَا تَحَیَّرَتْ نِسْوَةُ قُرَیْشٍ مِنْهَا وَ قُلْنَ: مِنْ أَیْنَ لَکِ هَذَا؟
قَالَتْ:
هَذَا مِنْ عِنْدِاللَّهِ.
تَارِیخُ الْخَطِیبِ وَ کِتَابُ ابْنِ مَرْدَوَیْهِ وَ ابْنُ الْمُؤَذِّنِ وَ شِیرَوَیْهِ الدَّیْلَمِیُّ بِأَسَانِیدِهِمْ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْجَعْدِ، عَنِ ابْنِ بِسْطَامَ، عَنْ شُعْبَةَ بْنِ الْحَجَّاجِ وَ عَنْ عُلْوَانَ، عَنْ شُعْبَةَ، عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الضُّبَعِیِّ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَ جَابِرٍ، أَنَّهُ لَمَّا کَانَتِ اللَّیْلَةُ الَّتِی زُفَّتْ فَاطِمَةُ إِلَی عَلِیٍّ علیـه السلام کَانَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَمَامَهَا وَ جَبْرَئِیلُ عَنْ یَمِینِهَا وَ مِیکَائِیلُ عَنْ یَسَارِهَا وَ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ مِنْ خَلْفِهَا، یُسَبِّحُونَ اللَّهَ وَ یُقَدِّسُونَهُ حَتَّی طَلَعَ الْفَجْرُ.
کِتَابُ مَوْلِدِ فَاطِمَةَ عَنِ ابْنِ بَابَوَیْهِ فِی خَبَرٍ: أَمَرَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بَنَاتِ عَبْدِالْمُطَّلِبِ وَ نِسَاءَ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ أَنْ یَمْضِینَ فِی صُحْبَةِ فَاطِمَةَ وَ أَنْ یَفْرَحْنَ وَ یَرْجُزْنَ وَ یُکَبِّرْنَ وَ یَحْمَدْنَ وَ لا یَقُلْنَ مَا لا یُرْضِی اللَّهَ،
قَالَ جَابِرٌ: فَأَرْکَبَهَا عَلَی نَاقَتِهِ وَ فِی رِوَایَةٍ عَلَی بَغْلَتِهِ الشَّهْبَاءِ وَ أَخَذَ سَلْمَانُ زِمَامَهَا وَ حَوْلَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ حَوْرَاءَ وَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ حَمْزَةُ وَ عَقِیلٌ وَ جَعْفَرٌ وَ أَهْلُ الْبَیْتِ یَمْشُونَ خَلْفَهَا مُشْهِرِینَ سُیُوفَهُمْ وَ نِسَاءُ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قُدَّامَهَا یَرْجُزْنَ فَأَنْشَأَتْ أُمُّ سَلَمَةَ:
[شِعْرٌ ]
سِرْنَ بِعَوْنِ اللَّهِ جَارَاتِی
وَ اشْکُرْنَهُ فِی کُلِّ حَالاتٍ
وَاذْکُرْنَ مَا أَنْعَمَ رَبُّ الْعُلَی
مِنْ کَشْفِ مَکْرُوهٍ وَ آفَاتٍ
فَقَدْ هَدَانَا بَعْدَ کُفْرٍ وَ قَدْ
أَنْعَشَنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ
وَ سِرْنَ مَعْ خَیْرِ نِسَاءِ الْوَرَی
تَفْدِی بِعَمَّاتٍ وَ خَالاتٍ
یَا بِنْتَ مَنْ فَضَّلَهُ ذُو الْعُلَی
بِالْوَحْیِ مِنْهُ وَ الرِّسَالاتِ
ثُمَّ قَالَتْ عَائِشَةُ:
[شِعْرٌ ]
یَا نِسْوَةُ اسْتُرْنَ بِالْمَعَاجِرِ
وَاذْکُرْنَ مَا یَحْسُنُ فِی الْمَحَاضِرِ
وَ اذْکُرْنَ رَبَّ النَّاسِ إِذْ یَخُصُّنَا
بِدِینِهِ مَعَ کُلِّ عَبْدٍ شَاکِرٍ
وَالْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَی إِفْضَالِهِ
وَالشُّکْرُ لِلَّهِ الْعَزِیزِ الْقَادِرِ
سِرْنَ بِهَا فَاللَّهُ أَعْطَی ذِکْرَهَا
وَ خَصَّهَا مِنْهُ بِطُهْرٍ طَاهِرٍ
ثُمَّ قَالَتْ حَفْصَةُ:
[شِعْرٌ ]
فَاطِمَةُ خَیْرُ نِسَاءِ الْبَشَرِ
وَ مَنْ لَهَا وَجْهٌ کَوَجْهِ الْقَمَرِ
فَضَّلَکِ اللَّهُ عَلَی کُلِّ الْوَرَی
بِفَضْلِ مَنْ خُصَّ بِآیِ الزُّمَرِ
زَوَّجَکِ اللَّهُ فَتًی فَاضِلاً
أَعْنِی عَلِیّاً خَیْرَ مَنْ فِی الْحَضَرِ
فَسِرْنَ جَارَاتِی بِهَا إِنَّهَا
کَرِیمَةٌ بِنْتُ عَظِیمِ الْخَطَرِ
ثُمَّ قَالَتْ مُعَاذَةُ أُمُّ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ:
[شِعْرٌ ]
أَقُولُ قَوْلاً فِیـهِ مَا فِیـهِ
وَ أَذْکُرُ الْخَیْرَ وَ أُبْدِیـهِ
مُحَمَّدٌ خَیْرُ بَنِی آدَمَ
مَا فِیـهِ مِنْ کِبْرٍ وَ لا تِیـهٍ
بِفَضْلِهِ عَرَّفَنَا رُشْدَنَا
فَاللَّهُ بِالْخَیْرِ یُجَازِیـهِ
وَ نَحْنُ مَعَ بِنْتِ نَبِیِّ الْهُدَی
ذِی شَرَفٍ قَدْ مُکِّنَتْ فِیـهِ
فِی ذِرْوَةٍ شَامِخَةٍ أَصْلُهَا
فَمَا أَرَی شَیْئاً یُدَانِیـهِ
وَ کَانَتِ النِّسْوَةُ یُرَجِّعْنَ أَوَّلَ بَیْتٍ مِنْ کُلِّ رَجَزٍ، ثُمَّ یُکَبِّرْنَ وَ دَخَلْنَ الدَّارَ ثُمَّ أَنْفَذَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِلَی عَلِیٍّ وَ دَعَاهُ إِلَی الْمَسْجِدِ ثُمَّ دَعَا فَاطِمَةَ فَأَخَذَ یَدَیْهَا وَ وَضَعَهَا فِی یَدِهِ وَ قَالَ:
بَارَکَ اللَّهُ فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ.
کِتَابُ ابْنِ مَرْدَوَیْهِ أَنَّ النَّبِیَّ سَأَلَ مَاءً فَأَخَذَ مِنْهُ جُرْعَةً فَتَمَضْمَضَ بِهَا ثُمَّ مَجَّهَا فِی الْقَعْبِ ثُمَّ صَبَّهَا عَلَی رَأْسِهَا، ثُمَّ قَالَ:
أَقْبِلِی فَلَمَّا أَقْبَلَتْ نَضَحَ مِنْ بَیْنِ ثَدْیَیْهَا، ثُمَّ قَالَ:
أَدْبِرِی فَلَمَّا أَدْبَرَتْ نَضَحَ مِنْ بَیْنِ کَتِفَیْهَا، ثُمَّ دَعَا لَهُمَا.
کِتَابُ ابْنِ مَرْدَوَیْهِ اللَّهُمَّ بَارِکْ فِیـهِمَا وَ بَارِکْ عَلَیْهِمَا وَ بَارِکْ لَهُمَا فِی شَبْلَیْهِمَا.
وَ رُوِیَ أَنَّهُ قَالَ:
اللَّهُمَّ إنَّهُمَا أَحَبُّ خَلْقِکَ إِلَیَّ، فَأَحِبَّهُمَا وَ بَارِکْ فِی ذُرِّیَّتِهِمَا وَ اجْعَلْ عَلَیْهِمَا مِنْکَ حَافِظاً وَ إِنِّی أُعِیذُهُمَا بِکَ وَ ذُرِّیَّتَهُمَا مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ.
وَ رُوِیَ أَنَّهُ دَعَا لَهَا فَقَالَ:
أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْکِ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَکِ تَطْهِیراً.
وَ رُوِیَ أَنَّهُ قَالَ:
مَرْحَباً بِبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ وَ نَجْمَیْنِ یَقْتَرِنَانِ.
ثُمَّ خَرَجَ إِلَی الْبَابِ یَقُولُ: طَهَّرَکُمَا وَ طَهَّرَ نَسْلَکُمَا، أَنَا سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمَا وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمَا، أَسْتَوْدِعُکُمَا اللَّهَ وَ أَسْتَخْلِفُهُ عَلَیْکُمَا. وَ بَاتَتْ عِنْدَهَا أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ أُسْبُوعاً بِوَصِیَّةِ خَدِیجَةَ إِلَیْهَا فَدَعَا لَهَا النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی دُنْیَاهَا وَ آخِرَتِهَا. ثُمَّ أَتَاهُمَا فِی صَبِیحَتِهِمَا وَ قَالَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ أَدْخُلُ رَحِمَکُمُ اللَّهُ؟ فَفَتَحَتْ أَسْمَاءُ الْبَابَ وَ کَانَا نَائِمَیْنِ تَحْتَ کِسَاءٍ، فَقَالَ:
عَلَی حَالِکُمَا، فَأَدْخَلَ رِجْلَیْهِ بَیْنَ أَرْجُلِهِمَا فَأَخْبَرَ اللَّهُ عَنْ أَوْرَادِهِمَا «تَتَجافی جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ» الْآیَةَ (405).
فَسَأَلَ عَلِیّاً: کَیْفَ وَجَدْتَ أَهْلَکَ؟
قَالَ:
نِعْمَ الْعَوْنُ عَلَی طَاعَةِ اللَّهِ وَ سَأَلَ فَاطِمَةَ، فَقَالَتْ:
خَیْرُ بَعْلٍ، فَقَالَ:
اللَّهُمَّ اجْمَعْ شَمْلَهُمَا وَ أَلِّفْ بَیْنَ قُلُوبِهِمَا وَ اجْعَلْهُمَا وَ ذُرِّیَّتَهُمَا مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِیمِ وَ ارْزُقْهُمَا ذُرِّیَّةً طَاهِرَةً طَیِّبَةً مُبَارَکَةً وَ اجْعَلْ فِی ذُرِّیَّتِهِمَا الْبَرَکَةَ وَ اجْعَلْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِکَ إِلَی طَاعَتِکَ وَ یَأْمُرُونَ بِمَا یُرْضِیکَ. ثُمَّ أَمَرَ بِخُرُوجِ أَسْمَاءَ وَ قَالَ:
جَزَاکِ اللَّهُ خَیْراً، ثُمَّ خَلا بِهَا بِإِشَارَةِ الرسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
وَ رَوَی شُرَحْبِیلُ بِإِسْنَادِهِ قَالَ:
لَمَّا کَانَ صَبِیحَةُ عُرْسِ فَاطِمَةَ جَاءَ النَّبِیُّ بِعُسٍّ فِیـهِ لَبَنٌ فَقَالَ لِفَاطِمَةَ: اشْرَبِی فِدَاکِ أَبُوکِ وَ قَالَ لِعَلِیٍّ: اشْرَبْ فِدَاکَ ابْنُ عَمِّکَ.
ابن شـهر آشوب درون کتاب مناقب (406) همـین روایت را از علیّ بن جعفر علیـهما السلام بـه همـین صورت نقل کرده امّا شـهر آشوب درون روایتی دیگر (به جای 22 هزار سال) بیست و چهار سال آورده.
عبدالله بن مـیمون گفت:
ابوهریره به منظور ما حدیث کرد از ابن زبیر و او از جابر انصاری همان حدیث محمود را (یعنی همان حدیث بالا را) و با خبر کرد مرا ابوعلی عطّار و ابوالمؤیّد خطیب این روایت را بـه همـین صورت، امّا تفاوت درون این هست که درون روایت این راوی بـه جای اینکه گفته شده آن ملک بیست و چهار صورت داشت، درون این روایت آمده آن ملک بیست سر داشت کـه در هر سری هزار زبان داشت و اسم آن ملک «صرصائیل» بود.
ابوبکر مردویـه درون فضائل امـیرالمؤمنین با اسناد خود از انس بن مالک و در کتاب ابی القاسم سلیمان طبری با اسناد خود از شعب نقل کرده کـه او از عمرو بن مرّه و او از ابراهیم و او از مسروق و او از ابن مسعود کـه هر دو (یعنی ابی بکر مردویـه و سلیمان طبری) با این دو سند نقل کرده‌اند پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
همانا خداوند تعالی مرا امر نمود که تا تزویج کنم فاطمـه را به منظور علی علیـهما السلام.
در کتاب ابن مردویـه آمده است: ابن سیرین گفت عبیده نقل کرد کـه عمر بن خطّاب از حضرت علی علیـه السلام یـاد کرد و سپس گفت:
اوست داماد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، جبرئیل بر رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نازل شد و عرض کرد:
خداوند امر مـی‌کند بـه تو که تا تزویج کنی فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور علی علیـه السلام.
ابن شاهین با اسناد خود از ابی ایّوب روایت کرد کـه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
من مأمور شدم بـه ازدواج تو از طرف نور (و درون روایتی) از طرف آسمان.
ضحّاک گوید:
پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه فاطمـه سلام الله علیـها فرمود:
همانا علیّ بن ابیطالب علیـه السلام ازانی‌ست کـه تو آگاهی قرب او و برتری او را از اسلام (که او اوّلین و بهترین مسلمان است) و من از خداوند خواستم تو را بـه ازدواج بهترین و محبوب‌ترین آنـها نزد خودش درآورد و اکنون او تو را از من خواستگاری نموده، چه مـی‌گویی؟ بعد حضرت فاطمـه سکوت نمود. رسول خدا خارج شد و مـی‌فرمود:
الله اکبر سکوت فاطمـه اقرار اوست.
و ابن مردویـه روایت کرد کـه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت علی علیـه السلام فرمود:
خطبه‌ای به منظور خودت بخوان، بعد حضرت علی علیـه السلام عرض کرد:
حمد مـی‌کنم خدایی را کـه نزدیک شونده هست حمد کننده‌ی او و بلند مرتبه مـی‌شودی کـه از او سؤال کند وعده‌ی بهشت داده تقوا پیشـه گانش را و ترسانیده بـه آتش معصیت کنندگان را، حمد مـی‌کنم او را بر قدیم بخشش (که بخشش او ازلی است) و بر حمایت او، حمدی کـه مـی‌داند همانا او خالق و پرورش دهنده و مـیراننده و زنده کننده اوست و سؤال کننده هست از بدی‌ها و از او کمک مـی‌خواهیم و طلب هدایت مـی‌کنیم و به او ایمان آورده و اوست کـه ما را کفایت مـی‌کند و شـهادت مـی‌دهیم کـه خدایی نیست جز خدای یگانـه و او فرد و بی‌همتاست و شریکی ندارد. آن چنان شـهادتی کـه به او برسد و او را راضی نماید و شـهادت مـی‌دهم کـه محمّد بنده و رسول اوست، درود و سلامـی بر او باد کـه او را بـه خداوند نزدیک و صاحب منزلت و شرافت کند و خداوند او را بلند مرتبه و برگزیده‌ی خود فرموده و نکاح و ازدواج از آن اموریست کـه خداوند بـه آن امر فرموده و او را راضی مـی‌کند و اجتماع ما از آن اموریست کـه خداوند مقدّر فرموده و به آن اذن و اجازه داده و این هست رسول خدا کـه خود فاطمـه سلام الله علیـها را با پانصد درهم بـه ازدواج من درآورد و من نیز بـه این راضی و خشنود مـی‌باشم، بعد از او (پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) سؤال کنید و شاهد باشید.
و درون قسمتی از یک روایت آمده است: پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام فرمود:
پس تویی بهترین برادر و بهترین داماد و تویی بهترین دوست و همراه و کفایت مـی‌کند (در فضل تو اینکه) بـه رضای خداوند راضی هستی، بعد علی بـه خاک افتاد و سجده کرد و شکر خداوند تعالی نمود و در سجده عرض مـی‌کرد:
«پروردگارا مرا توفیق شکر نعمت خود کـه به من عطا فرمودی عنایت فرما» (سوره‌ی نمل، آیـه‌ی 19) بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
خداوند مبارک کند بر شما (حضرت فاطمـه و حضرت علی علیـهما السلام) و مبارک کند نسل شما را و نیکو فرماید کوشش و تلاش شما را و جمع کند بین شما را و خداوند از نسل شما فرزندانی بسیـار و پاکیزه قرار دهد، سپس پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم امر فرمود که تا طبقی از خرما آوردند و امر کرد بـه تقسیم و برداشتن آن و پس از آن داخل اطاق زنان شد و امر فرمود بـه زدن دف.
از حضرت امام حسین علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را به منظور حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام تزویج نمود و مـهریـه‌ی آن بانوی معظّمـه، چهارصد مثقال نقره بوده‌ست.
بنا بر روایتی مبلغ پانصد درهم بوده، این قول اخیر صحیح‌تر است.
و علّت اختلاف درون این مورد (در مورد مبلغ مـهر حضرت زهرا سلام الله علیـها) این هست که بنا بر آنچه روایت شده از عمرو بن ابی مقدام و جابر جعفی کـه از امام باقر علیـه السلام روایت کرده‌اند کـه آن حضرت فرمود:
صداق فاطمـه بُرد و چادری بود یمنی و پوست دبّاغی نشده‌ی ی کـه بر روی گیـاهی خوشبو افکنده بودند.
و روایت شده از امام صادق علیـه السلام کـه فرمود:
مـهریـه‌ی حضرت فاطمـه زره‌ای بود از نوع بسیـار محکم کـه آن را زره شمشیرمـی‌گویند و پوست دبّاغی نشده‌ی قوچ و یـا پوست بُز. این روایت را ابویعلی درون کتاب مسند خود از مجاهد روایت کرده‌ست.
کلینی درون کتاب «کافی» نقل کرده:
تزویج کرد پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی علیـه السلام با (مـهریـه ی) جامـه‌ای از بُرد.
به رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم گفته شد:
ما اندازه‌ی مـهریـه‌ی فاطمـه سلام الله علیـها را درون زمـین مـی‌دانیم، اکنون مـی‌خواهیم بدانیم مـهریـه‌ی وی درون آسمان چقدر است؟
فرمود:
موضوعی را پرسش کنید کـه ثمری داشته باشد، مطلبی را کـه فائده‌ای ندارد رها نمایید؛ گفته شد:
یـا رسول الله! این از آن مطالبیست کـه برای ما مفید است، فرمود:
مـهریـه‌ی فاطمـه سلام الله علیـها درون آسمان یک پنجم زمـین تعیین شده، پسی کـه با بغض فاطمـه و فرزندانش، که تا قیـامت روی زمـین راه برود حرام است.
از حضرت امام محمّد باقر علیـه السلام روایت شده کـه فرمود مـهریـه‌ی فاطمـه‌ی اطهر یک پنجم دنیـا، یک سوّم بهشت، چهار نـهر کـه عبارتند از:
1 - نـهر فرات
2 - نیل درون مصر
3 - نـهروان
4 - نـهر بلخ.
خدا فرمود:
یـا محمّد! تو مـهریـه‌ی فاطمـه را بـه حسب ظاهر مبلغ پانصد درهم قرار بده کـه برای امّت تو سنّت و دستوری باشد.
حبّاب بن الارت درون قسمتی از روایتی کـه نقل کرده آورده:
سپس پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم (به حضرت علی علیـه السلام ) فرمود:
به عقد و ازدواج تو درآوردم م فاطمـه را بـه امر خداوند متعال با این مـهر و صداق:
یک پنجم زمـین و چهارصد و هشتاد درهم. یک پنجم زمـین زمان پرداختش وقت دیگریست و آنچه الان حتما بپردازی چهارصد و هشتاد درهم است.
از حضرت امام جعفر صادق علیـه السلام روایت شده کـه فرمود:
خدای علیم یک چهارم دنیـا را مـهریـه‌ی فاطمـه‌ی زهراء قرار داد، بعد یک چهارم زمـین از آن بانو مـی‌باشد. نیز بهشت و جهنّم را صداق آن بانوی معظّمـه قرار داد، فاطمـه دوستان خود را داخل بهشت و دشمنان خویش را داخل جهنّم خواهد کرد.
در امالی شیخ طوسی رحمة الله علیـه آمده است: حضرت امام جعفر صادق علیـه السلام درون قسمتی از یک روایت مـی‌فرماید:
و امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام آن درهم‌ها را درون دامن پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ریخت، سپس یک مشت از آنـها را کـه شصت و سه درهم یـا شصت و شش درهم بود پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه اُمّ ایمن عطا فرمود که تا با آن اثاث خانـه بخرد و یک مشت هم بـه اسماء بنت عمـیس داد به منظور خرید عطر و یک مشت دیگر بـه امّ سلمـه داد که تا با آن غذا پخت کند و عمّار و ابابکر و بلال را نیز فرستاد که تا هر چه صلاح مـی‌دانند، خریداری کنند.
مرحوم علامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌فرماید:
و شبیـه این روایت کـه ما از امالی شیخ طوسی نقل کردیم امّا با این اضافه: ظرف سبز رنگی، کوزه‌های گِلی.
سپس شیخ طوسی مـی‌گوید:
و درون روایت دیگری (به این اثاثیـه اضافه شده) سفره‌ای چرمـین و عبایی قطوانی (407) و مَشک آبی بود.
وهب قرشی مـی‌گوید:
حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام ریگ‌های نرمـی کف خانـه‌ی خود ریخته بود، دو طرف یک چوب را بـه دیوار فرو بود کـه به جای چوب لباسی باشد، فرش اطاق آن حضرت یک پوست بود، بالِش آن بزرگوار از لیف خرما پر شده بود.
ابوبکر مردویـه درون حدیثی نقل کرده:
حضرت علی علیـه السلام بیست و نُه شب صبر کرد. بعد جعفر و عقیل بـه آن حضرت عرض د:
از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم تقاضا کن که تا همسرت را بـه خانـه‌ی تو بفرستد، بعد امّ ایمن سخن آنـها را شنید و گفت:
این کار از امور زنانـه هست و بعد از آن با پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خلوت کرد و مطلب را بـه عرض آن حضرت رسانید. پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم امـیرالمؤمنین علیـه السلام را خواست و فرمود:
با کمال مـیل و علاقه (من راضی هستم کـه همسرت را بـه خانـه ببری) بعد از آن صحابه با هدایـا آمدند و حضرت دستور داد که تا گندم‌ها را آرد د و از آنان نان پختند و به حضرت علی علیـه السلام امر فرمود که تا و ی ذبح کند و خود پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آنـها را تکّه تکّه نمود. امّا هیچ اثری از خون درون دست مبارکش دیده نمـی‌شد، بعد چون از طبخ غذا فارغ شدند پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم امر فرمود که تا بر سر خانـه‌ی او ندا کنند:
اجابت کنید دعوت رسول خدا را و این آیـه «و مردم را بـه اداء مناسک حجّ اعلام کن» اشاره بـه همـین دعوت پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم به منظور عروسی امـیرالمؤمنین و حضرت زهرا علیـهما السلام دارد.
پس مردم از نخلستان‌ها و مزارع دعوت رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم را اجابت د.
آنگاه درون مسجد سفره‌ها را پهن د و مردم سر سفره‌ها نشستند، کـه تعداد آنـها بیش از چهار هزار نفر مرد و بقیّه زنان مدینـه بودند و از آن سفره هر چه مـی‌خواستند طعام خوردند و برداشتند و هیچ از آن غذاها کم نمـی‌شد.
همچنین درون روز دوّم نیز مردم دوباره جمع شدند و از آن غذاها تناول د و در روز سوّم از غذاهایی کـه ابو ایّوب فرستاده بود مردم خوردند.
سپس رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود که تا کاسه و ظرف‌ها را آوردند و آنـها را پُر کرد و به سوی خانـه‌ی زنانشان رفت، سپس کاسه‌ی دیگری گرفت (و آن را پر کرد) و فرمود:
این غذا به منظور فاطمـه و شوهرش علیـهما السلام. بعد حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را فرا خواند و دست او را گرفت و در دست حضرت علی علیـه السلام قرار داد و فرمود:
خداوند مبارک کند به منظور تو ازدواج با رسول خدا را. همچنین فرمود:
ای علی! خوب همسریست فاطمـه سلام الله علیـها و ای فاطمـه! خوب شوهریست علی علیـه السلام.
و پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم امر فرمود بـه زنان خود که تا حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را درون اطاق امّ سلمـه و او را آرایش و زینت کنند، آن چنان کـه در شأن اوست. بعد آن زنان از حضرت فاطمـه سلام الله علیـها تقاضای عطر د، ایشان شیشـه‌ی عطری را آورد.ی سؤال کرد:
این عطر از کجا آمده؟
فرمود:
روزی دحیّه‌ی کلبی (408) بر رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وارد شد، پیـامبر بـه من فرمود:
ای فاطمـه! این زیرانداز را بیـاور و برای عمویت پهن کن (یعنی دحیّه). بعد چون برخاست از بین لباس‌هایش شیئی افتاد. از من خواست که تا آن را جمع کنم.
آنگاه از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، این قضیّه را سؤال د، فرمود:
آن شیء عنبری بوده کـه از بال‌های جبرئیل افتاده و آن را با گلاب آورده‌ست.
و از امّ سلمـه درون مورد آن عطر سؤال د گفت:
این عطر عرق رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم هست که هر گاه پیـامبر، نزد من بود و خواب قیلوله مـی‌کرد آن را از بدن مبارکش مـی‌گرفتم.
و روایت شده کـه جبرئیل حلّه‌ای به منظور حضرت فاطمـه سلام الله علیـها آورد کـه قیمت آن بـه اندازه‌ی همـه‌ی دنیـا بود. بعد چون حضرت زهرا سلام الله علیـها آن حلّه را پوشید، زنان قریش از آن حیرت د و گفتند:
این حلّه از کجا به منظور تو آمده‌ست؟
فرمود:
این هدیـه‌ایست از طرف خداوند متعال.
در کتاب تاریخ خطیب بغدادی و کتاب ابن مردویـه و ابن مؤذّن و شیرویـه دیلمـی با اسناد خود از علیّ بن جعد و او از ابن سطام و او از شعبة بن حجّاج و او از علوان و او از شعبه و او از ابی حمزه‌ی ضبعی و او از ابن عبّاس و جابر نقل د کـه گفتند:
در آن شبی کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها بـه خانـه‌ی حضرت علی علیـه السلام مـی‌رفت، پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون پیشاپیش حضرت فاطمـه سلام الله علیـها حرکت مـی‌کرد و جبرئیل از سمت راست و مـیکائیل از سمت چپ و هفتاد هزار فرشته درون پشت سر آن بانو حرکت مـی‌د و این فرشتگان که تا طلوع فجر تسبیح و تقدیس الهی مـی‌د.
ابن بابویـه درون کتاب مولد فاطمـه سلام الله علیـها مـی‌نگارد:
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ان عبدالمطلب و زنان مـهاجرین و انصار را دستور داد که تا با حضرت فاطمـه حرکت نمایند اظهار فرح و خوشحالی کنند، رجز بخوانند، تکبیر بگویند، حمد خدا را بـه جای آورند، ولی سخنی نگویند کـه خدا ناراضی باشد.
جابر مـی‌گوید:
پیـامبر خدا فاطمـه‌ی زهراء را بر ناقه‌ی شخصی و به روایت حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام بر استر شـهباء خود سوار کرد، سلمان مـهار آن را گرفت، درون اطراف آن بانو تعداد هفتاد هزار ملک بود.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، حمزه، عقیل، جعفر و اهل بیت: با شمشیرهای کشیده از عقب حضرت زهرای اطهر سلام الله علیـها مـی‌رفتند.
زنان حضرت رسول جلو آن بانو مـی‌رفتند و امّ سلمـه شعری مـی‌خواند بـه این مضمون:
ای کنیزان من! بـه یـاری خدا حرکت کنید، خدا را درون هر حال شاکر باشید.
یـادآور آن نعمت‌های خدای بزرگ شوید کـه چه آفت و ناراحتی‌ها را برطرف نموده‌ست. خدا، ما را بعد از اینکه کافر بودیم هدایت نمود، پروردگار آسمان‌ها بـه ما نیرو بخشید، با بهترین زنان جهان حرکت کنید، عمّه و ‌هایش بـه فدایش باد، ای آنی کـه خدای بزرگ او را بـه وسیله‌ی وحی و پیـامبری برتری و فضیلت داد.
شعر عایشـه ابوبکر
ای زنان! روسری بپوشید و یـادآورِ این چیزهای نیکو شوید کـه در این محضرها است، یـادآورِ پروردگارِ خَلق شوید، زیرا ما را با هر بنده‌ی شاکری بـه دین خود اختصاص داده است، حمد مخصوص خداییست کـه ما را برتری داد، شکر مخصوص آن خداییست کـه مقتدر است، با فاطمـه حرکت کنید کـه خدا ذکر او را عطا کرده و وی را بـه شوهری کـه پاک و پاکیزه مـی‌باشد اختصاص داده‌ست.
شعر حفصه عمر
فاطمـه بهترین زنان بشر است، فاطمـه دارای صورتی چون قمر مـی‌باشد، خدا تو را بـه وسیله‌ی آنی کـه به واسطه‌ی آیـه‌های سوره‌ی زمر اختصاص داده شده برتری عطا نموده، خدا تو را به منظور جوانی با فضیلت تزویج نمود، یعنی علی بن ابیطالب کـه بهترین افرادیست کـه حضور دارند. ای کنیزان من! فاطمـه را ببرید، زیرا کـه وی بزرگوار و شخصی عظیم الشأن است.
پس معاذه مادر سعد شعری بـه این مضمون مـی‌خواند:
سخن خیری را مـی‌گویم کـه در آن همـه چیز مستور است. محمّد بهترین آدمـیست کـه در او هیچ کبر و گمراهی وجود ندارد. بـه برکت وجود او ما راه هدایت و رستگاری را شناختیم و خدا نیز ما را بـه خیر رهنمون کرده هست و ما بـه همراه پیـامبر هدایت و صاحب شرف مـی‌رویم بـه سوی خانـه‌ای کـه از آن نسلی پدید آید کهی مانند آنـها را ندیده باشد.
و بقیّه‌ی زنان برمـی گشتند و اوّلین بیت هر رجز را با همدیگر مـی‌خواندند، سپس تکبیر مـی‌گفتند و داخل خانـه مـی‌شدند. موقعی کـه داخل خانـه شدند رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم شخصی را بـه دنبال حضرت امـیر علیـه السلام فرستاد که تا او را بـه مسجد آورد، آنگاه فاطمـه را هم خواست، سپس دست‌های فاطمـه را گرفت و در مـیان دست علی علیـه السلام نـهاد و فرمود:
خدا این عروسی را به منظور پیغمبر مبارک نماید.
در کتاب ابن مردویـه آمده:
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون شب زفاف حضرت امـیرالمؤمنین علی و حضرت زهرا علیـهما السلام تقاضای آب فرمود. بعد جرعه‌ای از آن را درون دهان کرد و مضمضه کرد. سپس آن را درون قدحی ریخت و پس از آن بر سر فاطمـه ریخت و فرمود:
پیش آی، چون جلو رفت. مقداری از آن آب‌ها را مـیان ‌ی او پاشید. سپس فرمود:
برگرد و آنگاه مقداری نیز بین کتف‌های او پاشید و برای آنـها دعا کرد.
در کتاب ابن مردویـه گفته دعای پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم این گونـه بود:
خداوندا این ازدواج را به منظور این دو مبارک فرما و مبارک گردان به منظور آنـها درون دو فرزندانشان (امام حسن و امام حسین علیـهما السلام).
و روایت شده کـه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
خداوندا این دو محبوب‌ترین خلق تو نزد من مـی‌باشند بعد تو نیز آنـها را دوست بدار و مبارک کن درون ذریّه‌ی آنـها و حافظ آنـها باش و من آنـها و ذریّه‌ی آنـها را بـه تو مـی‌سپارم از شیطان رانده شده.
و روایت شده کـه آن حضرت به منظور حضرت فاطمـه سلام الله علیـها دعا کرد و فرمود:
خداوند دور کند از تو پلیدی و ناپاکی را و تو را پاک و پاکیزه قرار دهد.
و روایت شده کـه حضرت فرمود:
خوش آمد مـی‌گویم بـه دو دریـایی کـه همدیگر را ملاقات مـی‌کنند و به دو ستاره‌ای کـه به یکدیگر نزدیک مـی‌شوند.
سپس پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از درون خارج شد و فرمود:
خدا شما و نسل شما را پاک و پاکیزه نمود، من بای کـه با شما صلح باشد صلح مـی‌باشم، من بای کـه با شما بجنگد مـی‌جنگم، من شما را بـه خدا مـی‌سپارم.
اسماء بنت عمـیس مدّت یک هفته بنا بـه وصیّت حضرت خدیجه‌ی کبری سلام الله علیـها نزد حضرت زهراء سلام الله علیـها توقّف کرد و پیغمبر خدا به منظور دنیـا و آخرت وی دعا کرد.
بعد از آن رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، صبح آن شب، نزد حضرت علی و حضرت فاطمـه علیـهما السلام آمد و فرمود:
السّلام علیکم، آیـا اجازه‌ی ورود بـه من مـی‌دهید؟ اسماء درون را باز کرد. علی و فاطمـه علیـهما السلام درون زیراء خواب بودند، پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه ایشان فرمود:
بخوابید، سپس آن حضرت، پای خود را درون زیراء برد. منظور از آیـه‌ی 16 سوره‌ی سجده کـه مـی‌فرماید:
«پهلوهای خود را از رختخواب جدا مـی‌کنند»، همـین ذکر و اوراد حضرت امـیر و فاطمـه‌ی زهراء علیـهما السلام است.
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم متوجّه حضرت علی علیـه السلام شد و فرمود:
همسر خود را چگونـه یـافتی؟
عرض کرد:
برای اطاعت خدا بهترین یـاور و معین هست از فاطمـه راجع بـه علی پرسش نمود، حضرت فاطمـه سلام الله علیـها عرض کرد:
بهترین شوهر است، رسول خدا دعا کرد و فرمود:
بار خدایـا! یگانگی ایشان را محفوظ بدار، قلب ایشان را با یکدیگر مـهربان فرما، ایشان را با فرزندانشان وارثان بهشت برین قرار بده، نسل پاک و مبارکی بـه ایشان عطا بفرما، خیر و برکت درون فرزندان ایشان قرار بده، ذریّه‌ی ایشان را پیشوایـانی قرار بده کـه مردم را بـه سوی اطاعت تو راهنمایی کنند، دستور بـه اموری دهند کـه مورد رضای تو باشد.
آنگاه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه اسماء دستور خروج داد و به او فرمود:
خدا بـه تو جزای خیر دهد، بعد از این جریـان حضرت علی علیـه السلام بـه دستور پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم با فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها خلوت کرد.
صبح آن شبی کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها عروسی کرده بود پیغمبر خدا یک ظرف شیر آورد و به حضرت زهرا سلام الله علیـها فرمود:
پدرت بـه فدایت، بیـاشام. همچنین بـه حضرت علی علیـه السلام هم فرمود:
بیـاشام، من بـه فدایت.

[روایت شماره] (25)

[مکارم الأخلاق ] عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیـه السلام قَالَ:
لَمَّا تَزَوَّجَ عَلِیٌّ فَاطِمَةَ بَسَطَ الْبَیْتَ کَثِیباً؛ وَ کَانَ فِرَاشُهُمَا إِهَابَ کَبْشٍ وَ مِرْفَقُهُمَا مَحْشُوَّةٌ لِیفاً وَ نَصَبُوا عُوداً یُوضَعُ عَلَیْهِ السِّقَاءُ فَسَتَرَهُ بِکِسَاءٍ.
عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ نُعَیْمٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
سَمِعْتُهُ یَقُولُ: أَدْخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ عَلَی عَلِیٍّ وَ سِتْرُهَا عَبَاءَةٌ وَ فَرْشُهَا إِهَابُ کَبْشٍ وَ وِسَادَتُهَا أَدَمٌ مَحْشُوَّةٌ بِمَسَدٍ.
بیـان: قال الفیروزآبادیُّ: المسد حبل من لیف أو لیف المقل أو من أیِّ شی‌ء کان.
در کتاب مکارم الاخلاق (409) از جابر از حضرت باقرالعلوم علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها را درون حالی بـه خانـه‌ی حضرت علی علیـه السلام فرستاد کـه پوشاک آن بانو، یک عبا و فرش او یک پوست و متکای وی یک پوست بود کـه از لیف پر شده بود و چوبی هم بـه دیوار زده بودند کـه بند مشک را بـه آن مـی‌آویختند و همچنین پوشش حضرت علی علیـه السلام عبایی بود.
حسین بن نعیم از حضرت امام صادق علیـه السلام روایت کرده کـه شنیدم آن حضرت مـی‌فرمود:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه سلام الله علیـها را بـه حجله حضرت علی علیـه السلام برد درون حالی کـه پرده‌ی او چادرش بود و فرش آنـها پوست قوچ و بالش ایشان کاه بود کـه به طناب‌هایی از لیف خرما و غیر آن بسته شده بود.
بیـان: فیروزآبادی گوید:
«مَسَد» طنابی را گویند کـه از لیف خرما مـی‌بافند و یـا از هر چیزی بافته شده باشد.

[روایت شماره] (26)

[کشف الغمة ] رَوَی الْحَافِظُ مُحَمَّدُ بْنُ مَحْمُودٍ النَّجَّارُ، عَنْ رِجَالٍ ذَکَرَهُمْ قَالَ:
سَمِعْتُ أَسْمَاءَ بِنْتَ عُمَیْسٍ تَقُولُ: سَمِعْتُ سَیِّدَتِی فَاطِمَةَ سلام الله علیـها تَقُولُ: لَیْلَةً دَخَلَ بِی عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام أَفْزَعَنِی فِی فِرَاشِی، فَقُلْتُ: أَفَزِعْتِ یَا سَیِّدَةَ النِّسَاءِ؟
قَالَتْ:
سَمِعْتُ الْأَرْضَ تُحَدِّثُهُ وَ یُحَدِّثُهَا، فَأَصْبَحْتُ وَ أَنَا فَزِعَةٌ فَأَخْبَرْتُ وَالِدِی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَسَجَدَ سَجْدَةً طَوِیلَةً ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَ قَالَ:
یَا فَاطِمَةُ أَبْشِرِی بِطِیبِ النَّسْلِ، فَإِنَّ اللَّهَ فَضَّلَ بَعْلَکِ عَلَی سَائِرِ خَلْقِهِ وَ أَمَرَ الْأَرْضَ أَنْ تُحَدِّثَهُ بِأَخْبَارِهَا وَ مَا یَجْرِی عَلَی وَجْهِهَا مِنْ شَرْقِ الْأَرْضِ إِلَی غَرْبِهَا.
در کتاب کشف الغمّه (410) با چند واسطه از اسماء بنت عمـیس از حضرت فاطمـه سلام الله علیـها روایت مـی‌کند کـه فرمود:
شبی کـه حضرت علی علیـه السلام بر من وارد شد و مرا درون بستر گریـان دید، فرمود:
ای بانوی زنان! آیـا از چیزی ترسیده‌ای؟!
فرمود:
شنیدم کـه زمـین با حضرت گفتگو مـی‌کرد و آن حضرت هم با زمـین مشغول گفتگو بود. وقتی من این جریـان را به منظور پدرم پیغمبر شرح دادم، آن بزرگوار سجده‌ی طولانی بـه جای آورد، آنگاه سر مبارک خود را بلند کرد و به من فرمود:
ای فاطمـه! مژده باد تو را بـه پاکیزگی نسل، زیرا خدای توانا شوهر تو را بر سائر مردم فضیلت و برتری داده هست و بـه زمـین دستور فرموده کـه اخبار خود و آنچه را کـه در شرق و غرب آن رخ دهد به منظور حضرت علی علیـه السلام شرح دهد.

[روایت شماره] (27)

[کامل الزیـارات ] [إقبال الأعمال ] أَخْبَرَنِی مُحَمَّدُ بْنُ النَّجَّارِ فِیمَا أَجَازَهُ لِی مِنْ کِتَابِ تَذْیِیلِهِ عَلَی تَارِیخِ الْخَطِیبِ فِی تَرْجَمَةِ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الدَّلالِ، حَدَّثَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأُطْرُوشِ وَ أَبِی بَکْرٍ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ دُرَیْدٍ الْأَزْدِیِّ، رَوَی عَنْهُ أَبُوالْحَسَنِ عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ الْبَزَّازُ وَ أَبُومُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَی الْفَحَّامُ السَّامِرِیَّانِ، أَخْبَرَنَا أَبُوعَلِیٍّ ضِیَاءُ بْنُ أَحْمَدُ بْنِ أَبِی عَلِیٍّ وَ أَبُوحَامِدٍ عَبْدُاللَّهِ بْنُ مُسْلِمِ بْنِ ثَابِتٍ وَ یُوسُفُ بْنُ الْمَیَّالِ ابْنِ کَامِلٍ قَالُوا: أَخْبَرَنَا أَبُوبَکْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْبَاقِی الْبَزَّازُ، أَخْبَرَنَا أَبُوالْحُسَیْنِ مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الْبُرْسِیُّ قَالَ:
حَدَّثَنِی الْقَاضِی أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ السَّامِرِیُّ، حَدَّثَنَا أَبُو الطَّیِّبِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ الشَّاهِدُ الْمَعْرُوفُ بِالدَّلالِ، أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَعْرُوفُ بِالْأُطْرُوشِ، أَخْبَرَنَا أَبُوعَمْرٍو سُلَیْمَانُ بْنُ أَبِی مَعْشَرٍ؛ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ عَبْدِالرَّحْمَنِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِالرَّحْمَنِ، عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ وَاثِلَةَ بْنِ الْأَسْقَعِ، عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ مِثْلَهُ.
در کتاب کامل الزّیـارات و کتاب اقبال (411) نیز بـه چند طریق این حدیث را نقل نموده‌اند.

[روایت شماره] (28)

[کشف الغمة ] مِنْ مَنَاقِبِ الْخَوارِزْمِیِّ عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
خَطَبْتُ فَاطِمَةَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَتْ لِی مَوْلاةٌ: هَلْ عَلِمْتَ أَنَّ فَاطِمَةَ قَدْ خُطِبَتْ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم؟ قُلْتُ: لا،
قَالَتْ:
فَقَدْ خُطِبَتْ فَمَا یَمْنَعُکَ أَنْ تَأْتِیَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَیُزَوِّجَکَ، فَقُلْتُ: وَ عِنْدِی شَیْ‌ءٌ أَتَزَوَّجُ بِهِ؟
قَالَتْ:
إِنَّکَ إِنْ جِئْتَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ زَوَّجَکَ، فَوَاللَّهِ مَا زَالَتْ تُزْجِینِی حَتَّی دَخَلْتُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ کَانَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم جَلالَةٌ وَ هَیْبَةٌ، فَلَمَّا قَعَدْتُ بَیْنَ یَدَیْهِ أُفْحِمْتُ، فَوَاللَّهِ مَا اسْتَطَعْتُ أَنْ أَتَکَلَّمَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَا جَاءَ بِکَ أَلَکَ حَاجَةٌ؟ فَسَکَتُّ، فَقَالَ:
لَعَلَّکَ جِئْتَ تَخْطُبُ فَاطِمَةَ، فَقُلْتُ: نَعَمْ، فَقَالَ:
وَ هَلْ عِنْدَکَ مِنْ شَیْ‌ءٍ تَستَحِلُّهَا بِهِ؟ فَقُلْتُ: لا وَاللَّهِ یَا رَسُولَ اللَّهِ،
قَالَ:
مَا فَعَلْتَ الدِّرْعَ الَّتِی سَلَّحْتُکَهَا؟ (412) فَقُلْتُ: عِنْدِی، فَوَالَّذِی نَفْسُ عَلِیٍّ بِیَدِهِ إِنَّهَا لَحُطَمِیَّةٌ، مَا ثَمَنُهَا (413) أَرْبَعُ مِائَةِ دِرْهَمٍ، فَقَالَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
قَدْ زَوَّجْتُکَهَا فَابْعَثْ بِهَا إِلَیْهَا، فَاسْتَحِلَّهَا بِهَا، فَإِنْ [فَإِنَّهَا ] کَانَتْ لَصَدَاقُ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
بیـان: قال الجزریُّ: فی حدیث علیّ علیـه السلام ما زالت تزجینی حتّی دخلت علیـه أی تسوقنی و تدفعنی.
در کتاب کشف الغُمّه (414) از کتاب مناقب خوارزمـی از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
من بـه حضور رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رفتم و فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را خواستگاری نمودم؟ یکی از کنیزان بـه من گفت:
آیـا مـی‌دانی کـه فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را، از رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگاری نموده اند؟
گفتم:
نـه.
گفت:
آری، او خواهان دارد، چه مانعی دارد کـه نزد پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مشرّف شوی که تا ش را به منظور تو تزویج نماید؟ من گفتم:
آخر من چیزی ندارم کـه ازدواج نمایم.
گفت:
اگر تو نزد پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مشرّف شوی حتماً او را بـه تو خواهد داد، وی همچنان مرا وادار مـی‌نمود که تا اینکه بالاخره من بـه حضور حضرت رسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مشرّف شدم، آن برگزیده‌ی خدا خیلی با عظمت و با اُبهّت بود، وقتی درون حضور آن بزرگوار نشستم سکوت اختیـار نمودم. بـه خدا قسم کـه قدرت سخن گفتن نداشتم.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
برای چه نزد من آمدی، آیـا حاجتی داری؟ من سکوت کردم، فرمود:
شاید به منظور خواستگاری فاطمـه آمده باشی؟
گفتم:
آری فرمود:
آیـا چیزی داری کـه با او ازدواج نمایی؟
گفتم:
نـه بـه خدا قسم، فرمود:
آن زره‌ای کـه سلاح تو بود چه شد؟
گفتم:
حاضر هست به حقّ آن خدایی کـه جان علی درون دستان قدرت او مـی‌باشد، آن زره قیمتش چهارصد درهم و شکسته شده بود (415).
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
مانعی ندارد، من فاطمـه را با همان زره به منظور تو تزویج مـی‌نمایم، آن را به منظور زهراء بفرست و با وی ازدواج کن.
بیـان: جزری مـی‌گوید درون حدیث بالا کـه حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
«مَا زَالَتْ تُزْجِینِی حَتَّی دَخَلْتُ عَلَیـه» «تُزْجِینِی» یعنی آن زن مرا سوق مـی‌داد و از خود دور مـی‌کرد که تا خدمت پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم برسم.

[روایت شماره] (29)

[کشف الغمة ] وَ عَنْهُ، عَنْ أَنَسٍ قَالَ:
کُنْتُ عِنْدَ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَغَشِیَهُ الْوَحْیُ فَلَمَّا أَفَاقَ قَالَ لِی، یَا أَنَسُ أَتَدْرِی مَا جَاءَنِی بِهِ جَبْرَئِیلُ مِنْ عِنْدِ صَاحِبِ الْعَرْشِ؟
قَالَ:
قُلْتُ: اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ قَالَ:
أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ، فَانْطَلِقْ فَادْعُ لِی أَبَابَکْرٍ وَ عُمَرَ وَ عُثْمَانَ وَ عَلِیّاً وَ طَلْحَةَ وَ الزُّبَیْرَ وَ بِعَدَدِهِمْ مِنَ الْأَنْصَارِ قَالَ:
فَانْطَلَقْتُ فَدَعَوْتُهُمْ لَهُ، فَلَمَّا أَنْ أَخَذُوا مَجَالِسَهُمْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
الْحَمْدُلِلَّهِ الْمَحْمُودِ بِنِعْمَتِهِ، الْمَعْبُودِ بِقُدْرَتِهِ، الْمُطَاعِ فِیَ سُلْطَانِهِ، الْمَرْهُوبِ مِنْ عَذَابِهِ، الْمَرْغُوبِ إِلَیْهِ فِیمَا عِنْدَهُ، النَّافِذِ أَمْرُهُ فِی أَرْضِهِ وَ سَمَائِهِ، الَّذِی خَلَقَ الْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ وَ مَیَّزَهُمْ بِأَحْکَامِهِ وَ أَعَزَّهُمْ بِدِینِهِ وَ أَکْرَمَهُمْ بِنَبِیِّهِ مُحَمَّدٍ، ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ الْمُصَاهَرَةَ نَسَباً لاحِقاً وَ أَمْراً مُفْتَرَضاً وَ شَجَّ بِهَا الْأَرْحَامَ وَ أَلْزَمَهَا الْأَنَامَ فَقَالَ تَبَارَکَ اسْمُهُ وَ تَعَالَی جَدُّهُ «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ کانَ رَبُّکَ قَدِیراً» (416) فَأَمْرُ اللَّهِ یَجْرِی إِلَی قَضَائِهِ وَ قَضَاؤُهُ یَجْرِی إِلَی قَدَرِهِ، فَلِکُلِّ قَضَاءٍ قَدَرٌ وَ لِکُلِّ قَدَرٍ أَجَلٌ وَ لِکُلِّ أَجَلٍ کِتابٌ «یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ» (417).
ثُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکُمْ أَنِّی قَدْ زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ عَلَی أَرْبَعِمِائَةِ مِثْقَالِ فِضَّةٍ إِنْ رَضِیَ بِذَلِکَ عَلِیٌّ وَ کَانَ غَائِباً قَدْ بَعَثَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی حَاجَةٍ.
ثُمَّ أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِطَبَقٍ فِیـهِ بُسْرٌ فَوَضَعَ بَیْنَ أَیْدِینَا، ثُمَّ قَالَ:
انْتَهِبُوا فَبَیْنَا نَحْنُ کَذَلِکَ إِذْ أَقْبَلَ عَلِیٌّ فَتَبَسَّمَ إِلَیْهِ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ثُمَّ قَالَ:
یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَکَ فَاطِمَةَ وَ قَدْ زَوَّجْتُکَهَا عَلَی أَرْبَعِمِائَةِ مِثْقَالٍ فِضَّةً أَرَضِیتَ؟
قَالَ:
رَضِیتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ، ثُمَّ قَامَ عَلِیٌّ فَخَرَّ لِلَّهِ سَاجِداً فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
جَعَلَ اللَّهُ فِیکُمُ الْخَیْرَ الْکَثِیرَ الطَّیِّبَ وَ بَارَکَ فِیکُمَا،
قَالَ أَنَسٌ: وَاللَّهِ لَقَدْ أُخْرِجَ مِنْهَا الْکَثِیرُ الطَّیِّبُ.
[المناقب لابن شـهرآشوب ] خَطَبَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلَی الْمِنْبَرِ فِی تَزْوِیجِ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها خُطْبَةً رَوَاهَا یَحْیَی بْنُ مَعِینٍ فِی أَمَالِیـهِ وَ ابْنُ بُطَّةَ فِی الْإِبَانَةِ بِإِسْنَادِهِمَا عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ مَرْفُوعاً وَ رُوِّینَاهَا عَنِ الرِّضَا علیـه السلام وَ ذَکَرَ نَحْوَهُ.
بیـان: قال الجزریُّ: وشجت العروق و الأغصان اشتبکت و منـه حدیث علی علیـه السلام :
و وشج بینـها و بین أزواجها أی خلط و ألف.
نیز درون همان کتاب (418) از انس بن مالک روایت مـی‌کند کـه گفت:
من درون حضور پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بودم کـه وحی بر آن بزرگوار نازل شد.
وقتی حال طبیعی خود را یـافت بـه من فرمود:
آیـا مـی‌دانی جبرئیل از طرف خدای عرش چه دستوری به منظور من آورد؟
گفتم:
خدا و رسول بهتر مـی‌دانند.
فرمود:
خدا مرا مأمور نموده زهراء را به منظور علی علیـهما السلام ازدواج نمایم.
سپس بـه من فرمود:
برو ابوبکر، عمر، عثمان، علی، طلحه و زبیر و مطابق تعداد ایشان را از انصار نزد من بیـاور! وقتی من ایشان را دعوت نمودم و در مجلس آن حضرت حاضر شدند پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خطبه‌ی مفصلی بدین شرح قرائت فرمود:
«الْحَمْدُلِلَّهِ الْمَحْمُودِ بِنِعْمَتِهِ الْمَعْبُودِ بِقُدْرَتِهِ الْمُطَاعِ فِی سُلْطَانِهِ الْمَرْهُوبِ مِنْ عَذَابِهِ الْمَرْغُوبِ إِلَیْهِ فِیمَا عِنْدَهُ النَّافِذِ أَمْرُهُ فِی أَرْضِهِ وَ سَمَائِهِ الَّذِی خَلَقَ الْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ وَ مَیَّزَهُمْ بِأَحْکَامِهِ وَ أَعَزَّهُمْ بِدِینِهِ وَ أَکْرَمَهُمْ بِنَبِیِّهِ مُحَمَّدٍ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ الْمُصَاهَرَةَ نَسَباً لاحِقاً وَ أَمْراً مُفْتَرَضاً وَ شَجَّ بِهَا الْأَرْحَامَ وَ أَلْزَمَهَا الْأَنَامَ فَقَالَ تَبَارَکَ اسْمُهُ وَ تَعَالَی جَدُّهُ وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ کانَ رَبُّکَ قَدِیراً فَأَمْرُ اللَّهِ یَجْرِی إِلَی قَضَائِهِ وَ قَضَاؤُهُ یَجْرِی إِلَی قَدَرِهِ فَلِکُلِّ قَضَاءٍ قَدَرٌ وَ لِکُلِّ قَدَرٍ أَجَلٌ وَ لِکُلِّ أَجَلٍ کِتابٌ یَمْحُوا اللَّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتاب».
سپس بـه اهل مجلس فرمود:
من شما را شاهد مـی‌گیرم بر اینکه فاطمـه‌ی زهراء را با مـهریـه‌ی چهارصد مثقال نقره به منظور علی بن ابیطالب علیـهما السلام اگر راضی باشد ازدواج نمودم. زیرا آن موقع پیغمبر خدا حضرت علی علیـه السلام را بـه دنبال کاری فرستاده بود.
بعد از این جریـان رسول خدا دستور داد که تا یک طبق بُسر یعنی خرمای کال درون جلو ما نـهادند و به ما فرمودند:
از اینـها برگیرید.
در همـین موقع بود کـه حضرت علی علیـه السلام وارد شد، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه صورت حضرت علی علیـه السلام لبخندی زد و به حضرتش فرمود:
خدا مرا مأمور کرده کـه فاطمـه را به منظور تو تزویج نمایم، من او را با صداق چهارصد مثقال نقره به منظور تو عقد کردم، آیـا راضی هستی؟
عرض کرد:
آری یـا رسول الله.
سپس حضرت علی علیـه السلام برخاست و سجده‌ی شکر بـه جای آورد و پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
خدا خیر فراوانی بـه شما عطا کرده و به شما برکت داده‌ست.
انس مـی‌گوید:
به خدا قسم کـه از فاطمـه خیر فراوان و نیکویی بـه ظهور رسید.
در کتاب مناقب ابن شـهر آشوب (419) آمده است: پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روی منبر درون خصوص ازدواج حضرت فاطمـه سلام الله علیـها خطبه‌ای خواند کـه آن را یحیی بن معین درون کتاب امالی خود و ابن بطّه درون کتاب الابانـه با اسناد خود از انس بن مالک و او با واسطه‌هایی از حضرت امام رضا علیـه السلام آن را نقل مـی‌کنند و سپس ابن شـهر آشوب بعد از این اسناد و راویـان همـین خطبه را ذکر مـی‌کند.
بیـان: جزری مـی‌گوید «و شجت العروق و الأغصان» یعنی شبکه شده (داخل همدیگر گِره خورده) ریشـه‌ها و شاخه‌ها و همچنین از این قبیل هست فرمایش حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام کـه مـی‌فرماید:
«و وشج بینـها و بین أزواجها» منظور از کلمـه‌ی «وشج» مخلوط شدن و قاطی شدن است.

[روایت شماره] (30)

[کشف الغمة ] وَ مِنَ الْمَنَاقِبِ عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَا فَاطِمَةُ زَوَّجْتُکِ سَیِّداً فِی الدُّنْیَا «وَ إنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ» (420)، لَمَّا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ أُمْلِکَکِ مِنْ عَلِیٍّ أَمَرَ اللَّهُ جَبْرَئِیلَ فَقَامَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَةِ وَ صَفَّ الْمَلائِکَةَ صُفُوفاً ثُمَّ خَطَبَ عَلَیْهِمْ فَزَوَّجَکِ مِنْ عَلِیٍّ، ثُمَّ أَمَرَ اللَّهُ شَجَرَ الْجِنَانِ فَحَمَلَتِ الْحُلِیَّ وَ الْحُلَلَ ثُمَّ أَمَرَهَا فَنَثَرَتْ عَلَی الْمَلائِکَةِ فَمَنْ أَخَذَ مِنْهَا شَیْئاً أَکْثَرَ مِمَّا أَخَذَهُ غَیْرُهُ افْتَخَرَ بِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
وَ مِنْهُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ:
کَانَتْ فَاطِمَةُ تَذْکُرُ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلا یَذْکُرُهَا أَحَدٌ إِلا صَدَّ عَنْهُ حَتَّی یَئِسُوا مِنْهَا، فَلَقِیَ سَعْدُ بْنُ مُعَاذٍ عَلِیّاً فَقَالَ:
إِنِّی وَاللَّهِ مَا أَرَی رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَحْبِسُهَا إِلا عَلَیْکَ، فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ: فَلِمَ تَرَی ذَلِکَ؟ فَوَاللَّهِ مَا أَنَا بِوَاحِدِ الرَّجُلَیْنِ مَا أَنَا بِصَاحِبِ دُنْیَا یُلْتَمَسُ مَا عِنْدِی وَ قَدْ عَلِمَ مَا لِی صَفْرَاءُ وَ لا بَیْضَاءُ قَالَ سَعْدٌ: فَإِنِّی أَعْزِمُ عَلَیْکَ لَتُفَرِّجَنَّهَا عَنِّی فَإِنَّ لِی فِی ذَلِکَ فَرَجاً قَالَ:
فَأَقُولُ مَا ذَا؟
قَالَ تَقُولُ: جِئْتُ خَاطِباً إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ فَاطِمَةَ بِنْتَ محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
قَالَ:
فَانْطَلَقَ عَلِیٌّ فَعَرَضَ لِلنَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ هُوَ ثَقِیلٌ حَصِرٌ فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
کَانَ لَکَ حَاجَةٌ یَا عَلِیُّ! قَالَ:
أَجَلْ جِئْتُکَ خَاطِباً إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ فَاطِمَةَ بِنْتَ مُحَمَّدٍ فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مَرْحَباً کَلِمَةً ضَعِیفَةً.
فَعَادَ إِلَی سَعْدٍ فَأَخْبَرَهُ فَقَالَ:
أَنْکَحَکَ، فَوَالَّذِی بَعَثَهُ بِالْحَقِّ إنَّهُ لا خُلْفَ الْآنَ وَ لا کِذْبَ عِنْدَهُ، أَعْزِمُ عَلَیْکَ لَتَأتِیَنَّهُ غَداً وَ لَتَقُولَنَّ یَا نَبِیَّ اللَّهِ مَتَی تُبَیِّنُ [تَبِینُ ] لِی؟
قَالَ عَلِیٌّ: هَذَا أَشَدُّ عَلَیَّ مِنَ الْأُولَی أَوَ لا أَقُولُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ حَاجَتِی؟
قَالَ:
قُلْ کَمَا أَمَرْتُکَ.
فَانْطَلَقَ عَلِیٌّ فَقَالَ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ مَتَی تُبَیِّنُ [تَبِینُ ] لِی؟
قَالَ:
اللَّیْلَةَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ. ثُمَّ دَعَا بِلالاً فَقَالَ:
یَا بِلالُ إِنِّی قَدْ زَوَّجْتُ ابْنَتِی مِنِ ابْنِ عَمِّی وَ أَنَا أُحِبُّ أَنْ یَکُونَ مِنْ سُنَّةِ أُمَّتِیَ الطَّعَامُ عِنْدَ النِّکَاحِ، فَأْتِ الْغَنَمَ فَخُذْ شَاةً مِنْهَا وَ أَرْبَعَةَ أَمْدَادٍ فَاجْعَلْ لِی قَصْعَةً لَعَلِّی أَجْمَعُ عَلَیْهَا الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارَ فَإذَا فَرَغْتَ مِنْهَا فَآذِنِّی بِهَا فَانْطَلَقَ فَفَعَلَ مَا أَمَرَ بِهِ ثُمَّ أَتَاهُ بِقَصْعَةٍ فَوَضَعَهَا بَیْنَ یَدَیْهِ.
فَطَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی رَأْسِهَا ثُمَّ قَالَ:
أَدْخِلْ عَلَیَّ النَّاسَ زُفَّةً زُفَّةً لا تُغَادِرْ زُفَّةً إِلَی غَیْرِهَا، یَعْنِی إذَا فَرَغَتْ زُفَّةٌ لَمْ تَعُدْ ثَانِیَةً، فَجَعَلَ النَّاسُ یَزِفُّونَ کُلَّمَا فَرَغَتْ زُفَّةٌ وَرَدَتْ أُخْرَی حَتَّی فَرَغَ النَّاسُ، ثُمَّ عَمَدَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إلَی فَضْلِ مَا فِیـهَا فَتَفَلَ فِیـهِ وَ بَارَکَ وَ قَالَ:
یَا بِلالُ احْمِلْهَا إِلَی أُمَّهَاتِکَ وَ قُلْ لَهُنَّ: کُلْنَ وَ أَطْعِمْنَ مَنْ غَشِیَکُنَّ.
ثُمَّ إِنَّ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَامَ حَتَّی دَخَلَ عَلَی النِّسَاءِ فَقَالَ:
إِنِّی زَوَّجْتُ ابْنَتِی ابْنَ عَمِّی وَ قَدْ عَلِمْتُنَّ مَنْزِلَتَهَا مِنِّی وَ إِنِّی لَدَافِعُهَا إِلَیْهِ أَلا فَدُونَکُنَّ ابْنَتَکُنَّ.
فَقَامَ النِّسَاءُ فَغَلَفْنَهَا (421) مِنْ طِیبِهِنَّ وَ حُلِیِّهِنَّ وَ جَعَلْنَ فِی بَیْتِهَا فِرَاشاً حَشْوُهُ لِیفٌ وَ وِسَادَةً وَ کِسَاءً خَیْبَرِیّاً وَ مِخْضَباً وَ اتَّخَذْنَ أُمَّ أَیْمَنَ بَوَّابَهُ.
ثُمَّ إِنَّ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دَخَلَ فَلَمَّا رَآهُ النِّسَاءُ وَثَبْنَ وَ بَیْنَهُنَّ وَ بَیْنَ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم سُتْرَةٌ وَ تَخَلَّفَتْ أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ فَقَالَ لَهَا النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کَمَا أَنْتِ عَلَی رِسْلِکِ مَنْ أَنْتِ؟
قَالَتْ:
أَنَا الَّتِی أَحْرِسُ ابْنَتَکَ إِنَّ الْفَتَاةَ لَیْلَةَ یُبْنَی بِهَا لا بُدَّ لَهَا مِنِ امْرَأَةٍ تَکُونُ قَرِیبَةً مِنْهَا إِنْ عُرِضَتْ لَهَا حَاجَةٌ أَوْ أَرَادَتْ شَیْئاً أَفْضَتْ بِذَلِکَ إِلَیْهَا قَالَ:
فَإِنِّی أَسْأَلُ اللَّهَ أَنْ یَحْرُسَکِ مِنْ بَیْنِ یَدَیْکِ وَ مِنْ خَلْفِکِ وَ عَنْ یَمِینِکِ وَ عَنْ شِمَالِکِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ.
ثُمَّ صَرَخَ بِفَاطِمَةَ، فَأَقْبَلَتْ فَلَمَّا رَأَتْ عَلِیّاً جَالِساً إِلَی جَنْبِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حَصِرَتْ وَ بَکَتْ فَأَشْفَقَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَنْ یَکُونَ بُکَاؤُهَا لِأَنَّ عَلِیّاً لا مَالَ لَهُ، فَقَالَ لَهَا النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَا یُبْکِیکِ؟ فَوَاللَّهِ مَا أَلَوْتُکِ وَ نَفْسِی فَقَدْ أَصَبْتُ لَکِ خَیْرَ أَهْلِی وَ أیْمُ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَقَدْ زَوَّجْتُکِهِ سَیِّداً فِی الدُّنْیَا «وَ إنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ» (422) فَلانَ مِنْهَا وَ أَمْکَنَتْهُ مِنْ کَفِّهَا.
فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا أَسْمَاءُ ایتِینِی بِالْمِخْضَبِ، فَمَلاتُهُ مَاءً فَمَجَّ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِیـهِ وَ غَسَّلَ قَدَمَیْهِ وَ وَجْهَهُ، ثُمَّ دَعَا بِفَاطِمَةَ فَأَخَذَ کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَضَرَبَ بِهِ عَلَی رَأْسِهَا وَ کَفّاً بَیْنَ یَدَیْهَا، ثُمَّ رَشَّ جِلْدَهُ وَ جِلْدَهَا، ثُمَّ الْتَزَمَهَا فَقَالَ:
اللَّهُمَّ إِنَّهَا مِنِّی وَ أَنَا مِنْهَا، اللَّهُمَّ کَمَا أَذْهَبْتَ عَنِّی الرِّجْسَ وَ طَهَّرْتَنِی فَطَهِّرْهَا.
ثُمَّ دَعَا بِمِخْضَبٍ آخَرَ ثُمَّ دَعَا عَلِیّاً علیـه السلام فَصَنَعَ بِهِ کَمَا صَنَعَ بِهَا، ثُمَّ دَعَا لَهُ کَمَا دَعَا لَهَا ثُمَّ قَالَ:
قُومَا إِلَی بَیْتِکُمَا، جَمَعَ اللَّهُ بَیْنَکُمَا وَ بَارَکَ فِی نَسْلِکُمَا وَ أَصْلَحَ بَالَکُمَا، ثُمَّ قَامَ فَأَغْلَقَ عَلَیْهِ بَابَهُ. قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَأَخْبَرَتْنِی أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ أَنَّهَا رَمَقَتْ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَلَمْ یَزَلْ یَدْعُو لَهُمَا خَاصَّةً وَ لا یُشْرِکُهُمَا فِی دُعَائِهِ أَحَداً حَتَّی تَوَارَی فِی حُجْرَتِهِ.
بیـان: قوله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
ما أنا بواحد الرَّجلین، أی لست ممّن یشار إلیـه و یعرف من بین النّاس حتّی یقال: إنّه أحد الرَّجلین المعروفین و یحتمل أن یکون قوله: ما أنا بصاحب دنیـا تفصیلا، للرَّجلین فذکر أحدهما و أحال الآخر علی الظّهور أی لست بمعروف بین النّاس، أو لم یمـهله المخاطب لذکر الآخر (423).
و قال الجزریُّ: فی حدیث تزویج فاطمة سلام الله علیـها أنّه صنع طعاماً و قال لبلال: أدخل النّاس علیَّ زفّة زفّة أی طائفة بعد طائفة و زمرة بعد زمرة، سمّیت بذلک لزفیفها فی مشیـها و إقبالها بسرعة قوله: لا تغادر زفّة أی لا تترک جماعة مائلاً إلی غیرهم و تفسیره لا یخلو من بعد.
و قال فی النّهایة: فی حدیث زواج فاطمة سلام الله علیـها: فلمّا رأت علیّاً جالساً إلی جنب النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حصرت و بکت، أی استحیت و انقطعت، کأنّ الأمر ضاق بها کما یضیق الحبس علی المحبوس.
و قال: قال النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم لفاطمة: ما یبکیک فما ألوتفسی و قد أصبت لک خیر أهلی، أی ما قصرت فی أمرک و أمری حیث اخترت لک علیـاً زوجاً. قوله: فلان منـها، من للتّبعیض أی لان شی‌ء منـها و المعنی حصول بعض اللّین و الانقیـاد منـها.
قوله: ثمَّ رشَّ جلده و جلدها؛ لعلّه صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رشَّ أوّلاً علیـهما ثمَّ خصَّ علیّاً علیـه السلام بالرَّشِّ و الأظهر ثمَّ رشَّ جلدها کما سیأتی.
نیز درون همان کتاب (424) از عبدالله بن مسعود از پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روایت مـی‌کند کـه به حضرت فاطمـه سلام الله علیـها فرمود:
شوهر تو درون دنیـا بزرگ و در آخرت از نیکوکاران است.
وقتی خدا تصمـیم گرفت کـه من تو را به منظور علی تزویج کنم بـه جبرئیل دستور داد که تا در آسمان چهارم درون مـیان صفوف ملائکه بایستد و برای آنان خطبه بخواند و تو را به منظور علی عقد نماید.
آنگاه بـه درختان بهشت فرمود که تا زیور و حلّه‌های خود را بر سر ملائکه نثار نمایند، هری بیشتر از آنـها برگرفته باشد که تا روز قیـامت بـه آن فخر و مباهات مـی‌نماید، نیز از ابن عبّاس نقل مـی‌کند کـه گفت:
درباره‌ی خواستگاری حضرت فاطمـه سلام الله علیـها بـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم پیشنـهاد مـی‌شد، احدی راجع بـه ازدواج زهرای اطهر سلام الله علیـها با رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مذاکره نمـی‌کرد مگر اینکه از او اعراض مـی‌نمود که تا اینکه مردم از فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها مأیوس شدند.
یک وقت سعد بن معاذ با حضرت علی علیـه السلام ملاقات نموده و به حضرتش گفت:
به خدا قسم من جز این نمـی‌بینم کـه پیغمبر خدا، فاطمـه را به منظور تو نگاه داشته باشد.
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
چگونـه یک چنین پیش بینی را مـی‌کنی؟ بـه خدا قسم من بیشتر از یک مرد نیستم، من ثروت دنیوی ندارم تای بـه آن طمع کند، رسول خدا مـی‌داند کـه من طلا و نقره‌ای ندارم.
سعد گفت:
من از تو تقاضا مـی‌نمایم این خواسته‌ی مرا انجام دهی، زیرا من خوشحال مـی‌شوم.
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
من بـه پیـامبر خدا چه بگویم؟
گفت:
به رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بگو: من آمده‌ام فاطمـه را از خدا و رسول او خواستگاری نمایم، وقتی حضرت امـیر علیـه السلام بـه حضور پیغمبر خدا مشرّف شد، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه وی فرمود:
یـا علی گویـا حاجتی داشته باشی؟
عرض کرد:
آری، من آمده‌ام کـه فاطمـه را از خدا و رسول او خواستگاری کنم.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
مرحبا خوش آمدی.
حضرت علی علیـه السلام نزد سعد بازگشت و فرمود:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرموده:
فاطمـه را بـه عقد تو خواهم درآورد.
سعد گفت:
به حقّ آن خدایی کـه او را بـه پیغمبری مبعوث نموده آن حضرت خلف وعده نمـی‌کند و دروغ نزد او نیست، من از تو خواهش مـی‌کنم کـه فردا بـه حضور آن حضرت مشرّف شوی و بگویی: ای پیغمبر خدا! این موضوع را به منظور من معلوم کن.
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
این مرتبه از مرتبه‌ی اوّل به منظور من مشکل‌تر هست آیـا نـه چنین هست که من حاجت خود را بـه آن بزرگوار گفته‌ام.
سعد گفت:
اینکه مـی‌گویم قبول کن، حضرت علی علیـه السلام به منظور دوّمـین بار نزد پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آمد و گفت:
یـا رسول الله! وقت ازدواج مرا تعیین کن، فرمود:
امشب است.
پس از این جریـان پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بلال را خواست و به او فرمود:
من م فاطمـه را به منظور پسر عمویم تزویج نمودم. من دوست دارم کـه امّتم درون موقع عروسی غذا بدهند، برو یک و چهار ظرف غذا و یک کاسه یـا سینی بزرگ نزد من بیـاور که تا شاید مـهاجرین و انصار را دعوت کنم و غذا بدهم، هر گاه اینـها را آماده نمودی مرا آگاه کن.
بلال رفت و پس از اینکه مأموریت خود را انجام داد کاسه را درون مقابل رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نـهاد. پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از اینکه دست مبارک خود را روی غذای آن کاسه نـهاد بـه بلال فرمود:
مردم را دسته دسته دعوت کن، مشروط بر اینکه دو مرتبه نیـایند.
مردم همچنان دسته دسته مـی‌آمدند و غذا مـی‌خوردند که تا اینکه عموم آنان از غذا خوردن فراغت حاصل نمودند.
سپس پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم متوجّه مابقی غذا شد و آب دهان مبارک خود را بـه آن زد و به بلال فرمود:
این غذا را به منظور زنان من ببر و بگو: خودشان بخورند و به اطرافیـان خود هم بدهند.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از این جریـان برخاست و نزد زنان آمد و فرمود:
من م را به منظور پسر عمویم تزویج نمودم، درون صورتی کـه شما مقام و منزلت فاطمـه را نزد من مـی‌دانید، شما هم بـه فکر ان خود باشید. زنان برخاستند و حضرت فاطمـه را با آن عطرهایی کـه داشتند معطّر و خوشبو نمودند و زر و زیور بـه وی دادند، فرش و متکّای لیف واء خیبری درون مـیان خانـه‌اش انداختند و خضاب برایش آوردند و اُمّ ایمن را دربان قرار دادند.
سپس پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم داخل شد، وقتی زنان آن حضرت را دیدند از جای برخاستند و رفتند و بین رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و زنان یک پرده آویخته بودند.
ولی اسماء بنت عمـیس از آنجا خارج نشد، پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
تو کیستی؟
گفت:
منی هستم کـه تو را مواظبت مـی‌نمایم، زیرا هر ی حتما در شب عروسی زنی را داشته باشد کـه مواظب او باشد که تا اگر احتیـاجی پیش آمد یـا خواسته‌ای داشته باشد وی انجام دهد.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
من از خدا مـی‌خواهم کـه تو را از چهار طرف از شرّ شیطان رجیم حفظ فرماید.
بعد از آن پیـامبر خدا، فاطمـه را احضار نمود، وقتی فاطمـه آمد و علی را دید کـه پهلوی رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نشسته هست خجل و گریـان شد، رسول خدا از گریـه‌ی وی ناراحت شد، زیرا علی مال و ثروتی نداشت.
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها فرمود:
چرا گریـه مـی‌کنی؟ بـه خدا قسم، کـه من درباره‌ی تو و خودم کوتاهی ننمودم، من بهترین اهل خود را به منظور تو انتخاب نمودم، قسم بـه حقّ آن خدایی کـه جان من درون دست قدرت او هست من تو را به منظور شخصی تزویج نمودم کـه در دنیـا بزرگ و در آخرت از نیکوکاران بـه شمار مـی‌رود. بعد از این جریـان بود کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها راضی شدند.
سپس حضرت رسول صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه اسماء فرمود:
تشت بیـاور، اسماء تشت را پر از آب نمود و آورد، رسول خدا، بعد از اینکه آب دهان مبارک خود را درون آن ریخت پاها و صورت حضرت علی علیـه السلام را با آن شستشو داد.
آنگاه فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را صدا زد و یک مشت از آن آب را بر سر آن بانو ریخت و یک مشت هم بر ‌ی او پاشید و سپس از آب آن بـه پوست بدن علی و زهرا علیـهما السلام پاشید. رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از این جریـان نزدیک فاطمـه آمد و فرمود:
پروردگارا! این فاطمـه از من و من از او مـی‌باشم، بار خدایـا! همچنان کـه پلیدی‌ها را از من دور نمودی و مرا پاک و پاکیزه کردی فاطمـه را هم پاکیزه بگردان.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از این عمل تشت دیگری خواست و حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام را احضار نمود و همان عملی را کـه برای حضرت فاطمـه سلام الله علیـها انجام داده بود به منظور حضرت علی علیـه السلام نیز انجام داد.
آنگاه همان دعایی را درون حقّ علی کرد کـه در حقّ فاطمـه کرده بود. سپس بـه علی و فاطمـه علیـهما السلام فرمود:
برخیزید بـه سوی خانـه‌ی خود روید، خدا شما را نسبت بـه یکدیگر مـهربان کند و به نسل شما برکت دهد و عاقبت شما را بـه خیر نماید.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از این دعاها برخاست و درب خانـه‌ی خود را بست.
ابن عبّاس مـی‌گوید:
اسماء بنت عمـیس برایم گفت:
پیـامبر خدا همچنان درون حقّ علی و زهراء علیـهما السلام دعا مـی‌کرد وی را درون دعای آنان شریک نمـی‌کرد که تا اینکه داخل حجره‌ی خویش گردید.
و درون کتاب نـهایـه حدیث ازدواج حضرت فاطمـه سلام الله علیـها (حدیث قبل) این چنین آمده است: بعد چون فاطمـه سلام الله علیـها دید علی علیـه السلام را کـه در کنار پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نشسته هست حیـا کرد و دور شد مثل اینکه عرصه بر او تنگ شد چنانچه زندان بر زندانی تنگ مـی‌شود.
و همچنین صاحب کتاب نـهایـه گفته پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه فاطمـه سلام الله علیـها فرمود:
چرا گریـه مـی‌کنی؟ بـه جان خودم قسم، من بهترین فرد از خانواده‌ام را به منظور تو اختیـار کردم؛ منظور این هست که من درون مورد تو کوتاهی نکردم [ و این درون وقتیست کـه ] حضرت علی علیـه السلام را به منظور همسری تو اختیـار کردم.
در آنجا کـه مـی‌فرماید:
«فلان منـها» درون اینجا «مِن» تبعیضیست کـه معنای آن این گونـه مـی‌شود:
چیزی از او (حضرت فاطمـه سلام الله علیـها) نرم شد (یعنی مقداری آرام شد) و حاصل معنی آن هست که مقداری با این سخن پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها نرم و مطیع شد.
و درون آنجا کـه آمده هست «رَشَّ [جِلْدَهُ وَ ] جِلْدَهَا» یعنی شست پوست بدن او و بدن فاطمـه سلام الله علیـها را، ممکن هست منظور این باشد کـه اوّل هر دو را پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم با هم شست و سپس بار دیگر حضرت علی علیـه السلام را بـه تنـهایی شست، امّا بهتر این هست که بگوییم سپس پیـامبر پوست بدن فاطمـه سلام الله علیـها را شست همان طور کـه در روایت دیگر همـین گونـه ذکر خواهد شد.
در کتاب کشف الغمّه آمده هست خوارزمـی گفت:
آگاه کرد مرا ابوالعلاء حافظ همدانی کـه او با حذف نام راویـان دیگر، سند بـه حسین بن علی علیـهما السلام مـی‌رساند، کـه آن حضرت فرمود:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون خانـه‌ی امّ سلمـه بود کـه فرشته‌ای بر او نازل شد و او بیست سر داشت و در هر سر هزار زبان داشت، (و با آن زبان ها) تسبیح و تقدیس الهی مـی‌کرد و هیچ یک از آن زبان‌ها بـه زبان دیگر شباهت نداشت و کف دست او وسیع‌تر از هفت آسمان و هفت زمـین بود، سپس پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم گمان کرد کـه او جبرئیل هست پس بـه او فرمود:
ای جبرئیل! هرگز با این شکل و شمائل نزد من نیـامده بودی، عرض کرد:
(ای رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم) من جبرئیل نیستم، نامم صرصائیل هست خداوند مرا بـه سوی تو فرستاد، که تا به دستور پروردگار نور را از به منظور نور، بـه ازدواج درآوری. پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
چهی را به منظور چهی؟
عرض کرد:
ت فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور علی بن ابیطالب علیـه السلام. پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه را به منظور علی علیـهما السلام بـه شـهادت جبرئیل و مـیکائیل و صرصائیل تزویج نمود.
پس چون پیـامبر نظر نمود دید:
بین دو کتف صرصائیل (نوشته شده بود) «لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ مُقِیمُ الْحُجَّة» (425) بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
ای صرصائیل! از چه زمانی این جملات بین دو کتف تو نوشته شده‌ست؟
عرض کرد:
دوازده هزار سال قبل از آنکه خداوند دنیـا را خلق کند.

[روایت شماره] (31)

[کشف الغمة ] قَالَ الْخُوارِزْمِیُّ وَ أَنْبَأَنِی أَبُو الْعَلاءِ الْحَافِظُ الْهَمْدَانِیُّ یَرْفَعُهُ إِلَی الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
بَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی بَیْتِ أُمِّ سَلَمَةَ إِذْ هَبَطَ عَلَیْهِ مَلَکٌ لَهُ عِشْرُونَ رَأْساً، فِی کُلِّ رَأْسٍ أَلْفُ لِسَانٍ، یُسَبِّحُ اللَّهَ وَ یُقَدِّسُهُ بِلُغَةٍ لا تُشْبِهُ الْأُخْرَی وَ رَاحَتُهُ أَوْسَعُ مِنْ سَبْعِ سَمَاوَاتٍ وَ سَبْعِ أَرَضِینَ، فَحَسِبَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَنَّهُ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ:
یَا جَبْرَئِیلُ لَمْ تَأْتِنِی فِی مِثْلِ هَذِهِ الصُّورَةِ قَطُّ قَالَ:
مَا أَنَا جَبْرَئِیلَ أَنَا صَرْصَائِیلُ بَعَثَنِیَ اللَّهُ إِلَیْکَ لِتُزَوِّجَ النُّورَ مِنَ النُّورِ، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مَنْ مِمَّنْ؟
قَالَ:
ابْنَتَکَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ، فَزَوَّجَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ بِشَهَادَةِ جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ صَرْصَائِیلَ.
قَالَ:
فَنَظَرَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَإذَا بَیْنَ کَتِفَیْ صَرْصَائِیلَ: لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ مُقِیمُ الْحُجَّةِ، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَا صَرْصَائِیُل مُنْذُ کَمْ هَذَا کُتِبَ بَیْنَ کَتِفَیْکَ؟
قَالَ:
مِنْ قَبْلِ أَنْ یَخْلُقَ اللَّهُ الدُّنْیَا بِاثْنَیْ عَشَرَ أَلْفَ سَنَةٍ.
وَ مِنْ کِتَابِ الْمَنَاقِبِ: عَنْ بِلالَ بْنِ حَمَامَةَ قَالَ:
طَلَعَ عَلَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ذَاتَ یَوْمٍ وَ وَجْهُهُ مُشْرِقٌ کَدَارَةِ الْقَمَرِ، فَقَامَ إِلَیْهِ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ عَوْفٍ فَقَالَ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا هَذَا النُّورُ؟
قَالَ:
بِشَارَةٌ أَتَتْنِی مِنْ رَبِّی فِی أَخِی وَ ابْنِ عَمِّی وَ ابْنَتِی وَ أَنَّ اللَّهَ زَوَّجَ عَلِیّاً مِنْ فَاطِمَةَ وَ أَمَرَ رِضْوَانَ خَازِنَ الْجِنَانِ فَهَزَّ شَجَرَةَ طُوبَی فَحَمَلَتْ رِقَاعاً یَعْنِی صِکَاکاً بِعَدَدِ مُحِبِّی أَهْلِ بَیْتِی وَ أَنْشَأَ مِنْ تَحْتِهَا مَلائِکَةً مِنْ نُورٍ وَ دَفَعَ إِلَی کُلِّ مَلَکٍ صَکّاً، فَإذَا اسْتَوَتِ الْقِیَامَةُ بِأَهْلِهَا نَادَتِ الْمَلائِکَةُ فِی الْخَلائِقِ فَلا یَبْقَی مُحِبٌّ لِأَهْلِ الْبَیْتِ إِلا دَفَعَتْ إِلَیْهِ صَکّاً فِیـهِ فَکَاکُهُ مِنَ النَّار، بِأَخِی وَ ابْنِ عَمِّی وَ ابْنَتِی فَکَاکُ رِقَابِ رِجَالٍ وَ نِسَاءٍ مِنْ أُمَّتِی مِنَ النَّارِ.
[الخرائج و الجرائح ] عن النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مثله.
[المناقب لابن شـهرآشوب ] تَارِیخُ بَغْدَادَ بِالْإِسْنَادِ عَنْ بِلالَ بْنِ حَمَامَةَ مِثْلَهُ ثُمَّ قَالَ:
وَ فِی رِوَایَةٍ أَنَّهُ یَکُونُ فِی الصُّکُوکِ بَرَاءَةٌ مِنَ الْعَلِیِّ الْجَبَّارِ لِشِیعَةِ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ مِنَ النَّارِ.
در همان کتاب (426) از بِلال ابن ه روایت مـی‌کند کـه گفت:
یک روز پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون حالی نزد ما آمد کـه صورت مبارکش نظیر قرص ماه بود، عبدالرّحمن بن عوف برخاست و گفت:
یـا رسول الله! این چه نوریست؟
فرمود:
مژده‌ایست کـه از طرف پروردگارم درباره‌ی برادرم و پسر عمویم و م بـه من داده شده، آن مژده این هست که خدا، فاطمـه را به منظور امـیرالمؤمنین علی تزویج نموده است، خدا بـه خزانـه دار بهشت دستور داده درخت طوبی را حرکت دهد که تا رقعه‌هایی بـه عدد دوستان اهل بیت من حمل نماید و در زیر آن درخت، ملائکه ای از نور آفرید و به هر یک از آنان یک رقعه عطا کرد، موقعی کـه قیـامت بپا شود ملائکه، محبّین اهل بیت را درون مـیان خلائق ندا مـی‌کنند، احدی از دوستان اهل بیت من باقی نمـی‌ماند مگر اینکه بـه وسیله‌ی پسر عمویم علی و م فاطمـه از جهنّم نجات خواهند یـافت.
در کتاب خرائج و جرائح (427) مثل این حدیث از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نقل شده‌ست.

[روایت شماره] (32)

[کشف الغمة ] وَ مِنَ الْمَنَاقِبِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ:
لَمَّا أَنْ کَانَتْ لَیْلَةٌ زُفَّتْ فَاطِمَةُ إِلَی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبِ کَانَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قُدَّامَهَا وَ جَبْرَئِیلُ عَنْ یَمِینِهَا وَ مِیکَائِیلُ عَنْ یَسَارِهَا وَ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ مِنْ وَرَائِهَا یُسَبِّحُونَ اللَّهَ وَ یُقَدِّسُونَهُ حَتَّی طَلَعَ الْفَجْرُ.
وَ مِنَ الْمَنَاقِبِ عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَتَانِی مَلَکٌ فَقَالَ:
یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلامَ وَ یَقُولُ: قَدْ زَوَّجْتُ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ فَزَوِّجْهَا مِنْهُ وَ قَدْ أَمَرْتُ شَجَرَةَ طُوبَی أَنْ تَحْمِلَ الدُّرَّ وَ الْیَاقُوتَ وَ الْمَرْجَانَ، وَأَنَّ أَهْلَ السَّمَاءِ قَدْ فَرِحُوا لِذَلِکَ وَ سَیُولَدُ مِنْهُمَا وَلَدَانِ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ بِهِمَا یُزَیَّنُ الْجَنَّةُ فَأَبْشِرْ یَا مُحَمَّدُ فَإِنَّکَ خَیْرُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ.
وَ مِنَ الْمَنَاقِبِ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ وَ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ وَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام وَ کُلٌّ قَالُوا: إنَّهُ لَمَّا أَدْرَکَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مُدْرَکَ النِّسَاءِ خَطَبَهَا أَکَابِرُ قُرَیْشٍ مِنْ أَهْلِ الْفَضْلِ وَ السَّابِقَةِ فِی الْإِسْلامِ وَ الشَّرَفِ وَ الْمَالِ وَ کَانَ کُلَّمَا ذَکَرَهَا رَجُلٌ مِنْ قُرَیْشٍ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَعْرَضَ عَنْهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِوَجْهِهِ حَتَّی کَانَ الرَّجُلُ مِنْهُمْ یَظُنُّ فِی نَفْسِهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم سَاخِطٌ عَلَیْهِ أَوْ قَدْ نَزَلَ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِیـهِ وَحْیٌ مِنَ السَّمَاءِ وَ لَقَدْ خَطَبَهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَبُوبَکْرٍ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَمْرُهَا إِلَی رَبِّهَا وَ خَطَبَهَا بَعْدَ أَبِی بَکْرٍ عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کَمَقَالَتِهِ لِأَبِی بَکْرٍ.
قَالَ:
وَ إِنَّ أَبَابَکْرٍ وَ عُمَرَ کَانَا ذَاتَ یَوْمٍ جَالِسَیْنِ فِی مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ مَعَهُمَا سَعْدُ بْنُ مُعَاذٍ الْأَنْصَارِیُّ ثُمَّ الْأَوْسِیُّ فَتَذَاکَرُوا مِنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ أَبُوبَکْرٍ: قَدْ خَطَبَهَا الْأَشْرَافُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
إِنَّ أَمْرَهَا إِلَی رَبِّهَا إِنْ شَاءَ أَنْ یُزَوِّجَهَا زَوَّجَهَا وَ إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ لَمْ یَخْطُبْهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ لَمْ یَذْکُرْهَا لَهُ وَ لا أَرَاهُ یَمْنَعُهُ مِنْ ذَلِکَ إِلا قِلَّةُ ذَاتِ الْیَدِ وَ إنَّهُ لَیَقَعُ فِی نَفْسِی أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ وَ رَسُولَهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِنَّمَا یَحْبِسَانِهَا عَلَیْهِ.
قَالَ:
ثُمَّ أَقْبَلَ أَبُوبَکْرٍ عَلَی عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ وَ عَلَی سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ فَقَالَ:
هَلْ لَکُمَا فِی الْقِیَامِ إِلَی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ حَتَّی نَذْکُرَ لَهُ هَذَا، فَإِنْ مَنَعَهُ قِلَّةُ ذَاتِ الْیَدِ وَاسَیْنَاهُ وَ أَسْعَفْنَاهُ، فَقَالَ لَهُ سَعْدُ بْنُ مُعَاذٍ: وَفَّقَکَ اللَّهُ یَا أَبَابَکْرٍ فَمَا زِلْتَ مُوَفَّقاً قُومُوا بِنَا عَلَی بَرَکَةِ اللَّهِ وَ یُمْنِهِ.
قَالَ سَلْمَانُ الْفَارِسِیُّ: فَخَرَجُوا مِنَ الْمَسْجِدِ وَ الْتَمَسُوا عَلِیّاً فِی مَنْزِلِهِ فَلَمْ یَجِدُوهُ وَ کَانَ یَنْضَحُ بِبَعِیرٍ کَانَ لَهُ الْمَاءَ عَلَی نَخْلِ رَجُلٍ مِنَ الْأَنْصَارِ بِأُجْرَةٍ، فَانْطَلَقُوا نَحْوَهُ، فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیْهِمْ عَلِیٌّ علیـه السلام قَالَ:
مَا وَرَاءَکُمْ وَ مَا الَّذِی جِئْتُمْ لَهُ؟
فَقَالَ أَبُوبَکْرٍ: یَا أَبَاالْحَسَنِ إنَّهُ لَمْ یَبْقَ خَصْلَةٌ مِنْ خِصَالِ الْخَیْرِ إِلا وَ لَکَ فِیـهَا سَابِقَةٌ وَ فَضْلٌ وَ أَنْتَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِالْمَکَانِ الَّذِی قَدْ عَرَفْتَ مِنَ الْقَرَابَةِ وَ الصُّحْبَةِ وَ السَّابِقَةِ وَ قَدْ خَطَبَ الْأَشْرَافُ مِنْ قُرَیْشٍ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ابْنَتَهُ فَاطِمَةَ فَرَدَّهُمْ وَ قَالَ:
إِنَّ أَمْرَهَا إِلَی رَبِّهَا إِنْ شَاءَ أَنْ یُزَوِّجَهَا زَوَّجَهَا، فَمَا یَمْنَعُکَ أَنْ تَذْکُرَهَا لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ تَخْطُبَهَا مِنْهُ، فَإِنِّی أَرْجُو أَنْ یَکُونَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ رَسُولُهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِنَّمَا یَحْبِسَانِهَا عَلَیْکَ.
قَالَ:
فَتَغَرْغَرَتْ عَیْنَا عَلِیٍّ بِالدُّمُوعِ وَ قَالَ:
یَا أَبَابَکْرٍ لَقَدْ هَیَّجْتَ مِنِّی سَاکِناً وَ أَیْقَظْتَنِی لِأَمْرٍ کُنْتُ عَنْهُ غَافِلاً، وَاللَّهِ إِنَّ فَاطِمَةَ لَمَوْضِعُ رَغْبَةٍ وَ مَا مِثْلِی قَعَدَ عَنْ مِثْلِهَا غَیْرَ أَنَّهُ یَمْنَعُنِی مِنْ ذَلِکَ قِلَّةُ ذَاتِ الْیَدِ، فَقَالَ أَبُوبکر: لا تَقُلْ هَذَا یَا أَبَاالْحَسَنِ فَإِنَّ الدُّنْیَا وَ مَا فِیـهَا عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَی وَ رَسُولِهِ کَهَبَاءٍ مَنْثُورٍ.
قَالَ ثُمَّ إِنَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام حَلَّ عَنْ نَاضِحِهِ وَ أَقْبَلَ یَقُودُهُ إِلَی مَنْزِلِهِ فَشَدَّهُ فِیـهِ وَ لَبِسَ نَعْلَهُ وَ أَقْبَلَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی مَنْزِلِ زَوْجَتِهِ أُمِّ سَلَمَةَ ابْنَةِ أَبِی أُمَیَّةَ بْنِ الْمُغِیرَةِ الْمَخْزُومِیِّ، فَدَقَّ عَلِیٌّ علیـه السلام الْبَابَ فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: مَنْ بِالْبَابِ؟
فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنْ قَبْلِ أَنْ یَقُولَ عَلِیٌّ: أَنَا عَلِیٌّ: قُومِی یَا أُمَّ سَلَمَةَ فَافْتَحِی لَهُ الْبَابَ وَ مُرِیـهِ بِالدُّخُولِ، فَهَذَا رَجُلٌ یُحِبُّهُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ یُحِبُّهُمَا، فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی وَ مَنْ هَذَا الَّذِی تَذْکُرُ فِیـهِ هَذَا وَ أَنْتَ لَمْ تَرَهُ؟
فَقَالَ:
مَهْ یَا أُمَّ سَلَمَةَ فَهَذَا رَجُلٌ لَیْسَ بِالْخَرِقِ وَ لا بِالنَّزِقِ هَذَا أَخِی وَ ابْنُ عَمِّی وَ أَحَبُّ الْخَلْقِ إِلَیَّ.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَقُمْتُ مُبَادِرَةً أَکَادُ أَنْ أَعْثُرَ بِمِرْطِی، فَفَتَحْتُ الْبَابَ، فَإذَا أَنَا بِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام وَ وَاللَّهِ مَا دَخَلَ حِینَ فَتَحْتُ حَتَّی عَلِمَ أَنِّی قَدْ رَجَعْتُ إِلَی خِدْرِی، ثُمَّ إنَّهُ دَخَلَ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ. السَّلامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ، فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
وَ عَلَیْکَ السَّلامُ یَا أَبَاالْحَسَنِ اجْلِسْ.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَجَلَسَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ جَعَلَ یَنْظُرُ إِلَی الْأَرْضِ کَأَنَّهُ قَصَدَ الْحَاجَةَ وَ هُوَ یَسْتَحْیِی أَنْ یُبْدِیَهَا، فَهُوَ مُطْرِقٌ إِلَی الْأَرْضِ حَیَاءً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَکَانَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلِمَ مَا فِی نَفْسِ عَلِیٍّ علیـه السلام فَقَالَ لَهُ: یَا أَبَاالْحَسَنِ إِنِّی أَرَی أَنَّکَ أَتَیْتَ لِحَاجَةٍ فَقُلْ حَاجَتَکَ وَ أَبْدِ مَا فِی نَفْسِکَ، فَکُلُّ حَاجَةٍ لَکَ عِنْدِی مَقْضِیَّةٌ.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
فَقُلْتُ: فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی إِنَّکَ لَتَعْلَمُ أَنَّکَ أَخَذْتَنِی مِنْ عَمِّکَ أَبِی طَالِبٍ وَ مِنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ أَسَدٍ وَ أَنَا صَبِیٌّ لا عَقْلَ لِی، فَغَذَّیْتَنِی بِغَذَائِکَ وَ أَدَّبْتَنِی بِأَدَبِکَ، فَکُنْتَ إِلَیَّ أَفْضَلَ مِنْ أَبِی طَالِبٍ وَ مِنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ أَسَدٍ فِی الْبِرِّ وَ الشَّفَقَةِ وَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی هَدَانِی بِکَ وَ عَلَی یَدَیْکَ وَ اسْتَنْقَذَنِی مِمَّا کَانَ عَلَیْهِ آبَائِی وَ أَعْمَامِی مِنَ الْحَیْرَةِ وَ الشَّکِّ وَ إِنَّکَ وَاللَّهِ یَا رَسُولَ اللَّهِ ذُخْرِی وَ ذَخِیرَتِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَدْ أَحْبَبْتُ مَعَ مَا شَدَّ اللَّهُ مِنْ عَضُدِی بِکَ أَنْ یَکُونَ لِی بَیْتٌ وَ أَنْ یَکُونَ لِی زَوْجَةٌ أَسْکُنُ إِلَیْهَا وَ قَدْ أَتَیْتُکَ خَاطِباً رَاغِباً أَخْطُبُ إِلَیْکَ ابْنَتَکَ فَاطِمَةَ، فَهَلْ أَنْتَ مُزَوِّجِی یَا رَسُولَ اللَّهِ؟
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَرَأَیْتُ وَجْهَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَتَهَلَّلُ فَرَحاً وَ سُرُوراً ثُمَّ تَبَسَّمَ فِی وَجْهِ عَلِیٍّ علیـه السلام فَقَالَ:
یَا أَبَاالْحَسَنِ فَهَلْ مَعَکَ شَیْ‌ءٌ أُزَوِّجُکَ بِهِ؟
فَقَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی وَاللَّهِ مَا یَخْفَی عَلَیْکَ مِنْ أَمْرِی شَیْ‌ءٌ، أَمْلِکُ سَیْفِی وَ دِرْعِی وَ نَاضِحِی وَ مَا أَمْلِکُ شَیْئاً غَیْرَ هَذَا، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا عَلِیُّ أَمَّا سَیْفُکَ فَلا غِنًی بِکَ عَنْهُ تُجَاهِدُ بِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ تُقَاتِلُ بِهِ أَعْدَاءَ اللَّهِ وَ نَاضِحُکَ تَنْضِحُ بِهِ عَلَی نَخْلِکَ وَ أَهْلِکَ وَ تَحْمِلُ عَلَیْهِ رَحْلَکَ فِی سَفَرِکَ وَ لَکِنِّی قَدْ زَوَّجْتُکَ بِالدِّرْعِ وَ رَضِیتُ بِهَا مِنْکَ.
یَا أَبَاالْحَسَنِ أُبَشِّرُکَ؟
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
قُلْتُ: نَعَمْ فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی بَشِّرْنِی فَإِنَّکَ لَمْ تَزَلْ مَیْمُونَ النَّقِیبَةِ، مُبَارَکَ الطَّائِرِ، رَشِیدَ الْأَمْرِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ.
فَقَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَبْشِرْ یَا أَبَاالْحَسَنِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ زَوَّجَکَهَا فِی السَّمَاءِ مِنْ قَبْلِ أَنْ أُزَوِّجَکَ فِی الْأَرْضِ وَ لَقَدْ هَبَطَ عَلَیَّ فِی مَوْضِعِی مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِیَنِی مَلَکٌ مِنَ السَّمَاءِ لَهُ وُجُوهٌ شَتَّی وَ أَجْنِحَةٌ شَتَّی لَمْ أَرَ قَبْلَهُ مِنَ الْمَلائِکَةِ مِثْلَهُ فَقَالَ لِی: السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ، أَبْشِرْ یَا مُحَمَّدُ بِاجْتِمَاعِ الشَّمْلِ وَ طَهَارَةِ النَّسْلِ، فَقُلْتُ: وَ مَا ذَاکَ أَیُّهَا الْمَلِکُ؟
فَقَالَ لِی: یَا مُحَمَّدُ أَنَا سَیْطَائِیلُ الْمَلَکُ الْمُوَکَّلُ بِإِحْدَی قَوَائِمِ الْعَرْشِ، سَأَلْتُ رَبِّی عَزَّوَجَلَّ أَنْ یَأْذَنَ لِی فِی بِشَارَتِکَ وَ هَذَا جَبْرَئِیلُ علیـه السلام فِی أَثَرِی یُخْبِرُکَ عَنْ رَبِّکَ عَزَّوَجَلَّ بِکَرَامَةِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.
قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
فَمَا اسْتَتَمَّ کَلامَهُ حَتَّی هَبَطَ عَلَیَّ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ:
السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ، یَا نَبِیَّ اللَّهِ!
ثُمَّ إنَّهُ وَضَعَ فِی یَدِی حَرِیرَةً بَیْضَاءَ مِنْ حَرِیرِ الْجَنَّةِ وَ فِیـهِ سَطْرَانِ مَکْتُوبَانِ بِالنُّورِ.
فَقُلْتُ: حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ مَا هَذِهِ الْحَرِیرَةُ؟ وَ مَا هَذِهِ الْخُطُوطُ؟
فَقَالَ جَبْرَئِیلُ: یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ اطِّلاعَةً فَاخْتَارَکَ مِنْ خَلْقِهِ فَبَعَثَکَ بِرِسَالَتِهِ، ثُمَّ اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ ثَانِیَةً فَاخْتَارَ لَکَ مِنْهَا أَخاً وَ وَزِیراً وَ صَاحِباً وَ خَتَناً، فَزَوَّجَهُ ابْنَتَکَ فَاطِمَةَ.
فَقُلْتُ: حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ وَ مَنْ هَذَا الرَّجُلُ؟
فَقَالَ لِی: یَا مُحَمَّدُ أَخُوکَ فِی الدُّنْیَا وَ ابْنُ عَمِّکَ فِی النَّسَبِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ إِنَّ اللَّهَ أَوْحَی إِلَی الْجِنَانِ أَنْ تَزَخْرَفِی، فَتَزَخْرَفَتِ الْجِنَانُ وَ إِلَی شَجَرَةِ طُوبَی: احْمِلِی الْحُلِیَّ وَ الْحُلَلَ وَ تَزَیَّنَتِ الْحُورُ الْعِینُ وَ أَمَرَ اللَّهُ الْمَلائِکَةَ أَنْ تَجْتَمِعَ فِی السَّمَاءِ الرَّابِعَةِ عِنْدَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ، فَهَبَطَ مِنْ فَوْقِهَا إِلَیْهَا وَ صَعِدَ مِنْ تَحْتِهَا إِلَیْهَا وَ أَمَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ رِضْوَانَ فَنَصَبَ مِنْبَرَ الْکَرَامَةِ عَلَی بَابِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ الَّذِی خَطَبَ عَلَیْهِ آدَمُ عَرَضَ الْأَسْمَاءِ عَلَی الْمَلائِکَةِ وَ هُوَ مِنْبَرٌ مِنْ نُورٍ، فَأَوْحَی إِلَی مَلَکٍ مِنْ مَلائِکَةِ حُجُبِهِ یُقَالُ لَهُ: رَاحِیلُ أَنْ یَعْلُوَ ذَلِکَ الْمِنْبَرَ وَ أَنْ یَحْمَدَهُ بِمَحَامِدِهِ وَ یُمَجِّدَهُ بِتَمْجِیدِهِ وَ أَنْ یُثَنِّیَ عَلَیْهِ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ وَ لَیْسَ فِی الْمَلائِکَةِ أَحْسَنُ مَنْطِقاً وَ لا أَحْلَی لُغَةً مِنْ رَاحِیلَ الْمَلَکِ، فَعَلا الْمِنْبَرَ وَ حَمِدَ رَبَّهُ وَ مَجَّدَهُ وَ قَدَّسَهُ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ، فَارْتَجَّتِ السَّمَاوَاتُ فَرَحاً وَ سُرُوراً.
قَالَ جَبْرَئِیلُ: ثُمَّ أَوْحَی اللَّهُ إِلَیَّ أَنِ اعْقِدْ عُقْدَةَ النِّکَاحِ، فَإِنِّی قَدْ زَوَّجْتُ أَمَتِی فَاطِمَةَ بِنْتَ حَبِیبِی مُحَمَّدٍ عَبْدِی عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ، فَعَقَدْتُ عُقْدَةَ النِّکَاحِ وَ أَشْهَدْتُ عَلَی ذَلِکَ الْمَلائِکَةَ أَجْمَعِینَ وَ کُتِبَ شَهَادَتُهُمْ فِی هَذِهِ الْحَرِیرَةِ وَ قَدْ أَمَرَنِی رَبِّی عَزَّوَجَلَّ أَنْ أَعْرِضَهَا عَلَیْکَ وَ أَنْ أَخْتِمَهَا بِخَاتَمِ مِسْکٍ وَ أَنْ أَدْفَعَهَا إِلَی رِضْوَانَ وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَمَّا أَشْهَدَ الْمَلائِکَةَ عَلَی تَزْوِیجِ عَلِیٍّ مِنْ فَاطِمَةَ أَمَرَ شَجَرَةَ طُوبَی أَنْ تَنْثُرَ حَمْلَهَا مِنَ الْحُلِیِّ وَ الْحُلَلِ، فَنَثَرَتْ مَا فِیـهَا، فَالْتَقَطَتْهُ الْمَلائِکَةُ وَ الْحُورُ الْعِینُ وَ إِنَّ الْحُورَ الْعِینَ لَیَتَهَادَیْنَهُ وَ یَفْخَرْنَ بِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَمَرَنِی أَنْ آمُرَکَ أَنْ تُزَوِّجَ عَلِیّاً فِی الْأَرْضِ فَاطِمَةَ وَ تُبَشِّرَهُمَا بِغُلامَیْنِ زَکِیَّیْنِ نَجِیبَیْنِ طَاهِرَیْنِ طَیِّبَیْنِ خَیِّرَیْنِ فَاضِلَیْنِ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ، یَا أَبَاالْحَسَنِ فَوَاللَّهِ مَا عَرَجَ الْمَلَکُ مِنْ عِنْدِی حَتَّی دَقَقْتَ الْبَابَ، أَلا وَ إِنِّی مُنْفِذٌ فِیکَ أَمْرَ رَبِّی عَزَّوَجَلَّ، امْضِ یَا أَبَاالْحَسَنِ أَمَامِی فَإِنِّی خَارِجٌ إِلَی الْمَسْجِدِ وَ مُزَوِّجُکَ عَلَی رُءُوسِ النَّاسِ وَ ذَاکِرٌ مِنْ فَضْلِکَ مَا تَقَرُّ بِهِ عَیْنُکَ وَ أَعْیُنُ مُحِبِّیکَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ.
قَالَ عَلِیٌّ: فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مُسْرِعاً وَ أَنَا لا أَعْقِلُ فَرَحاً وَ سُرُوراً، فَاسْتَقْبَلَنِی أَبُوبَکْرٍ وَ عُمَرُ فَقَالا: مَا وَرَاءَکَ؟ فَقُلْتُ: زَوَّجَنِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ابْنَتَهُ فَاطِمَةَ وَ أَخْبَرَنِی أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ زَوَّجَنِیـهَا مِنَ السَّمَاءِ وَ هَذَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خَارِجٌ فِی أَثَرِی لِیُظْهِرَ ذَلِکَ بِحَضْرَةِ النَّاسِ، فَفَرِحَا بِذَلِکَ فَرَحاً شَدِیداً وَ رَجَعَا مَعِی إِلَی الْمَسْجِدِ.
فَمَا تَوَسَّطْنَاهُ حَتَّی لَحِقَ بِنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ إِنَّ وَجْهَهُ لَیَتَهَلَّلُ سُرُوراً وَ فَرَحاً فَقَالَ:
یَا بِلالُ، فَأَجَابَهُ فَقَالَ:
لَبَّیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ،
قَالَ:
اجْمَعْ إِلَیَّ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارَ، فَجَمَعَهُمْ، ثُمَّ رَقَی دَرَجَةً مِنَ الْمِنْبَرِ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ وَ قَالَ:
مَعَاشِرَ الْمُسْلِمِینَ إِنَّ جَبْرَئِیلَ أَتَانِی آنِفاً فَأَخْبَرَنِی عَنْ رَبِّی عَزَّوَجَلَّ أَنَّهُ جَمَعَ الْمَلائِکَةَ عِنْدَ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ أَنَّهُ أَشْهَدَهُمْ جَمِیعاً أَنَّهُ زَوَّجَ أَمَتَهُ فَاطِمَةَ ابْنَةَ رَسُولِ اللَّهِ مِنْ عَبْدِهِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ وَ أَمَرَنِی أَنْ أُزَوِّجَهُ فِی الْأَرْضِ وَ أُشْهِدَکُمْ عَلَی ذَلِکَ.
ثُمَّ جَلَسَ وَ قَالَ لِعَلِیٍّ علیـه السلام :
قُمْ یَا أَبَاالْحَسَنِ فَاخْطُبْ أَنْتَ لِنَفْسِکَ.
قَالَ:
فَقَامَ، فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ وَ صَلَّی عَلَی النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ قَالَ:
الْحَمْدُ لِلَّهِ شُکْراً لِأَنْعُمِهِ وَ أَیَادِیـهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ شَهَادَةً تَبْلُغُهُ وَ تُرْضِیـهِ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ صَلاةً تُزْلِفُهُ وَ تُحْظِیـهِ وَ النِّکَاحُ مِمَّا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ وَ رَضِیَهُ وَ مَجْلِسُنَا هَذَا مِمَّا قَضَاهُ اللَّهُ وَ أَذِنَ فِیـهِ وَ قَدْ زَوَّجَنِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ابْنَتَهُ فَاطِمَةَ وَ جَعَلَ صَدَاقَهَا دِرْعِی هَذَا وَ قَدْ رَضِیتُ بِذَلِکَ فَاسْأَلُوهُ وَ اشْهَدُوا.
فَقَالَ الْمُسْلِمُونَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
زَوَّجْتَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟
فَقَالَ:
نَعَمْ، فَقَالُوا: بَارَکَ اللَّهُ لَهُمَا وَ عَلَیْهِمَا وَ جَمَعَ شَمْلَهُمَا.
وَ انْصَرَفَ رَسُولُ اللَّهِ إِلَی أَزْوَاجِهِ فَأَمَرَهُنَّ أَنْ یُدَفِّفْنَ لِفَاطِمَةَ، فَضَرَبْنَ بِالدُّفُوفِ قَالَ عَلِیٌّ: فَأَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
یَا أَبَاالْحَسَنِ انْطَلِقِ الْآنَ فَبِعْ دِرْعَکَ وَ ائْتِنِی بِثَمَنِهِ حَتَّی أُهَیِّئَ لَکَ وَ لِابْنَتِی فَاطِمَةَ مَا یُصْلِحُکُمَا.
قَالَ عَلِیٌّ: فَانْطَلَقْتُ فَبِعْتُهُ بِأَرْبَعِ مِائَةِ دِرْهَمِ سُودٍ هَجَرِیَّةٍ، مِنْ عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ فَلَمَّا قَبَضْتُ الدَّرَاهِمَ مِنْهُ وَ قَبَضَ الدِّرْعَ مِنِّی قَالَ:
یَا أَبَاالْحَسَنِ لَسْتُ أَوْلَی بِالدِّرْعِ مِنْکَ وَ أَنْتَ أَوْلَی بِالدِّرْهَمِ مِنِّی، فَقُلْتُ: بَلَی،
قَالَ:
فَإِنَّ الدِّرْعَ هَدِیَّةٌ مِنِّی إِلَیْکَ فَأَخَذْتُ الدِّرْعَ وَ الدَّرَاهِمَ وَ أَقْبَلْتُ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَطَرَحْتُ الدِّرْعَ وَ الدَّرَاهِمَ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ أَخْبَرْتُهُ بِمَا کَانَ مِنْ أَمْرِ عُثْمَانَ، فَدَعَا لَهُ بِخَیْرٍ.
وَ قَبَضَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَبْضَةً مِنَ الدَّرَاهِمِ وَ دَعَا بِأَبِی بَکْرٍ فَدَفَعَهَا إِلَیْهِ وَ قَالَ:
یَا أَبَابَکْرٍ اشْتَرِ بِهَذِهِ الدَّرَاهِمَ لِابْنَتِی مَا یُصْلِحُ لَهَا فِی بَیْتِهَا وَ بَعَثَ مَعَهُ سَلْمَانَ وَ بِلالَ لِیُعِینَاهُ عَلَی حَمْلِ مَا یَشْتَرِیـهِ.
قَالَ أَبُوبَکْرٍ: وَ کَانَتِ الدَّرَاهِمُ الَّتِی أَعْطَانِیـهَا ثَلاثَةً وَ سِتِّینَ دِرْهَماً فَانْطَلَقْتُ وَ اشْتَرَیْتُ فِرَاشاً مِنْ خَیْشِ مِصْرَ مَحْشُوّاً بِالصُّوفِ وَ نَطْعاً مِنْ أَدَمٍ وَ وِسَادَةً مِنْ أَدَمٍ حَشْوُهَا مِنْ لِیفِ النَّخْلِ وَ عَبَاءَةً خَیْبَرِیَّةً وَ قِرْبَةً لِلْمَاءِ وَ کِیزَاناً وَ جِرَاراً وَ مِطْهَرَةً لِلْمَاءِ وَ سِتْرَ صُوفٍ رَقِیقاً وَ حَمَلْنَاهُ جَمِیعاً حَتَّی وَضَعْنَاهُ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیْهِ بَکَی وَ جَرَتْ دُمُوعُهُ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَی السَّمَاءِ وَ قَالَ:
اللَّهُمَّ بَارِکْ لِقَوْمٍ جُلُّ آنِیَتِهِمُ الْخَزَفُ.
قَالَ عَلِیٌّ: وَ دَفَعَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بَاقِیَ ثَمَنِ الدِّرْعِ إِلَی أُمِّ سَلَمَةَ فَقَالَ:
اتْرُکِی هَذِهِ الدَّرَاهِمَ عِنْدَکِ وَ مَکَثْتُ بَعْدَ ذَلِکَ شَهْراً لا أُعَاوِدُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فِی أَمْرِفَاطِمَةَ بِشَیْ‌ءٍ اسْتِحْیَاءً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، غَیْرَ أَنِّی کُنْتُ إذَا خَلَوْتُ بِرَسُولِ اللَّهِ یَقُولُ لِی: یَا أَبَاالْحَسَنِ مَا أَحْسَنَ زَوْجَتَکَ وَ أَجْمَلَهَا، أَبْشِرْ یَا أَبَاالْحَسَنِ فَقَدْ زَوَّجْتُکِ سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ.
قَالَ عَلِیٌّ: فَلَمَّا کَانَ بَعْدَ شَهْرٍ دَخَلَ عَلَیَّ أَخِی عَقِیلُ بْنُ أَبِی طَالِبٍ فَقَالَ:
یَا أَخِی مَا فَرِحْتُ بِشَیْ‌ءٍ کَفَرَحِی بِتَزْوِیجِکَ فَاطِمَةَ بِنْتَ محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، یَا أَخِی فَمَا بَالُکَ لا تَسْأَلُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یُدْخِلُهَا عَلَیْکَ فَنَقَرَّ عَیْناً بِاجْتِمَاعِ شَمْلِکُمَا،
قَالَ عَلِیٌّ: وَاللَّهِ یَا أَخِی إِنِّی لاحِبُّ ذَلِکَ وَ مَا یَمْنَعُنِی مِنْ مَسْأَلَتِهِ إِلا الْحَیَاءُ مِنْهُ فَقَالَ:
أَقْسَمْتُ عَلَیْکَ إِلا قُمْتَ مَعِی
فَقُمْنَا نُرِیدُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَقِینَا فِی طَرِیقِنَا أُمَّ أَیْمَنَ مَوْلاةَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَذَکَرْنَا ذَلِکَ لَهَا فَقَالَتْ:
لا تَفْعَلْ وَ دَعْنَا نَحْنُ نُکَلِّمُهُ فَإِنَّ کَلامَ النِّسَاءِ فِی هَذَا الْأَمْرِ أَحْسَنُ وَ أَوْقَعُ بِقُلُوبِ الرِّجَالِ.
ثُمَّ انْثَنَتْ رَاجِعَةً فَدَخَلَتْ إِلَی أُمِّ سَلَمَةَ فَأَعْلَمَتْهَا بِذَلِکَ وَ أَعْلَمَتْ نِسَاءَ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاجْتَمَعْنَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ کَانَ فِی بَیْتِ عَائِشَةَ، فَأَحْدَقْنَ بِهِ وَ قُلْنَ: فَدَیْنَاکَ بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ قَدِ اجْتَمَعْنَا لِأَمْرٍ لَوْ أَنَّ خَدِیجَةَ فِی الْأَحْیَاءِ لَقَرَّتْ بِذَلِکَ عَیْنُهَا.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَلَمَّا ذَکَرْنَا خَدِیجَةَ بَکَی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ثُمَّ قَالَ:
خَدِیجَةُ وَ أَیْنَ مِثْلُ خَدِیجَةَ، صَدَّقَتْنِی حِینَ کَذَّبَنِی النَّاسُ وَ وَازَرَتْنِی عَلَی دِینِ اللَّهِ وَ أَعَانَتْنِی عَلَیْهِ بِمَالِهَا، إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَمَرَنِی أَنْ أُبَشِّرَ خَدِیجَةَ بِبَیْتٍ فِی الْجَنَّةِ مِنْ قَصَبِ الزُّمُرُّدِ لا صَخَبَ فِیـهِ وَ لا نَصَبَ.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَقُلْنَا: فَدَیْنَاکَ بِآبَائِنَا وَ أُمَّهَاتِنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّکَ لَمْ تَذْکُرْ مِنْ خَدِیجَةَ أَمْراً إِلا وَ قَدْ کَانَتْ کَذَلِکَ غَیْرَ أَنَّهَا قَدْ مَضَتْ إِلَی رَبِّهَا. فَهَنَّأَهَا اللَّهُ بِذَلِکَ وَ جَمَعَ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهَا فِی دَرَجَاتِ جَنَّتِهِ وَ رِضْوَانِهِ وَ رَحْمَتِهِ، یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ هَذَا أَخُوکَ فِی الدُّنْیَا وَ ابْنُ عَمِّکَ فِی النَّسَبِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ یُحِبُّ أَنْ تُدْخِلَ عَلَیْهِ زَوْجَتَهُ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها وَ تَجْمَعَ بِهَا شَمْلَهُ، فَقَالَ:
یَا أُمَّ سَلَمَةَ فَمَا بَالُ عَلِیٍّ لا یَسْأَلُنِی ذَلِکَ؟ فَقُلْتُ: یَمْنَعُهُ الْحَیَاءُ مِنْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ.
قَالَتْ أُمُّ أَیْمَنَ: فَقَالَ لِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
انْطَلِقِی إِلَی عَلِیٍّ فَأْتِینِی بِهِ فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَإذَا عَلِیٌّ یَنْتَظِرُنِی لِیَسْأَلَنِی عَنْ جَوَابِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمَّا رَآنِی قَالَ مَا وَرَاکِ یَا أُمَّ أَیْمَنَ قُلْتُ: أَجِبْ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
قَالَ علیـه السلام فَدَخَلْتُ عَلَیْهِ وَ قُمْنَ أَزْوَاجُهُ فَدَخَلْنَ الْبَیْتَ وَ جَلَسْتُ بَیْنَ یَدَیْهِ مُطْرِقاً نَحْوَ الْأَرْضِ حَیَاءً مِنْهُ، فَقَالَ أَتُحِبُّ أَنْ تَدْخُلَ عَلَیْکَ زَوْجَتُکَ؟ فَقُلْتُ وَ أَنَا مُطْرِقٌ: نَعَمْ فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی فَقَالَ:
نَعَمْ وَ کَرَامَةً یَا أَبَاالْحَسَنِ أُدْخِلُهَا عَلَیْکَ فِی لَیْلَتِنَا هَذِهِ أَوْ فِی لَیْلَةِ غَدٍ إِنْ شَاءَ اللَّهُ، فَقُمْتُ فَرِحاً مَسْرُوراً وَ أَمَرَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَزْوَاجَهُ أَنْ یُزَیِّنَّ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها وَ یُطَیِّبْنَهَا وَ یَفْرِشْنَ لَهَا بَیْتاً لِیُدْخِلْنَهَا عَلَی بَعْلِهَا، فَفَعَلْنَ ذَلِکَ.
وَ أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنَ الدَّرَاهِمِ الَّتِی سَلَّمَهَا إِلَی أُمِّ سَلَمَةَ عَشَرَةَ دَرَاهِمَ فَدَفَعَهَا إِلَیَّ (428) وَ قَالَ:
اشْتَرِ سَمْناً وَ تَمْراً وَ أَقِطاً، فَاشْتَرَیْتُ وَ أَقْبَلْتُ بِهِ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَحَسَرَ عَنْ ذِرَاعَیْهِ وَ دَعَا بِسُفْرَةٍ مِنْ أَدَمٍ وَ جَعَلَ یَشْدَخُ التَّمْرَ وَ السَّمْنَ وَ یَخْلِطُهُمَا بِالْأَقِطِ حَتَّی اتَّخَذَهُ حَیْساً.
ثُمَّ قَالَ یَا عَلِیُّ ادْعُ مَنْ أَحْبَبْتَ، فَخَرَجْتُ إِلَی الْمَسْجِدِ وَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مُتَوَافِرُونَ، فَقُلْتُ: أَجِیبُوا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَقَامُوا جَمِیعاً وَ أَقْبَلُوا نَحْوَ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَأَخْبَرْتُهُ أَنَّ الْقَوْمَ کَثِیرٌ، فَجَلَّلَ السُّفْرَةَ بِمِنْدِیلٍ وَ قَالَ:
أَدْخِلْ عَلَیَّ عَشَرَةً بَعْدَ عَشَرَةٍ، فَفَعَلْتُ وَ جَعَلُوا یَأْکُلُونَ وَ یَخْرُجُونَ وَ لا یَنْقُصُ الطَّعَامُ، حَتَّی لَقَدْ أَکَلَ مِنْ ذَلِکَ الْحَیْسِ سَبْعُمِائَةِ رَجُلٍ وَ امْرَأَةٍ بِبَرَکَةِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: ثُمَّ دَعَا بِابْنَتِهِ فَاطِمَةَ وَ دَعَا بِعَلِیٍّ علیـه السلام ، فَأَخَذَ عَلِیّاً بِیَمِینِهِ وَ فَاطِمَةَ بِشِمَالِهِ وَ جَمَعَهُمَا إِلَی صَدْرِهِ، فَقَبَّلَ بَیْنَ أَعْیُنِهِمَا وَ دَفَعَ فَاطِمَةَ إِلَی عَلِیٍّ وَ قَالَ:
یَا عَلِیُّ نِعْمَ الزَّوْجَةُ زَوْجَتُکَ، ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَی فَاطِمَةَ وَ قَالَ:
یَا فَاطِمَةُ نِعْمَ الْبَعْلُ بَعْلُکَ، ثُمَّ قَامَ یَمْشِی بَیْنَهُمَا حَتَّی أَدْخَلَهُمَا بَیْتَهُمَا الَّذِی هُیِّئَ لَهُمَا، ثُمَّ خَرَجَ مِنْ عِنْدِهِمَا فَأَخَذَ بِعِضَادَتَیِ الْبَابِ فَقَالَ:
طَهَّرَکُمَا اللَّهُ وَ طَهَّرَ نَسْلَکُمَا أَنَا سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمَا وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمَا، أَسْتَوْدِعُکُمَا اللَّهَ وَ أَسْتَخْلِفُهُ عَلَیْکُمَا.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
وَ مَکَثَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بَعْدَ ذَلِکَ ثَلاثاً لا یَدْخُلُ عَلَیْنَا، فَلَمَّا کَانَ فِی صَبِیحَةِ الْیَوْمِ الرَّابِعِ جَاءَنَا لِیَدْخُلَ عَلَیْنَا فَصَادَفَ فِی حُجْرَتِنَا أَسْمَاءَ بِنْتَ عُمَیْسٍ الْخَثْعَمِیَّةَ، فَقَالَ لَهَا: مَا یَقِفُکِ هَاهُنَا وَ فِی الْحُجْرَةِ رَجُلٌ؟
فَقَالَتْ:
فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی إِنَّ الْفَتَاةَ إذَا زُفَّتْ إِلَی زَوْجِهَا تَحْتَاجُ إِلَی امْرَأَةٍ تَتَعَاهَدُهَا وَ تَقُومُ بِحَوَائِجِهَا فَأَقَمْتُ هَاهُنَا لِأَقْضِیَ حَوَائِجَ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها،
قَالَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا أَسْمَاءُ قَضَی اللَّهُ لَکِ حَوَائِجَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
وَ کَانَتْ غَدَاةَ قَرَّةٍ وَ کُنْتُ أَنَا وَ فَاطِمَةُ تَحْتَ الْعَبَاءِ فَلَمَّا سَمِعْنَا کَلامَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم لِأَسْمَاءَ ذَهَبْنَا لِنَقُوَم فَقَالَ:
بِحَقِّی عَلَیْکُمَا لا تَفْتَرِقَا حَتَّی أَدْخُلَ عَلَیْکُمَا: فَرَجَعْنَا إِلَی حَالِنَا وَ دَخَلَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ جَلَسَ عِنْدَ رُءُوسِنَا وَ أَدْخَلَ رِجْلَیْهِ فِیمَا بَیْنَنَا وَ أَخَذْتُ رِجْلَهُ الْیُمْنَی فَضَمَمْتُهَا إِلَی صَدْرِی وَ أَخَذَتْ فَاطِمَةُ رِجْلَهُ الْیُسْرَی فَضَمَّتْهَا إِلَی صَدْرِهَا وَ جَعَلْنَا نُدْفِئُ رِجْلَیْهِ مِنْ الْقَرِّ.
حَتَّی إذَا دُفِئَتَا قَالَ:
یَا عَلِیُّ ائْتِنِی بِکُوزٍ مِنْ مَاءٍ، فَأَتَیْتُهُ، فَتَفَلَ فِیـهِ ثَلاثاً وَ قَرَأَ فِیـهِ آیَاتٍ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی، ثُمَّ قَالَ:
یَا عَلِیُّ اشْرَبْهُ وَ اتْرُکْ فِیـهِ قَلِیلاً فَفَعَلْتُ ذَلِکَ فَرَشَّ بَاقِیَ الْمَاءِ عَلَی رَأْسِی وَ صَدْرِی وَ قَالَ:
أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْکَ الرِّجْسَ یَا أَبَاالْحَسَنِ وَ طَهَّرَکَ تَطْهِیراً.
وَ قَالَ:
ائْتِنِی بِمَاءٍ جَدِیدٍ، فَأَتَیْتُهُ بِهِ، فَفَعَلَ کَمَا فَعَلَ وَ سَلَّمَهُ إِلَی ابْنَتِهِ سلام الله علیـها وَ قَالَ لَهَا: اشْرَبِی وَ اتْرُکِی مِنْهُ قَلِیلاً، فَفَعَلَتْ فَرَشَّهُ عَلَی رَأْسِهَا وَ صَدْرِهَا وَ قَالَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْکِ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَکِ تَطْهِیراً وَ أَمَرَنِی بِالْخُرُوجِ مِنَ الْبَیْتِ وَ خَلا بِابْنَتِهِ وَ قَالَ:
کَیْفَ أَنْتِ یَا بُنَیَّةِ وَ کَیْفَ رَأَیْتِ زَوْجَکِ؟
قَالَتْ لَهُ: یَا أَبَتِ خَیْرَ زَوْجٍ إِلا أَنَّهُ دَخَلَ عَلَیَّ نِسَاءٌ مِنْ قُرَیْشٍ وَ قُلْنَ لِی: زَوَّجَکِ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنْ فَقِیرٍ لا مَالَ لَهُ فَقَالَ لَهَا: یَا بُنَیَّةِ مَا أَبُوکِ بِفَقِیرٍ وَ لا بَعْلُکِ بِفَقِیرٍ وَ لَقَدْ عُرِضَتْ عَلَیَّ خَزَائِنُ الْأَرْضِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ فَاخْتَرْتُ مَا عِنْدَ رَبِّی عَزَّوَجَلَّ. یَا بُنَیَّةِ لَوْ تَعْلَمِینَ مَا عَلِمَ أَبُوکِ لَسَمُجَتِ الدُّنْیَا فِی عَیْنَیْکِ.
وَاللَّهِ یَا بُنَیَّةِ مَا أَلَوْتُکِ نُصْحاً إِنْ زَوَّجْتُکِ أَقْدَمَهُمْ سِلْماً وَ أَکْثَرَهُمْ عِلْماً وَ أَعْظَمَهُمْ حِلْماً.
یَا بُنَیَّةِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ اطِّلاعَةً فَاخْتَارَ مِنْ أَهْلِهَا رَجُلَیْنِ: فَجَعَلَ أَحَدَهُمَا أَبَاکِ وَ الْآخَرَ بَعْلَکِ، یَا بُنَیَّةِ نِعْمَ الزَّوْجُ زَوْجُکِ لا تَعْصِی لَهُ أَمْراً.
ثُمَّ صَاحَ بِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا عَلِیُّ، فَقُلْتُ لَبَّیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ،
قَالَ:
ادْخُلْ بَیْتَکَ وَ الْطُفْ بِزَوْجَتِکَ وَ ارْفُقْ بِهَا فَإِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّی، یُؤْلِمُنِی مَا یُؤْلِمُهَا وَ یَسُرُّنِی مَا یَسُرُّهَا، أَسْتَوْدِعُکُمَا اللَّهَ وَ أَسْتَخْلِفُهُ عَلَیْکُمَا.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
فَوَاللَّهِ مَا أَغْضَبْتُهَا وَ لا أَکْرَهْتُهَا عَلَی أَمْرٍ حَتَّی قَبَضَهَا اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ لا أَغْضَبَتْنِی وَ لا عَصَتْ لِی أَمْراً وَ لَقَدْ کُنْتُ أَنْظُرُ إِلَیْهَا فَتَنْکَشِفُ عَنِّی الْهُمُومُ وَ الْأَحْزَانُ.
قَالَ عَلِیٌّ علیـه السلام :
ثُمَّ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم لِیَنْصَرِفَ فَقَالَتْ لَهُ فَاطِمَةُ: یَا أَبَتِ لا طَاقَةَ لِی بِخِدْمَةِ الْبَیْتِ، فَأَخْدِمْنِی خَادِماً تَخْدُمُنِی وَ تُعِینُنِی عَلَی أَمْرِ الْبَیْتِ، فَقَالَ لَهَا یَا فَاطِمَةُ: أَوَ لا تُرِیدِینَ خَیْراً مِنَ الْخَادِمِ؟
فَقَالَ عَلِیٌّ: قُولِی: بَلَی،
قَالَتْ:
یَا أَبَتِ خَیْراً مِنَ الْخَادِمِ. فَقَالَ تُسَبِّحِینَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ، فِی کُلِّ یَوْمٍ ثَلاثاً وَ ثَلاثِینَ مَرَّةً وَ تُحَمِّدِینَهُ ثَلاثاً وَ ثَلاثِینَ مَرَّةً وَ تُکَبِّرِینَهُ أَرْبَعاً وَ ثَلاثِینَ مَرَّةً فَذَلِکِ مِائَةٌ بِاللِّسَانِ وَ أَلْفُ حَسَنَةٍ فِی الْمِیزَانِ، یَا فَاطِمَةُ إِنَّکِ إِنْ قُلْتَهَا فِی صَبِیحَةِ کُلِّ یَوْمٍ کَفَاکِ اللَّهُ مَا أَهَمَّکِ مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ.
تبیـان: أقول: روی مثل تلک الرّوایة من کتاب کفایة الطّالب تألیف محمّد بن یوسف الکنجیِّ الشافعیِّ بإسناده عن ابن عباس باختصار و تغییر ترکناه لتکرُُّر مضامـی‌نـه ثمَّ قال:
قال محمّد بن یوسف: هکذا رواه ابن بطّة و هو حسن عال و ذکرُ أسماء بنت عمـیس فی هذا الحدیث غیر صحیح، لأَنَّ أسماء هذه امرأة جعفر بن أبی طالب تزوّجها بعده أبوبکر فولدت له محمَّدا، فلمّا مات أبوبکر تزوَّجها علیُّ بن أبی طالب علیـه السلام و إنَّ أسماء الَّتی حضرت فی عرس فاطمة سلام الله علیـها إنما هی أسماء بنت یزید بن السکن الأنصاریّ و أسماء بنت عمـیس کان مع زوجها جعفر بالحبشة و قدم بها یوم فتح خیبر سنة سبع و کان زواج فاطمة سلام الله علیـها بعد وقعة بدر، بأَیّام یسیرة فصحَّ بهذا أنَّ أسماء المذکورة فی هذا الحدیث إنَّما هی بنت یزید (429) و لها أحادیث عن النبی صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم انتهی (430).
أقول: المرط:اء من صوف أو خز کان یؤتزر بها و الخدر بالکسر السّتر قوله علیـه السلام مما کان علیـه آبائی، أی الحیرة فی بعض الأُمور الّتی اهتدی إلیـه أمـیرالمؤمنین و خصَّ بـه من العلوم الرَّبّانیة و الشِّرک (431) إنما هو للأعمام أو یکون المراد بعض الأجداد من جهة الأُمِّ و قال الجزریُّ فی مـیمون النقیبة أی منجح الفعال، مظفر المطالب و النقیبة: النفس و قیل: الطبیعة و الخلیفة و قال: طائر الإنسان ما حصل له فی علم الله ممّا قدِّر له و منـه الحدیث بالمـیمون طائره أی بالمبارک حظّه و یجوز أن یکون أصله من الطیر السّانح و البارح قوله علیـه السلام :
تزلفه أی تقرِّ به، قوله: و تحظیـه من باب الإفعال یقال فلان أحظی منّی أی أقرب إلیـه منّی قوله: ثمَّ انثنت، أی انصرفت قال الجوهری: ثنیته صرفته عن حاجته و قال الجزریِّ: الصّخب الضجّة و اضطراب الأصوات للخصام و منـه حدیث خدیجة: لا صخب فیـه و لا نصب، قوله: فجلّل السفرة أی ستر ما فیـها بمندیل لئلا یری الآکلون ما فیـها، فیحصل فیـها البرکة و قد تکرَّر ذلک فی الأخبار المشتملة علی إعجاز البرکة.
در کتاب کشف الغمّه (432) از کتاب مناقب ابن شـهر آشوب نقل کرده و او از ابن عبّاس روایت کرده کـه گفت:
در آن شبی کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها بـه خانـه حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام بُرده شد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون پیشاپیش ایشان حرکت مـی‌کرد و جبرئیل از سمت راست، مـیکائیل از سمت چپ و هفتاد هزار فرشته سر آن حضرت مـی‌آمدند و آن فرشتگان و تا طلوع فجر تسبیح و تقدیس الهی مـی‌د.
و درون کتاب مناقب از حضرت علی علیـه السلام نقل کرده کـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
فرشته‌ای نزد من آمد و عرض کرد:
ای محمّد! همانا خداوند عزّوجلّ بـه تو سلام مـی‌رساند و مـی‌فرماید:
من فاطمـه را به منظور علی تزویج نمودم، بعد تو او را بـه ازدواج علی درآور و من امر کردم بـه درخت طوبی که تا بارور شود بـه دُرّ و یـاقوت و مرجان و همانا اهل آسمان بر این واقعه شاد شدند و به زودی از آن دو متولّد مـی‌شوند دو جوانان اهل بهشت و به آنـها مزیّن مـی‌شود بهشت، ای محمّد! همانا تو بهترین اوّلین و آخرین مـی‌باشی.
نیز درون کتاب کشف الغمّه (433) از امّ سلمـه و سلمان فارسی و امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه گفت:
زمانی کـه حضرت زهرا سلام الله علیـها بـه سنّ ازدواج رسیدند قریش کـه در اسلام سبقت گرفته و اهل فضل و کمال و جاه و جلال و دارای اموال بودند خواستگار فاطمـه‌ی اطهر شدند، هر گاه یکی از آنان راجع بـه این موضوع با پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مذاکره مـی‌کرد آن حضرت بـه نحوی از او اعراض مـی‌نمود کـه بعضی گمان مـی‌د:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نسبت بـه او خشمناک شده‌ست! یـا اینکه درون این باره از آسمان، وحی بر آن بزرگوار نازل گردیده!
ابوبکر فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را از رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگاری نمود ولی پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
اختیـار فاطمـه با خدای سبحان است.
بعد از ابوبکر، عمر بن خطاب بـه خواستگاری حضرت فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها آمد ولی رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم همان جوابی را بـه او داد کـه به ابوبکر فرموده بود.
در یکی از روزها ابوبکر و عمر و سعد بن معاذ درون مسجد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نشسته بودند ایشان راجع بـه فاطمـه‌ی اطهر مذاکراتی بـه عمل آوردند، ابوبکر گفت:
اشراف قریش درون حضور پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگار فاطمـه‌ی زهراء شدند، آن بزرگوار فرمود:
اختیـار فاطمـه با خدا مـی‌باشد. هر گاه بخواهد وسیله‌ی ازدواج وی را مـهیّا مـی‌نماید.
علی بن ابیطالب، فاطمـه‌ی زهراء علیـهما السلام را از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگاری ننموده و با وی مذاکره نکرده، من علّت عدم خواستگاری علی را جز تهیدستی چیز دیگری نمـی‌بینم من این طور دریـافته‌ام کـه خدا و رسول، فاطمـه‌ی اطهر علیـه السلام را به منظور حضرت علی علیـه السلام نگاه داشته‌اند. سپس ابوبکر متوجّه عمر بن خطاب و سعد بن معاذ شد و گفت:
آیـا صلاح مـی‌دانید نزد علی بن ابیطالب برویم و راجع بـه این موضوع با وی مذاکره نمائیم؟
چنانچه معلوم شود تهیدستی مانع علیست ما بـه وی کمک کنیم، سعد بن معاذ گفت:
ای ابوبکر خدا تو را موفق نماید، برخیزید که تا به امـید خدا برویم.
سلمان فارسی مـی‌گوید:
آنان از مسجد خارج و برای یـافتن علی متوجّه منزل آن حضرت شدند ولی ایشان را نیـافتند.
حضرت علی علیـه السلام با آن شتری کـه داشت آب به منظور درخت خرمای یکی از انصار مـی‌کشید و اجرت مـی‌گرفت.
هنگامـی کـه آنـها بـه سوی حضرت علی علیـه السلام رفتند و چشم آن حضرت بـه آنان افتاد فرمود:
چه خبر دارید و برای چه منظوری نزد من آمده‌اید؟ ابوبکر گفت:
یـا علی هیچ خصلتی نیکویی نیست مگر اینکه تو درون آن سبقت گرفته‌ای، تو نزد پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از نظر قرابت و رفاقت و سبقت، مقامـی داری کـه مـی‌دانی. گروهی از اشراف قریش به منظور خواستگاری فاطمـه‌ی زهراء نزد پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رفتند و آن بزرگوار آنان را رد کرد و در جوابشان فرمود:
اختیـار فاطمـه با خداست، اگر بخواهد او را شوهر دهد، مـی‌دهد.
یـا علی! چه مانعی دارد کـه تو فاطمـه‌ی اطهر را از پیـامبر خواستگاری نمایی؟ زیرا من امـیدوارم کـه خدا و رسول، فاطمـه را به منظور تو نگاه داشته باشند.
راوی مـی‌گوید:
چشمان مبارک حضرت امـیرالمؤمنین علیـه السلام پر از اشک شده و فرمودند:
ای ابوبکر! تو فکر آرام مرا بـه هیجان آوردی و مطلبی کـه فکرش را نمـی‌کردم تذکّر دادی. بـه خدا قسم کـه من بـه فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها رغبت دارم و مثل من شخصی راجع بـه زهراء سلام الله علیـها بی‌مـیل نیست، ولی تنـها چیزی کـه مانع من هست تهیدستی مـی‌باشد.
ابوبکر گفت:
یـا علی! این سخن را مگوی، زیرا دنیـا و آخرت درون نظر خدا و رسولش ناچیز است.
حضرت علی علیـه السلام بعد از این جریـان، شتر خود را باز نمود و آن را بـه منزل برد و بست.
آنگاه نعلین‌های خود را پوشید و متوجّه پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم شد. رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آن موقع درون خانـه‌ی زوجه‌اش اُمّ سلمـه‌ی مخزومـی بود. وقتی حضرت علی علیـه السلام دقُ الباب نمود امّ سلمـه گفت:
کیست دقُ الباب مـی‌کند؟ پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قبل از اینکه حضرت علی علیـه السلام بگوید منم فرمود:
برخیز درون را باز کن و به وی بگو: وارد شو. او مردیست کـه خدا و رسول او را دوست دارند و او هم خدا و رسول را دوست دارد.
اُمّ سلمـه گفت:
پدر و مادرم بـه فدای تو یـا رسول الله! این کیست کـه تو هنوز او را ندیده‌ای این چنین درباره‌اش مـی‌فرمایی؟
فرمود:
ای امّ سلمـه! آرام باش! این مردی نیست کـه سفیـه باشد و به زودی عصبانی شود. وی برادر و پسر عمو و محبوب‌ترین مردم نزد من است.
امّ سلمـه مـی‌گوید:
من با سرعتی به منظور باز درون رفتم بـه طوری کـه پایم بـه دامنم پیچید و نزدیک بود بیفتم موقعی کـه در را گشودم با علی بن ابیطالب علیـه السلام مواجه شدم. آن حضرت وارد خانـه نشد که تا موقعی کـه یقین پیدا کرد من بـه جایگاه خود بازگشتم آنگاه داخل شد و به رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عرض کرد:
«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یـا رَسُول الله وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرکاتُه». پیغمبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون جوابشان فرمود:
«وَ عَلَیْکَ السَّلام یـا اَبَاالْحَسَن»، بنشین.
حضرت علی علیـه السلام درون حضور پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نشست و همچنان بـه زمـین نگاه مـی‌کرد گویـا حاجتی داشت، ولی از اظهار آن خجالت مـی‌کشید، لذا سر مبارک خود را بـه زیر افکنده و سخنی نمـی‌گفت. پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم کـه از قلب علی علیـه السلام آگاه بود، بـه وی فرمود:
یـا اباالحسن! من این مـی‌دانم کـه حاجتی داری، چه مانعی دارد، حاجت قلبی خود را بگو، زیرا حاجت تو نزد من روا خواهد بود.
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
پدر و مادرم بـه فدایت یـا رسول الله! تو مـی‌دانی کـه خودت مرا از عمویت ابوطالب و فاطمـه بنت اسد گرفتی، من کودکی بیش نبودم، تو مرا با خویشتن هم غذا کردی تو درباره‌ی من از لحاظ نیکویی و شفقت از پدرم ابوطالب و مادرم فاطمـه بنت اسد افضل و برتری، خدای رؤوف مرا بـه وسیله‌ی تو و در دست تو هدایت نمود، خدا مرا از آن حیرت و سرگردانی‌هایی کـه پدران و عموهایم دچار بودند نجات داد، یـا رسول الله! تو درون دنیـا و آخرت به منظور من ذخیره و پناهگاه هستی.
یـا رسول الله! من دوست دارم با این همـه رعایتی کـه نسبت بـه من فرموده‌ای خانـه و زوجه‌ای داشته باشم کـه با او انس بگیرم. یـا رسول الله! من نزد تو آمده‌ام تقاضا دارم که تا ت فاطمـه را به منظور من تزویج نمایی، آیـا این تقاضا را مـی‌پذیری؟ امّ سلمـه مـی‌گوید:
دیدم صورت مبارک پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از شدّت فرح و خوشحالی مـی‌درخشید.
آنگاه بـه حضرت علی علیـه السلام فرمود:
یـا اباالحسن آیـا تو چیزی داری کـه من فاطمـه را بـه تو بدهم؟
حضرت علی علیـه السلام عرض کرد:
پدر و مادرم بـه فدایت اوضاع زندگی من از تو مخفی نیست. من فقط یک شمشیر و یک زره و یک شتر دارم کـه با آن آب مـی‌کشم. من غیر از اینـها چیزی ندارم.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
یـا علی! تو از شمشیرت مستغنی نیستی، زیرا مـی‌خواهی با آن درون راه خدا جهاد کنی و با دشمنان خدا بجنگی، شتر خود را به منظور اینکه آب به منظور درخت‌های خرما و خانـه‌ات بکشی و بار سفر بـه پشت آن بگذاری لازم داری. آری من فاطمـه را با همان زرهی کـه داری به منظور تو تزویج مـی‌نمایم.
یـا اباالحسن! مایلی کـه به تو مژده‌ای دهم؟
گفتم:
آری، پدر و مادرم بـه فدای تو، تو همـیشـه درون گفتار خود با برکت و هدایت کننده بوده‌ای؟ صلوات خدا بر تو باد.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
یـا اباالحسن! خدا قبل از اینکه من فاطمـه را درون زمـین به منظور تو تزویج نمایم وی را درون آسمان به منظور تو تزویج کرده‌ست. قبل از اینکه تو نزد من بیـایی درباره‌ی همـین موضوع، مَلَکی نزد من آمد کـه دارای چندین صورت و چندین بال بود و من درون مـیان ملائکه نظیر او را ندیده بودم، او بعد از این کـه به من گفت:
«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یـا رَسُول الله وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرکاتُه» گفت:
مژده باد تو را بـه یگانگی و پاکیزگی نسل.
گفتم این چه بشارتیست؟
گفت:
نام من سیطائیل هست من موکّل بـه یکی از ستون‌های عرش مـی‌باشم. از خدا خواهش نمودم بـه من اجازه دهد کـه به تو مژده دهم. این جبرئیل هست که بـه دنبال من مـی‌آید و مـی‌خواهد تو را از کرامت پروردگار آگاه نماید. سخن وی تمام نشده بود کـه جبرئیل نازل شد و گفت:
«اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یـا رَسُول الله وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرکاتُه یـا نَبِّیَّ الله»! سپس یک حریر سفیدی از حریرهای بهشتی کـه دو سطر از نور بر آن نوشته شده بود درون مـیان دست من نـهاد.
گفتم:
ای حبیب من! این حریر و این خط چیست؟
گفت:
یـا محمّد خدای علیم توجّهی بـه زمـین کرد و تو را از مـیان خلق برگزید و به پیـامبری مبعوث نمود.
برای دوّمـین بار توجّهی بـه زمـین کرد و یک وزیر و هم صحبت و دامادی به منظور تو انتخاب نمود و ت فاطمـه را به منظور او تزویج کرد.
گفتم:
ای حبیب من! این مرد کیست؟
گفت:
یـا محمّد! وی کـه در دنیـا برادر و پسر عموی توست علی بن ابیطالب علیـه السلام است. خدای توانا بـه بهشت دستور داد که تا خود را زینت نمود. بـه درخت طوبی امر کرد:
زر و زیور و حلّه‌ها را آماده نموده‌ست. حورالعین خویشتن را زینت کرده‌اند بـه ملائکه دستور داده که تا در آسمان چهارم نزد بیت المعمور اجتماع نمایند. ملائکه‌ی مافوق بیت المعمور بـه جانب آن نزول و ملائکه‌ی پایین بیت المعمور بـه طرف آن صعود نمودند.
خدای رحمان و رحیم بـه رضوان امر نموده منبر کرامت را بر درون بیت المعمور نصب نمایند، این همان منبریست از نور، کـه حضرت آدم بر فراز آن رفت و نام‌های موجودات را بر ملائکه عرضه نمود.
خدا بـه یکی از ملائکه محبّ خویشتن کـه او را «راحیل» مـی‌گویند وحی کرد که تا بر فراز آن منبر برود و حمد و ثنای خدا را آن طور کـه باید و شاید بـه جای آورد. درون مـیان ملائکه از لحاظ نیکویی بیـان و شیرین زبانی بهتر از راحیل وجود ندارد.
راحیل بر فراز منبر رفت و آن طور کـه باید و شاید حمد و ثنای خدا را بـه جای آورد و بدین جهت اهل آسمان‌ها غرق سرور شدند.
جبرئیل گفت:
خدای سبحان بـه من دستور داده کـه عقد نکاح را جاری کن، زیرا من کنیز خودم فاطمـه‌ی اطهر، حبیب خودم محمّد را به منظور بنده‌ام علی بن ابیطالب علیـه السلام تزویج کردم. من عقد نکاح را جاری کردم و جمـیع ملائکه را بر آن شاهد گرفتم، شـهادت آنان بر این پارچه‌ی حریر نوشته شده‌ست. خدا بـه من دستور داده کـه این حریر را بـه تو عرضه نمایم و آن را بـه وسیله‌ی عطر و مشک مُهر نمایم و به رضوان تحویل دهم.
خدای جهان بعد از اینکه ملائکه را بر این ازدواج شاهد گرفت بـه درخت طوبی امر کرد:
زر و زیور و حلّه‌ها را نثار کند، ملائکه و حورالعین آنـها را گرفتند و تا قیـامت بـه آنـها فخر مـی‌نمایند.
یـا محمّد! خدای تعالی بـه من فرموده بـه تو بگویم:
فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام تزویج نمایی و ایشان را بـه دو پسری بشارت دهی کـه در دنیـا و آخرت با زکاوت، نجیب، طاهر، طیّب، خیرخواه و با فضیلت خواهند بود.
آنگاه پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام فرمود:
به خدا قسم هنوز آن ملک از نزد من بالا نرفته بود کـه تو دقُّ الباب نمودی. من امر پروردگارم را درباره‌ی تو اجراء خواهم کرد.
یـا اباالحسن! تو قبل از من برو که تا من بـه مسجد بیـایم و فاطمـه را درون حضور مردم به منظور تو تزویج کنم و به قدری از فضائل تو بگویم کـه چشم تو و دوستانت درون دنیـا و آخرت روشن شود.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
من از حضور آن حضرت، با سرعتی خارج شدم کـه از کثرت خوشحالی سر از پای نمـی‌شناختم.
عمر و ابوبکر بـه استقبال من آمدند و گفتند چه خبر؟!
گفتم:
حضرت رسول، ش فاطمـه را برایم تزویج نمود و فرمود:
خدا درون آسمان، فاطمـه را به منظور تو تزویج کرده‌ست. این پیغمبر هست که مـی‌آید که تا این موضوع را درون حضور مردم بگوید. ایشان خوشحال شدند و با من بـه سوی مسجد بازگشتند. هنوز ما بـه وسط مسجد نرسیده بودیم کـه پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون حالی کـه از کثرت خوشحالی نور از صورت مبارکش مـی‌بارید بـه ما ملحق شد.
آنگاه بلال را خواست، بلال گفت:
لبیّک یـا رسول الله!
فرمود:
مـهاجرین و انصار را نزد من بیـاور، موقعی کـه آنان حضور یـافتند آن حضرت پا بـه پلّه‌ی منبر نـهاد و پس از حمد و ثنای خدای جهان فرمود:
ای گروه مردم! جبرئیل نزد من آمد و گفت:
خدای سبحان، ملائکه را نزد بیت المعمور جمع کرده و آنان را شاهد گرفته کـه فاطمـه‌ی زهراء محمّد را به منظور علی بن ابیطالب علیـه السلام تزویج نموده و مرا هم مأمور کرده کـه این امر را درون زمـین انجام دهم و شما را بر آن شاهد بگیرم.
سپس آن حضرت نشست و به حضرت علی علیـه السلام فرمود:
ای اباالحسن برخیز و خطبه به منظور خود بخوان.
حضرت علی علیـه السلام برخاست و پس از حمد و ثنای خدا و درود بر پیـامبراکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم این خطبه را خواند:
«الْحَمْدُ لِلَّهِ شُکْراً لِأَنْعُمِهِ وَ أَیَادِیـهِ وَ لا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ شَهَادَةً تَبْلُغُهُ وَ تُرْضِیـهِ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ صَلاةً تُزْلِفُهُ وَ تُحْظِیـهِ وَ النِّکَاحُ مِمَّا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ وَ رَضِیَهُ وَ مَجْلِسُنَا هَذَا مِمَّا قَضَاهُ اللَّهُ وَ أَذِنَ فِیـه».
بدانید کـه پیغمبر اکرم ش فاطمـه را بـه عقد من درآورده و زره مرا مـهریـه‌ی وی قرار داده و من بـه این ازدواج راضی مـی‌باشم.
مسلمانان بـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم گفتند:
یـا رسول الله! ت فاطمـه را به منظور علی تزویج نمودی؟
فرمود:
آری.
گفتند:
خدا این ازدواج را مبارک و یگانگی ایشان را حفظ نماید.
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بعد از این جریـان، متوجّه زنان خویشتن گردید و به ایشان دستور داد که تا مقدّمات مراسم عروسی را فراهم نمایند.
حضرت امـیرالمومنین علیـه السلام مـی‌فرماید:
رسول خدا بازگشت و به من فرمود:
فوراً برو و زره خود را بفروش و پول آن را نزد من بیـاور که تا وسیله‌ی عروسی شما را مـهیّا نمایم.
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
من رفتم و زره خود را بـه چهارصد درهم هَجَریّه بـه عثمان بن عفان فروختم. هنگامـی کـه من پول‌ها را گرفتم و زره را تحویل دادم عثمان گفت:
یـا اباالحسن! من از تو نسبت بـه این زره سزاوارتر نیستم، ولی تو نسبت بـه این پول‌ها از من سزاوارتری، گفتم:
آری، گفت:
پس من این زره را بـه تو هدیـه مـی‌کنم من زره را با پول‌ها از او گرفتم و به حضور پیغمبر مشرّف شدم و جریـان عثمان را به منظور حضرتش شرح دادم.
حضرت دعایش فرمود.
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یک مشت از آن پول‌ها را برگرفت و ابوبکر را احضار کرده آن پول‌ها را بـه او داد و فرمود:
این پول‌ها را ببر و برای م فاطمـه، لوازم منزل خریداری نما، آنگاه سلمان و بلال را با وی فرستاد که تا آنچه را کـه مـی‌خَرد ایشان بیـاورند.
ابوبکر مـی‌گوید:
آن پول‌هایی کـه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من داد مبلغ شصت و سه درهم بودند من بـه بازار رفتم و یک رختخواب، کـه از پشم مصری پُر شده بود، یک سفره‌ی چرمـی و یک بالش کـه از لیف خرما پُر شده بود، یک عباء خبیری، یک مشک آب، چند کوزه، ظرف آب سفالی بزرگ، یک آفتابه و یک چادر پشمـی خ.
آنگاه آنـها را آوردیم و به حضور پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم تقدیم کردیم.
وقتی چشم رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه آنـها افتاد اشک‌هایش جاری شده، سر مبارک خود را بـه طرف آسمان بلند کرد و فرمود:
بار خدایـا! بـه خاندانی کـه ظرف‌های ایشان سفالیست خیر و برکت عطا کن!
حضرت امـیر علیـه السلام مـی‌فرماید:
پیـامبر خدا مابقی پول زره را بـه امّ سلمـه عطا کرد و به وی فرمود:
این پول نزد تو باشد. مدّت یک ماه بود کـه من راجع بـه فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها با پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم گفتگو نمـی‌کردم، زیرا از آن حضرت خجالت مـی‌کشیدم. ولی هر گاه بـه حضورش مشرّف مـی‌شدم، مـی‌فرمود:
یـا اباالحسن! زوجه‌ی تو بسیـار نیکو است! یـا اباالحسن! مژده باد تو را، زیرا من بزرگترین زنان عالَم را به منظور تو تزویج نموده‌ام.
مدّت یک ماه از این جریـان گذشت. برادرم عقیل نزد من آمد و گفت:
یـا علی! من به منظور هیچ نعمتی اینقدر خوشحال نشدم کـه تو با فاطمـه حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ازدواج کرده‌ای. یـا علی! بعد چرا از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم تقاضا نمـی‌کنی کـه فاطمـه را بـه منزل شما بفرستد که تا چشمان ما بـه وسیله‌ی اجتماع شما روشن شود؟
حضرت علی علیـه السلام فرمود:
به خدا قسم ای برادر، من خیلی مایلم کـه این آرزو برآورده شود، هیچ مانعی نیز درون کار نیست، ولی از پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خجالت مـی‌کشم.
عقیل گفت:
تو را بـه خدا قسم، برخیز و با من بـه حضور رسول خدا بیـا! وقتی برخاستیم که تا به حضور آن حضرت مشرّف شویم درون بین راه با امّ ایمن کنیز پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مواجه شدیم، موقعی کـه وی را از تصمـیم خود آگاه نمودیم گفت:
شما این عمل را انجام ندهید، بگذارید ما زنان این مطلب را با آن حضرت درون مـیان بگذاریم زیرا سخن زنان درون این باره بهتر درون دل مردان جای خواهد گرفت.
پس از این جریـان من نزد امّ سلمـه رفتم و او را از این موضوع آگاه نمودم، وی هم زنان پیغمبر اکرم را آگاه و جمع نمود، آنان بـه حضور پیـامبر کـه در خانـه‌ی عایشـه بود مشرّف شدند و پس از اینکه درون اطراف آن حضرت حلقه زدند گفتند:
یـا رسول الله! پدر و مادرمان بـه فدای تو! ما به منظور یک موضوعی نزد تو آمده‌ایم کـه اگر خدیجه‌ی کبری زنده بود چشمانش بـه وسیله‌ی آن روشن مـی‌شد.
امّ سلمـه مـی‌گوید:
وقتی ما نام خدیجه‌ی کبری را بردیم آن حضرت گریـان شد و فرمود:
مثل خدیجه پیدا نخواهد شد. خدیجه درون آن موقعی کـه مردم مرا تکذیب نمودند مرا تصدیق کرد، مرا بـه وسیله‌ی ثروت خود درباره‌ی پیشرفت دین خدا یـاری نمود.
خدا بـه من دستور داد خدیجه را درباره‌ی قصر زمرّدی کـه در بهشت دارد و هیچ رنج و زحمتی درون آن نیست بشارت دهم.
امّ سلمـه مـی‌گوید:
گفتیم یـا رسول الله! پدر و مادر ما بـه فدای تو باد! آری خدیجه همـین طور بود کـه شما مـی‌فرمایید، ولی درون عین حال او بـه سوی رحمت پروردگار خویشتن رفت. خدا این نعمت را به منظور او مبارک نماید و ما را هم با او، درون درجات بهشتی و رضوان و رحمت خود جای دهد.
یـا رسول الله! این علی علیـه السلام درون دنیـا برادر و پسر عموی تو مـی‌باشد. او دوست دارد کـه شما اجازه‌ی رفتن فاطمـه سلام الله علیـها را بـه منزل شوهرش صادر فرمایی که تا با یکدیگر مأنوس شوند.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه امّ سلمـه فرمود:
پس چرا علی این موضوع را با من درون مـیان نمـی‌گذارد؟
گفت:
از شما خجالت مـی‌کشد.
امّ ایمن مـی‌گوید:
پیغمبر خدا بـه من فرمود:
برو علی را نزد من بیـاور. وقتی من بـه سراغ علی رفتم دیدم آن حضرت درون انتظار من هست تا جواب رسول خدا را برایش بگویم. وقتی مرا دید فرمود:
چه خبر؟
گفتم:
پیـامبر خدا، تو را مـی‌خواهد.
حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
هنگامـی کـه من درون محضر آن برگزیده‌ی خدا مشرّف شدم زنان آن حضرت برخاستند و به حجره‌های خود رفتند. من درون حالی بـه حضور رسول خدا نشستم کـه به زمـین نگاه مـی‌کردم، زیرا از آن بزرگوار خجالت مـی‌کشیدم.
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
آیـا دوست داری کـه زوجه‌ات را درون اختیـارت بگذارم؟ من همان طور کـه به زمـین مـی‌نگریستم عرض کردم:
آری، پدر و مادرم بـه فدایت باد.
فرمود:
بسیـار خوب، امشب یـا فردا شب این خواسته‌ی تو برآورده خواهد شد من با سرور و خوشحالی برخاستم.
سپس آن حضرت بـه زنان خود دستور داد:
فاطمـه را زینت و معطّر نمائید، یک اطاق از برایش فرش کنید که تا شوهرش نزد او بیـاید.
پس از این جریـان رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مبلغ ده درهم از آن پول‌هایی را کـه به امّ سلمـه داده بود بعد گرفت و به من داد و فرمود:
برو روغن و خرما و کشک خریداری کن. من آنـها را خ و به حضور حضرتش آوردم. رسول خدا آستین‌های خود را بالا زد و یک سفره‌ی پوستی خواست.
آنگاه خرما و کشک را با یکدیگر مخلوط نمود غذایی درست کرد کـه آن را بـه عربی «حَیْس» مـی‌گویند.
سپس بـه من فرمود:
یـا علی! هری را دوست داری دعوت کن. من بـه سوی مسجد رفتم، اصحاب پیـامبر اکثراً درون مسجد بودند. من بـه آنان گفتم:
دعوت پیغمبر خدا را اجابت نمائید، ایشان عموماً برخاستند و به طرف خانـه‌ی آن حضرت رفتند.
من بـه پیـامبر خدا عرض کردم:
مـهمان‌ها زیـاد هستند.
رسول خدا پارچه‌ای روی سفره انداخت و به من فرمود:
مـهمان‌ها را ده نفر ده نفر، نزد من بفرست. من اطاعت نمودم آنان همچنان غذا مـی‌خوردند و خارج مـی‌شدند، ولی غذا کم نمـی‌شد که تا اینکه تعداد هفتصد نفر مرد و زن از آن غذا بـه برکت پیغمبر خدا خوردند.
امّ سلمـه مـی‌گوید:
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها و حضرت علی علیـه السلام را خواست.
حضرت علی علیـه السلام را سمت راست و حضرت فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها را طرف چپ خود جای داد و به ‌ی مبارک خویشتن چسبانید و مـیان چشم ایشان را بوسید، آنگاه بعد از اینکه فاطمـه را بـه حضرت علی علیـهما السلام سپرد، فرمود:
یـا علی! زوجه‌ی تو خوب زوجه‌ایست. سپس رو بـه فاطمـه کرد و فرمود:
شوهر تو خوب شوهری مـی‌باشد.
آنگاه آن حضرت برخاست و مـیان ایشان راه رفت و آنان را داخل آن حجره‌ای کرد کـه برای ایشان مـهیّا شده بود.
سپس از حجره خارج شد دو طرف درون را گرفت و فرمود:
خدا شما و نسل شما را پاک و پاکیزه نماید. من بای کـه با شما آشتی باشد آشتی هستم و دشمن هستم بای کـه با شما دشمنی نماید. من شما را بـه خدا مـی‌سپارم.
حضرت امـیر علیـه السلام مـی‌فرماید:
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مدّت سه روز نزد ما نیـامد. وقتی صبح روز چهارم فرا رسید هنگام آمدن حضرت نزد ما، با اسماء بنت عمـیس روبرو شد. بـه وی فرمود:
برای چه اینجا ایستاده‌ای، درون صورتی کـه مردی درون مـیان این حجره‌ست؟
گفت:
پدر و مادرم بـه فدایت هر گاه ی بـه خانـه‌ی شوهر برود احتیـاج بـه زنی دارد کـه خواسته‌های او را انجام دهد. من اینجا ایستاده‌ام کـه اگر فاطمـه فرمانی داشته باشد ببرم.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه وی فرمود:
خدا حوائج دنیوی و اخروی تو را روا نماید.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
اوّل صبح بود کـه من و فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها زیر عبا خوابیده بودیم. موقعی کـه گفتگوی رسول خدا و اسماء را شنیدیم تصمـیم گرفتیم کـه برخیزیم ولی آن حضرت بـه ما فرمود:
به خاطر آن حقّی کـه من بـه گردن شما دارم از یکدیگر جدا نشوید که تا من نزد شما بیـایم. ما بـه جای خود بازگشتیم و آن حضرت آمد و بالای سر ما نشست و پاهای مبارک خود را زیر عبای ما داخل نمود. من پای راست آن بزرگوار را بـه ‌ی خود چسباندم و فاطمـه پای چپ او را بـه ‌ی خود چسبانید. ما بدین وسیله پاهای مبارک آن حضرت را گرم نمودیم.
پس از این جریـان پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
یـا علی یک کوزه‌ی آب به منظور من بیـاور وقتی آب به منظور آن حضرت آوردم سه مرتبه از آب دهان مبارک خود بـه آن آب زد و چندین آیـه از قرآن مجید را بر آن خواند.
سپس بـه حضرت علی علیـه السلام فرمود:
یـا علی! از این آب بیـاشام و مختصری از آن را باقی بگذار، من این امر را اطاعت نمودم و آن حضرت مابقی آن آب را بر سر و ‌ی من پاشید و فرمود:
یـا اباالحسن! خدا پلیدی را از تو دور نمود و تو را پاک کرد، پاک نمودن مخصوصی.
سپس بـه من فرمود:
آب جدیدی برایم بیـاور، من اطاعت نمودم آن بزرگوار نیز همان عمل را انجام داد و آن آب را بـه فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها عطا کرد و به وی فرمود:
بیـاشام و مختصری از آن را باقی بگذار. وقتی فاطمـه اطاعت کرد رسول اکرم مابقی آن آب را بر سر و ‌ی آن بانو پاشید و به او فرمود:
خدا پلیدی را از تو دور کرد و تو را پاک و پاکیزه نمود، پاک مخصوصی.
آنگاه بـه من فرمود:
تا از حجره خارج شدم و آن حضرت با فاطمـه درون مـیان اطاق ماند و به فاطمـه فرمود:
شوهرت را چگونـه یـافتی؟
گفت:
پدر جان! علی بهترین شوهر است. ولی زنان قریش بـه من مـی‌گویند:
شوهر تو تهیدست است.
پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت زهرا سلام الله علیـها فرمود:
ای عزیزم! پدر و شوهر تو فقیر نیستند، زیرا خزانـه‌های طلا و نقره‌ی زمـین بـه من عرضه شد ولی من آنچه را کـه نزد پروردگارم مـی‌باشد انتخاب نمودم.
ای عزیزم! اگر آنچه را کـه پدرت مـی‌داند تو مـی‌دانستی دنیـا درون نظرت ناچیز مـی‌آمد، بـه خدا قسم من درباره‌ی نصیحت تو کوتاهی نکرده‌ام، من تو را بـه علی دادم کـه از لحاظ اسلام بر همـه مقدّم و از نظر علم و حلم از همـه اعظم است.
ای عزیزم، خدای توانا توجّهی بـه زمـین کرد و دو نفر مرد را انتخاب نمود، یکی از آنـها را پدر تو و دیگری را شوهر تو قرار داده‌ست.
ای من! شوهر تو خوب شوهریست. مبادا نسبت بـه وی نافرمانی کنی!
سپس آن برگزیده‌ی خدا، مرا صدا زد، عرض کردم:
لبیّک یـا رسول الله!
فرمود:
داخل حجره‌ی خود شو و درباره‌ی زوجه‌ات مـهربانی و مدارا کن، زیرا فاطمـه پاره‌ی تن من است، آنچه کـه وی را ناراحت کند مرا ناراحت مـی‌نماید و آنچه کـه او را مسرور نماید، مرا مسرور مـی‌کند.
حضرت امـیر علیـه السلام مـی‌فرماید:
به خدا قسم من فاطمـه را غضبنااراحت ننمودم که تا موقعی کـه به شـهادت رسید و فاطمـه هم مرا خشمناک نکرد و از من نافرمانی ننمود. هر گاه من محزون و اندوهناک مـی‌شدم به منظور رفع غم و اندوه خود بـه فاطمـه نظر مـی‌کردم.
حضرت علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
چون پیغمبر اراده کرد از منزل فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها بیرون رود فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها بـه حضرتش عرض کرد:
پدر جان! من طاقت اداره امور خانـه را ندارم، یک کنیز به منظور من بگیر که تا در امور خانـه کُمک کار و یـاور من باشد.
رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون جوابش فرمود:
آیـا دوست نداری کـه چیزی بهتر از خادم بـه تو عطا مـی‌کنم؟
حضرت امـیر بـه فاطمـه علیـهما السلام فرمود:
بگو آری، فاطمـه فرمود:
آنچه از خادم بهتر هست مـی‌خواهم.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
در هر روزی 34 مرتبه سبحان الله، 33 مرتبه الحمدلله، 33 مرتبه الله اکبر بگو. این صد مرتبه کار زبان هست ولی درون مـیزان عمل دارای هزار ثواب خواهد بود.
ای فاطمـه! اگر تو این اذکار را هر روز صبح بگویی خدا امور دنیوی و اخروی تو را عهده دار خواهد بود.
بیـان: مرحوم علّامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌فرماید:
روایتی مثل روایت قبل، از کتاب کفایة الطّالب تألیف محمّد بن یوسف گنجی شافعی با اسناد خودش از ابن عبّاس با اختصار و کمـی تغییر نقل کرده و ما به منظور اینکه تکرار نشود آن را نقل نمـی‌کنیم.
پس محمّد بن یوسف گفت:
همـین گونـه این روایت را ابن بطّه روایت کرده و او (ابن بطّه) راوی راستگو و خوبیست امّا بـه نظر او، ذکر نام «اسماء بنت عمـیس» درون این حدیث صحیح نمـی‌باشد، زیرا این اسماء همسر جعفر بن ابیطالب بود کـه پس از شـهادت او ابوبکر با او ازدواج کرد و محمّد بن ابی بکر (434) از این ازدواج متولّد شد و چون ابوبکر با او ازدواج کرد و محمّد بن ابی بکر از این ازدواج متولّد شد و چون ابوبکر مُرد، علیّ بن ابیطالب با او ازدواج نمود و آن «اسمائی» کـه در عروسی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها حاضر بود «اسماء بنت یزید بن السکن انصاری» بود و در آن هنگام اسماء بنت عمـیس با شوهرش جعفر درون حبشـه بود کـه آنـها درون روز فتح خیبر درون سال هفتم هجرت بـه حبشـه رفتند و ازدواج حضرت فاطمـه سلام الله علیـها بعد از جنگ بدر بوده، یعنی درون ایّامـی کـه او اسیر بوده بعد صحیح این هست که بگوییم آن «اسماء» کـه در حدیث ذکر شده «اسماء یزید انصاری» بوده و او روایـاتی نیز از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نقل نموده، پایـان نظر محمّد بن یوسف.
مرحوم علّامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌فرماید:
«مرط» بـه عبایی گویند کـه از پشم و یـا خَز باشد و با آن خودشان را مـی‌پوشانند و «خِدر» بـه معنی پرده و حجاب است.
این فرمایش امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام کـه در این روایت مـی‌فرماید:
«ممّا کانَ علیـه آبائی» یعنی ای رسول خدا مرا از آنچه پدرانم بر آن بودند نجات دادی، بـه این معنی نیست کـه پدران آن حضرت نعوذ بالله مشرک و بت پرست بوده‌اند بلکه منظور این هست که تو مرا از آن شکّ و تردید و حیرت‌هایی کـه پدرانم درون بعضی امور با آن مواجه بودند نجات دادی و منظور از هدایت این هست که آن حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام را بـه سوی علوم ربّانی کـه فقط مختصّ اوست هدایت نمود.
و منظور از «شرک» (435) منظور از پدران، عموهاست و یـا منظور، بعضی از پدران مادریست.
و جزریّ مـی‌گوید:
در آنجا کـه امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
«مـیمون النّقیّة» یعنی تو کامـیابی و بر همـه‌ی مطالب پیروز و سربلندی و کلمـه‌ی «نقیبة» نفس را گویند و قول ضعیفی هم گفته بـه معنی طبیعت و خلقت (انسانی) را گویند.
و همچنین جزریّ گوید «طائر الانسان» آنچه حاصل شود به منظور انسان درون علم خدا و آنچه خداوند به منظور او تقدیر فرموده‌ست.
و از همـین قبیل هست که درون حدیثی آمده:
«بالمـیمون طائره» یعنی بـه مبارکیست بهره و نصیب او و همچنین جایز هست اصل آن (طائر) را از «طَیَرَ» بگیریم کـه در این صورت بـه معنی «سانح و بارح» مـی‌شود. (در عرب اگر پرنده‌ای از سمت راست آید آن را بـه فال نیک گیرند و به آن «سانح» گویند و اگر او سمت چپ آید بـه فال بد گیرند و آن را «بارح» گویند. )
و درون آنجا کـه حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام مـی‌فرماید:
«تزلفه» یعنی او را بـه خدا نزدیک مـی‌کند.
و «تحظیـه» از باب اِفعال است، مـی‌گویند:
«فلان احظی منّی» یعنی او (مثلاً بـه پیـامبر) نزدیک‌تر هست از من.
و درون آنجا کـه مـی‌فرماید:
«ثم انثنت» «انثنت» یعنی منصرف کرد، جوهری گفته «ثنیته» یعنی او را از حاجتش منصرف کردم.
جزری گفته: «الصّخب» بـه معنی ضجّه و فریـاد هست و صدا بلند به منظور دشمن را گویند و از همـین قبیل هست حدیثی کـه در فضل حضرت خدیجه سلام الله علیـهاست کـه پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مـی‌فرماید:
«لا صخب فیـه و لا نصب» یعنی خداوند قصری درون بهشت بـه حضرت خدیجه سلام الله علیـها عنایت فرموده کـه در آن نـه داد و فریـاد هست و نـه درد و الم و ناراحتی.
و درون آنجا کـه مـی‌فرماید:
«فجلّل السّفرة» یعنی پوشیده شده بود (محتویّات) سفره که تا آنان کـه از آن سفره مـی‌خورند نبینند درون آن چیست و این باعث برکت آن سفره مـی‌شد و این قضیّه (مخفی بودن محتویّات سفره) درون اخبار و روایـات فراوان آمده کـه در رابطه با اعجاز برکت است.

[روایت شماره] (33)

[کشف الغمة ] وَ نَقَلْتُ مِنْ کِتَابِ الذُّرِّیَّةِ الطَّاهِرَةِ، تَصْنِیفِ أَبِی بِشْرٍ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِیِّ الْمَعْرُوفِ بِالدُّولابِیِّ، مِنْ نُسْخَةٍ بِخَطِّ الشَّیْخِ ابْنِ وَضَّاحٍ الْحَنْبَلِیِّ الشَّهْرَبَانِیِّ وَ أَجَازَ لِی أَنْ أَرْوِیَ عَنْهُ کُلَّ مَا یَرْوِی عَنْ مَشَایِخِهِ وَ هُوَ یَرْوِی کَثِیراً وَ أَجَازَ لِیَ السَّیِّدُ جَلالُ الدِّینِ بْنُ عَبْدِ الْحَمِیدِ بْنِ فَخَّارٍ الْمُوسَوِیُّ الْحَائِرِیُّ أَدَامَ اللَّهُ شَرَفَهُ أَنْ أَرْوِیَهُ عَنْهُ، عَنِ الشَّیْخِ عَبْدِالْعَزِیزِ بْنِ الْأَخْضَرِ الْمُحَدِّثِ إِجَازَةً فِی مُحَرَّمِ سَنَةِ عَشْرٍ وَ سِتِّمِائَةٍ وَ عَنِ الشَّیْخِ بُرْهَانِ الدِّینِ أَبِی الْحُسَیْنِ أَحْمَدَ بْنِ عَلِیٍّ الْغَزْنَوِیِّ إِجَازَةً فِی رَبِیعِ الأَوَّلِ سَنَةَ أَرْبَعَ عَشْرَةَ وَ سِتِّمِائَةٍ، کِلاهُمَا عَنِ الشَّیْخِ الْحَافِظِ أَبِی الْفَضْلِ مُحَمَّدِ بْنِ نَاصِرٍ السَّلامِیِّ بِإِسْنَادِهِ وَ السَّیِّدُ أَجَازَ لِی قَدِیماً رِوَایَةَ کُلِّمَا یَرْوِیـهِ وَ بِهَذَا الْکِتَابِ فِی ذِی الْحِجَّةِ مِنْ سَنَةِ سِتٍّ وَ سَبْعِینَ وَ سِتِّمِائَةٍ عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
خَطَبَ أَبُوبَکْرٍ وَ عُمَرُ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَأَبَی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَقَالَ عُمَرُ: أَنْتَ لَهَا یَا عَلِیُّ، فَقَالَ:
مَا لِی مِنْ شَیْ‌ءٍ إِلا دِرْعِی أَرْهَنُهَا، فَزَوَّجَهُ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ فَلَمَّا بَلَغَ ذَلِکَ فَاطِمَةَ بَکَتْ،
قَالَ:
فَدَخَلَ عَلَیْهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
مَا یُبْکِیکِ یَا فَاطِمَةُ؟ فَوَاللَّهِ لَقَدْ أَنْکَحْتُکِ أَکْثَرَهُمْ عِلْماً وَ أَفْضَلَهُمْ حِلْماً وَ أَوَّلَهُمْ سِلْماً.
وَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیـهما السلام قَالَ:
تَزَوَّجَ عَلِیٌّ فَاطِمَةَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ وَ بَنَی بِهَا فِی ذِی الْحِجَّةِ مِنَ السَّنَةِ الثَّانِیَةِ مِنَ الْهِجْرَةِ.
وَ عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ عَلِیٍّ علیـه السلام قَالَ:
خُطِبَتْ فَاطِمَةَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَتْ مَوْلاةٌ لِی: هَلْ عَلِمْتَ أَنَّ فَاطِمَةَ قَدْ خُطِبَتْ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم؟ قُلْتُ: لا قَالَتْ:
فَقَدْ خُطِبَتْ، فَمَا یَمْنَعُکَ أَنْ تَأْتِیَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَیُزَوِّجَکَ، فَقُلْتُ: وَ هَلْ عِنْدِی شَیْ‌ءٌ أَتَزَوَّجُ بِهِ، فَقَالَتْ:
إِنَّکَ إِنْ جِئْتَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم زَوَّجَکَ، فَوَاللَّهِ مَا زَالَتْ تُرْجِینِی [تُزْجِینِی ] حَتَّی دَخَلْتُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ کَانَتْ لَهُ جَلالَةٌ وَ هَیْبَةٌ، فَلَمَّا قَعَدْتُ بَیْنَ یَدَیْهِ أُفْحِمْتُ فَوَاللَّهِ مَااسْتَطَعْتُ أَنْ أَتَکَلَّمَ فَقَالَ:
مَا جَاءَ بِکَ أَلَکَ حَاجَةٌ؟ فَسَکَتُّ فَقَالَ:
لَعَلَّکَ جِئْتَ تَخْطُبُ فَاطِمَةَ؟ قُلْتُ: نَعَم،
قَالَ:
فَهَلْ عِنْدَکَ مِنْ شَیْ‌ءٍ تَستَحِلُّهَا بِهِ؟ قُلْتُ: لا وَاللَّهِ یَا رَسُولَ اللَّهِ، فَقَالَ:
مَا فَعَلْتَ الدِّرْعَ الَّتِی سَلَّحْتُکَهَا؟ فَقُلْتُ: عِنْدِی وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ إِنَّهَا لَحُطَمِیَّةٌ مَا ثَمَنُهَا إِلّا أَرْبَعَ مِائَةِ دِرْهَمٍ،
قَالَ:
قَدْ زَوَّجْتُکَهَا فَابْعَثْ بِهَا، فَإِنْ [فَإِنَّهَا ] کَانَتْ لَصَدَاقَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
بیـان: تقول سلّحته و أسلحه إذا أعطیته سلاحاً و قال الجزریُّ: فی حدیث زواج فاطمة أنّه قال لعلیّ: أین درعک الحطمـیّة، هی الّتی تحطم السّیوف أی تکسرها و قیل: هی العریضة الثّقیلة و قیل: هی منسوبة إلی بطن من عبد القیس یقال لهم:
حطمة بن محارب کانوا یعملون الدّروع و هذا أشبه الأقوال.
در کتاب کشف الغمّه (436) از کتاب الذّریّة الطّاهرة با سندهای خود از حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام روایت مـی‌کند کـه فرمود:
ابوبکر و عمر بـه خواستگاری فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها آمدند ولی رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نپذیرفتند.
عمر بـه من گفت:
یـا علی! تو لیـاقت فاطمـه را داری.
گفتم:
من غیر از زره‌ام کـه آن را گِرو مـی‌گذارم چیزی ندارم.
وقتی پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را به منظور حضرت امـیر علیـه السلام تزویج نمود و این موضوع بـه گوش آن بانوی معظّمـه رسید، گریـان شد.
پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نزد حضرت زهراء سلام الله علیـها آمد و فرمود:
برای چه گریـه مـی‌کنی؟!
به خدا قسم من تو را به منظور شخصی تزویج نموده‌ام کـه علم و حلمش از همـه بیشتر مـی‌باشد و از همـه درون اسلام سبقت گرفته‌ست.
و از امام صادق علیـه السلام روایت شده کـه فرمود:
حضرت علی علیـه السلام حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را بـه عقد خود درآورد درون ماه رمضان سال دوّم هجرت و در ذی الحجّه‌ی همان سال او را بـه خانـه بُرد.
و مجاهد از حضرت علی علیـه السلام روایت کرد کـه فرمود:
حضرت فاطمـه سلام الله علیـها از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگاری شد. بعد یکی از زنان همسایـه بـه من گفت:
آیـا مـی‌دانی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را، از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواستگاری کرده اند؟
گفتم:
نـه.
گفت:
بدان و آگاه باش کـه از او خواستگاری شده، چه چیز مانع تو شده کـه نزد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نمـی‌روی که تا او را بـه ازدواج تو درآورد؟
گفتم:
مگر من چیزی دارم کـه با آن بتوانم ازدواج کنم؟
گفت:
همانا اگر تو نزد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِرَوی ش را بـه ازدواج تو درون خواهد آورد. (پس حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام مـی‌فرماید) : بـه خدا قسم آن زن، دست از ترغیب من بـه پیش قدم شدن و روانـه شدن خدمت پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم برنداشت که تا اینکه من خدمت آن حضرت رسیدم.
آنقدر آن بزرگوار هیبت و عظمت داشت کـه وقتی درون مقابل او نشستم، زبانم بند آمد. بعد به خدا قسم، قادر بـه سخن گفتن نبودم. رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه من فرمود:
به چه منظور نزد من آمده‌ای؟ آیـا حاجت و خواسته‌ای داری؟ من سکوت کردم، فرمود:
گویـا آمده‌ای فاطمـه را خواستگاری کنی؟
عرض کردم:
آری، فرمود:
آیـا چیزی داری که تا با پرداخت آن، او را بـه ازدواج خود درآوری؟
عرض کردم:
نـه بـه خدا قسم ای رسول خدا.
فرمود:
زرهی را کـه در جنگ‌ها بـه تن مـی‌کردی، چه کردی؟
عرض کردم:
نزد خودم است، (امّا) بـه آن خدایی کـه جانم درون دست اوست، آن زره بی‌ارزش و ارزان هست و ارزش آن چهارصد درهم بیشتر نیست.
فرمود:
همان زره صداق و مـهریـه‌ی رسول خدا است.
بیـان: «سلّحته و اسلحه» منظور زمانی‌ست کـه بهی اسلحه عطا شود و جزری گفته: این جمله‌ی «این درعک الحطمـیّة» کـه در حدیث ازدواج حضرت فاطمـه سلام الله علیـها آمده هست به این معناست کـه کجاست آن زره‌ات کـه شکسته هست آن را شمشیرها و بعضی گفته‌اند:
نام فرزندان عبدالقیس هست که بـه آنـها گفته مـی‌شد (لقب آنـها است) حطمة بن محارب و چون آنـها زره مـی‌ساختند لذا زره‌های آنـها را «درع الحطمـیّة» مـی‌گفتند، (پس علّامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌فرماید) : و این بهترین قول درون معنی این کلمـه‌ست.

[روایت شماره] (34)

[کشف الغمة ] وَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِی رَبَاحٍ قَالَ:
لَمَّا خَطَبَ عَلِیٌّ فَاطِمَةَ أَتَاهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
إِنَّ عَلِیّاً قَدْ ذَکَرَکِ، فَسَکَتَتْ، فَخَرَجَ فَزَوَّجَهَا.
وَ عَنِ ابْنِ بُرَیْدَةَ عَنْ أَبِیـهِ قَالَ:
قَالَ نَفَرٌ مِنَ الْأَنْصَارِ لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام :
اخْطُبْ فَاطِمَةَ، فَأَتَی رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَسَلَّمَ عَلَیْهِ، فَقَالَ لَهُ مَا حَاجَةُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ؟
قَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ ذَکَرْتُ فَاطِمَةَ بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، فَقَالَ مَرْحَباً وَ أَهْلاً، لَمْ یَزِدْ عَلَیْهَا، فَخَرَجَ عَلِیٌّ عَلَی أُولَئِکَ الرَّهْطِ مِنَ الْأَنْصَارِ وَ کَانُوا یَنْتَظِرُونَهُ قَالُوا: مَا وَرَاکَ؟
قَالَ:
مَا أَدْرِی غَیْرَ أَنَّهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَالَ:
َ مَرْحَباً وَ أَهْلاً، قَالُوا: یَکْفِیکَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ أَحَدُهُمَا: أَعْطَاکَ الْأَهْلَ وَ الرَّحْبَ.
فَلَمَّا کَانَ بَعْدَ ذَلِکَ قَالَ:
یَا عَلِیُّ إنَّهُ لا بُدَّ لِلْعُرْسِ مِنْ وَلِیمَةٍ، فَقَالَ سَعْدٌ: عِنْدِی کَبْشٌ وَ جَمَعَ لَهُ رَهْطٌ مِنَ الْأَنْصَارِ آصُعاً مِنْ ذُرَةٍ (437) فَلَمَّا کَانَ لَیْلَةُ الْبِنَاءِ قَالَ:
لا تُحْدِثَنَّ شَیْئاً حَتَّی تَلْقَانِی، فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بِمَاءٍ فَتَوَضَّأَ مِنْهُ، ثُمَّ أَفْرَغَهُ عَلَی عَلِیٍّ وَ قَالَ:
اللَّهُمَّ بَارِکْ فِیـهِمَا وَ بَارِکْ عَلَیْهِمَا وَ بَارِکْ لَهُمَا فِی شِبْلَیْهِمَا وَ قَالَ ابْنُ نَاصِرٍ فِی نَسْلَیْهِمَا.
وَ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ قَالَتْ:
کُنْتُ فِی زِفَافِ فَاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمَّا أَصْبَحْنَا جَاءَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِلَی الْبَابِ فَقَالَ:
یَا أُمَّ أَیْمَنَ ادْعِی لِی أَخِی،
قَالَتْ:
هُوَ أَخُوکَ وَ تُنْکِحُهُ ابْنَتَکَ؟
قَالَ:
نَعَمْ یَا أُمَّ أَیْمَنَ،
قَالَتْ:
وَ سَمِعَ النِّسَاءُ صَوْتَ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَتَنَحَّیْنَ وَ اخْتَبَیْتُ أَنَا فِی نَاحِیَةٍ، فَجَاءَ عَلِیٌّ علیـه السلام فَنَضَحَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مِنَ الْمَاءِ وَ دَعَا لَهُ.
ثُمَّ قَالَ:
ادْعِی لِی فَاطِمَةَ، فَجَاءَتْ خَرِقَةً مِنَ الْحَیَاءِ، فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
اسْکُنِی لَقَدْ أَنْکَحْتُکِ أَحَبَّ أَهْلِ بَیْتِی إِلَیَّ، ثُمَّ نَضَحَ عَلَیْهَا مِنَ الْمَاءِ وَ دَعَا لَهَا قَالَتْ:
ثُمَّ رَجَعَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَرَأَی سَوَاداً بَیْنَ یَدَیْهِ، فَقَالَ:
مَنْ هَذَا؟ فَقُلْتُ: أَنَا أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ،
قَالَ:
جِئْتِ فِی زِفَافِ فَاطِمَةَ تُکْرِمِینَهَا؟ قُلْتُ: نَعَمْ،
قَالَتْ:
فَدَعَا لِی.
قَالَ عَلِیُّ بْنُ عِیسَی: وَ حَدَّثَنِی السَّیِّدُ جَلالُ الدِّینِ عَبْدُ الْحَمِیدِ بْنُ فَخَّارٍ الْمُوسَوِیُّ بِمَا هَذَا مَعْنَاهُ وَ رُبَّمَا اخْتُلِفَ الْأَلْفَاظُ قَالَ:
قَالَتْ أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ هَذِهِ: حَضَرَتْ وَفَاةُ خَدِیجَةَ سلام الله علیـها فَبَکَتْ، فَقُلْتُ: أَتَبْکِینَ وَ أَنْتِ سَیِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ وَ أَنْتِ زَوْجَةُ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مُبَشَّرَةٌ عَلَی لِسَانِهِ بِالْجَنَّةِ، فَقَالَتْ:
مَا لِهَذَا بَکَیْتُ وَ لَکِنَّ الْمَرْأَةَ لَیْلَةَ زَفَافِهَا لا بُدَّ لَهَا مِنِ امْرَأَةٍ تُفْضِی إِلَیْهَا بِسِرِّهَا وَ تَسْتَعِینُ بِهَا عَلَی حَوَائِجِهَا وَ فَاطِمَةُ حَدِیثَةُ عَهْدٍ بِصِبی وَ أَخَافُ أَنْ لا یَکُونَ لَهَا مَنْ یَتَوَلَّی أَمْرَهَا حِینَئِذٍ فَقُلْتُ: یَا سَیِّدَتِی لَکِ عَلَیَّ عَهْدُ اللَّهِ إِنْ بَقِیتُ إِلَی ذَلِکِ الْوَقْتِ أَنْ أَقُومَ مَقَامَکِ فِی هَذَا الْأَمْرِ فَلَمَّا کَانَتْ تِلْکَ اللَّیْلَةُ وَ جَاءَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَمَرَ النِّسَاءَ فَخَرَجْنَ وَ بَقِیتُ، فَلَمَّا أَرَادَ الْخُرُوجَ رَأَی سَوَادِی فَقَالَ:
مَنْ أَنْتِ؟ فَقُلْتُ: أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ، فَقَالَ:
أَلَمْ آمُرْکِ أَنْ تَخْرُجِی، فَقُلْتُ: بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی وَ مَا قَصَدْتُ خِلافَکَ وَ لَکِنِّی أَعْطَیْتُ خَدِیجَةَ عَهْداً وَ حَدَّثْتُهُ فَبَکَی، فَقَالَ:
بِاللَّهِ لِهَذَا وَقَفْتِ؟ فَقُلْتُ: نَعَمْ وَاللَّهِ فَدَعَا لِی. عُدْنَا إِلَی مَا أَوْرَدَهُ الدُّولابِیُّ.
وَ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ قَالَتْ:
لَقَدْ جُهِّزَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم إِلَی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام وَ مَا کَانَ حَشْوُ فَرْشِهِمَا وَ وَسَائِدِهِمَا إِلا لِیفاً وَ لَقَدْ أَوْلَمَ عَلِیٌّ لِفَاطِمَةَ سلام الله علیـها فَمَا کَانَتْ وَلِیمَةُ ذَلِکَ الزَّمَانِ أَفْضَلَ مِنْ وَلِیمَتِهِ، رَهَنَ دِرْعَهُ عِنْدَ یَهُودِیٍّ وَ کَانَتْ وَلِیمَتُهُ آصُعاً مِنْ شَعِیرٍ وَ تَمْرٍ وَ حَیْسٍ (438).
بیـان: قال الجزریِّ: فی حدیث تزویج فاطمة سلام الله علیـها فلمّا أصبح دعاها فجاءت خرقة من الحیـاء، أی خجلة مدهوشة من الخرق التحیّر و یحتمل أن یکون بالحاء المـهملة و الزاء المعجمة، فالمراد تقارب الخطو فی المشی، قال الجوهری: الحُزُقُّ: القصیر المتقارب الخطو و کذا الحُزُقّة و روی أنّها أتته تعثر فی مرطها من الخجل و قال الجوهریُّ: و قضینا إلیـه ذلک الأمر، أی أنـهیناه إلیـه.
نیز درون همان کتاب (439) از عطاء بن ابی رباح روایت مـی‌کند کـه گفت هنگامـی کـه حضرت علی علیـه السلام از حضرت فاطمـه سلام الله علیـها خواستگاری د پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نزد حضرت زهرا سلام الله علیـها آمده و فرمود:
علی علیـه السلام از تو خواستگاری کرده و حضرت فاطمـه سلام الله علیـها بـه جای جواب، سکوت کرد. پیـامبر از نزد حضرتش خارج شده و او را بـه ازدواج حضرت علی علیـه السلام درآورد و ابن بریده از پدرش روایت مـی‌کند کـه یکی از انصار بـه حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام گفت:
فاطمـه را از پیغمبر خدا خواستگاری نما.
حضرت امـیر علیـه السلام بـه حضور آن حضرت آمد و سلام کرد. رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه وی فرمود:
چه حاجتی داری؟
گفت:
برای خواستگاری فاطمـه‌ی زهراء آمده‌ام.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
مرحبا! خوش آمدی! و چیز دیگری نفرمود.
موقعی کـه حضرت علی علیـه السلام نزد آن گروه کـه در انتظارش بودند آمد بـه وی گفتند:
چه خبر؟
فرمود:
نمـی‌دانم، فقط آن حضرت بـه من فرمود:
مرحبا، خوش آمدی.
گفتند:
همـین کـه آن بزرگوار بـه تو فرموده:
مرحبا، خوش آمدی به منظور تو کافی خواهد بود.
پس از این جریـان فرمود:
یـا علی! عروسی ولیمـه لازم دارد. سعد گفت:
من یک دارم، گروهی از انصار هم مقداری ذرّت دارند. وقتی شب عروسی فرا رسید رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت امـیر علیـه السلام فرمود:
عملی انجام مده که تا آن موقعی کـه مرا ملاقات نمایی.
سپس پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آب خواست و پس از اینکه وضو گرفت آن آب را بـه حضرت امـیر علیـه السلام پاشید و فرمود:
بار خدایـا! این ازدواج را به منظور علی و زهراء و دو فرزندش: مبارک بگردان.
و ابن ناصر گفته: درون نسل ایشان مبارک گردان.
و از اسماء بنت عمـیس روایت شده کـه گفت:
من درون شب زفاف فاطمـه سلام الله علیـها حضور داشتم. هنگامـی کـه صبح شد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون کنار درون اطاق فاطمـه سلام الله علیـها قرار گرفت و خطاب بـه امّ ایمن، کـه در آن شب درون منزل فاطمـه سلام الله علیـها باقی مانده بود که تا مراقب او باشد، فرمود:
ای اُمّ ایمن، برادرم علی علیـه السلام را صدا بزن. امّ ایمن عرض کرد:
او برادر توست درون حالی کـه ت را بـه همسری او درآورده‌ای؟
پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
بله. او برادر دینی من است. اسماء گفت:
در این حال همسران رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم صدای حضرتش را شنیدند و خوشحالی د و حضرت علی علیـه السلام بـه شنیدن صدای آنـها از اطاق خارج شده و پیـامبر به منظور حضرتش دعا نموده و سپس فرمود:
فاطمـه را صدا کن.
حضرت فاطمـه سلام الله علیـها درون حالتی کـه کاملاً خود را پوشانیده و از پیـامبر خجالت مـی‌کشید خارج شد و پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت زهرا سلام الله علیـها فرمود:
آرام باش کـه تو را بـه محبوب‌ترین اهل بیتم تزویج نموده‌ام و سپس قطراتی از آب را بر آن حضرت پاشید و برای ایشان دعا فرمود.
سپس پیـامبر درون حال بازگشت بود کهی را درون مقابل خود دیدند. سؤال د:
کیستی؟
گفتم:
من اسماء بنت عمـیس هستم.
حضرت فرمود:
تو درون کار عروسی فاطمـه، کمک کرده‌ای؟
گفتم:
بله. بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مرا دعا نمود.
و نیز علی بن عیسی با چند واسطه (با کمـی اختلاف درون لفظ) از اسماء بنت عمـیس روایت مـی‌کند کـه گفت:
موقعی کـه وفات حضرت خدیجه‌ی کبری سلام الله علیـها نزدیک شد گریـه کرد. من بـه وی گفتم:
چرا گریـه مـی‌کنی، درون صورتی کـه تو بزرگترین زنان جهانیـان و زوجه‌ی پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مـی‌باشی کـه به زبان مبارکش بشارت بهشت را بـه تو داده‌ست؟!
فرمود:
برای مردن نمـی‌گریم، بلکه گریـه‌ام از به منظور این هست که درون شب عروسی زنی را لازم دارد که تا امور محرمانـه‌ی وی را انجام دهد و به خواسته‌های او رسیدگی کند، ولی فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها کوچک است. مـی‌ترسم درون شب عروسی م فاطمـه،ی نباشد کـه حاجات او را روا نماید.
من گفتم:
ای بانوی من! من این تعهّد را مـی‌دهم کـه اگر که تا آن موقع زنده باشم بـه جای تو به منظور فاطمـه‌ی اطهر انجام وظیفه نمایم.
هنگامـی کـه شب عروسی فاطمـه سلام الله علیـها فرا رسید و پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آمد و زنان را از اطاق مأمور بـه خروج نمود، من خارج نشدم.
موقعی کـه پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم خواست از اطاق حضرت زهراء سلام الله علیـها خارج شود سیـاهی مرا دید، فرمود:
کیستی؟
گفتم:
اسماء بنت عمـیس.
فرمود:
مگر من دستور خروج بـه تو ندادم؟!
گفتم:
چرا یـا رسول الله، پدر و مادرم بـه فدای تو، من نخواستم با دستور شما مخالفت نمایم، بلکه آن تعهّدی را کـه به حضرت خدیجه‌ی کبری سلام الله علیـها داده بودم انجام دادم.
آنگاه جریـان خود را با حضرت خدیجه سلام الله علیـها برایش شرح دادم، آن حضرت بعد از اینکه گریست بـه من فرمود:
تو را بـه خدا، به منظور همـین منظور ایستاده‌ای؟
گفتم:
آری بـه خدا قسم! آنگاه آن حضرت به منظور من دعا کرد.
و از اسماء بنت عمـیس نقل شده کـه گفت:
جهیزیـه‌ای کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه خانـه‌ی حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام بُرد، عبارت بود از: فرش و بالش‌های آنـها کـه از لیف خرما پُر شده بود و حضرت علی به منظور حضرت فاطمـه علیـهما السلام ولیمـه‌ای داد و در آن زمان ولیمـه‌های دیگران برتر و بهتر از ولیمـه‌ی او نبود.
حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام به منظور تهیّه‌ی این ولیمـه زره خود را نزد فردی یـهودی گِرو گذاشت. ولیمـه‌ی آن حضرت چند صاع از جو و خرما و خوراکی دیگر بـه نام «حَیْس» کـه با روغن خرما و کنجد مخلوط مـی‌شود، بود.
بیـان: جزری گفته کـه در حدیث حضرت فاطمـه سلام الله علیـها آمده:
پس چون صبح شد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم او را صدا زد.
حضرت فاطمـه سلام الله علیـها درون حالی کـه «خرقة من الحیـاء» یعنی آن چنان به منظور ملاقات با پدرش خجالت مـی‌کشید کـه مات و مبهوت شده بود و ممکن هست «خُزُقّة من الحیـاء» باشد کـه در این صورت منظور این هست که قدم‌ها را کوتاه برمـی داشت از خجالت و جوهری گفته: «الخزقّ» بـه معنی این هست که قدم‌ها را نزدیک بـه هم بردارند و برای «الخزقّة» نیز همـین معنی را کرده و در روایتی نیز آمده کـه حضرت فاطمـه سلام الله علیـها وقتی مـی‌خواست خدمت پدر بزرگوارش برود، از خجالت پایش لغزید و افتاد.
و جوهری گفته: «و قضینا الیـه ذلک الامر» یعنی ما او را از این کار نـهی کردیم.

[روایت شماره] (35)

[کشف الغمة ] وَ مِنْ کِتَابِ کِفَایَةِ الطَّالِبِ فِی مَنَاقِبِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیـه السلام تَأْلِیفِ مُحَمَّدِ بْنِ یُوسُفَ الْکَنْجِیِّ الشَّافِعِیِّ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ قَالَ:
قَالَتْ فَاطِمَةُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ زَوَّجْتَنِی عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ هُوَ فَقِیرٌ لا مَالَ لَهُ، فَقَالَ:
یَا فَاطِمَةُ أَمَا تَرْضَیْنَ أَنَّ اللَّهَ اطَّلَعَ إِلَی الْأَرْضِ اطِّلاعَةً فَاخْتَارَ مِنْهَا رَجُلَیْنِ: أَحَدُهُمَا أَبُوکِ وَ الْآخَرُ بَعْلُکِ.
وَ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
أَیُّهَا النَّاسُ هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ أَنْتُمْ تَزْعُمُونَ أَنِّی أَنَا زَوَّجْتُهُ ابْنَتِی فَاطِمَةَ وَ لَقَدْ خَطَبَهَا إِلَیَّ أَشْرَافُ قُرَیْشٍ فَلَمْ أُجِبْ کُلَّ ذَلِکَ أَتَوَقَّعُ الْخَبَرَ مِنَ السَّمَاءِ حَتَّی جَاءَنِی جَبْرَئِیلُ لَیْلَةَ أَرْبَعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ: فَقَالَ:
یَا مُحَمَّدُ الْعَلِیُّ الْأَعْلَی یَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلامَ وَ قَدْ جَمَعَ الرُّوحَانِیِّینَ وَ الْکَرُوبِیِّینَ فِی وَادٍ یُقَالُ لَهُ: الْأَفْیَحُ، تَحْتَ شَجَرَةِ طُوبَی وَ زَوَّجَ فَاطِمَةَ عَلِیّاً وَ أَمَرَنِی فَکُنْتُ الْخَاطِبَ وَ اللَّهُ تَعَالَی الْوَلِیَّ وَ أَمَرَ شَجَرَةَ طُوبَی فَحَمَلَتِ الْحُلِیَّ وَ الْحُلَلَ وَ الدُّرَّ وَ الْیَاقُوتَ، ثُمَّ نَثَرَتْهُ وَ أَمَرَ الْحُورَ الْعِینَ فَاجْتَمَعْنَ فَلَقَطْنَ، فَهُنَّ یَتَهَادَیْنَهُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ یَقُلْنَ: هَذَا نِثَارُ فَاطِمَةَ.
وَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِاللَّهِ أَنَّهُ قَالَ:
أَصَابَ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها لَیْلَةَ صَبِیحَةِ الْعُرْسِ رِعْدَةٌ فَقَالَ لَهَا النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
زَوَّجْتُکِ سَیِّداً فِی الدُّنْیَا «وَ إنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ» (440) یَا فَاطِمَةُ لَمَّا أَرَدْتُ أَنْ أُمْلِکَکِ بِعَلِیٍّ أَمَرَ اللَّهُ شَجَرَ الْجِنَانِ فَحَمَلَتْ حُلِیّاً وَ حُلَلاً وَ أَمَرَهَا فَنَثَرَتْهُ عَلَی الْمَلائِکَةِ، فَمَنْ أَخَذَ مِنْهُ یَوْمَئِذٍ شَیْئاً أَکْثَرَ مِمَّا أَخَذَ مِنْهُ صَاحِبُهُ أَوْ أَحْسَنَ افْتَخَرَ بِهِ عَلَی صَاحِبِهِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ،
قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: فَلَقَدْ کَانَتْ فَاطِمَةُ تَفْتَخِرُ عَلَی النِّسَاءِ، لِأَنَّ أَوَّلَ مَنْ خَطَبَ عَلَیْهَا جَبْرَئِیلُ.
وَ رُوِیَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم دَخَلَ عَلَی فَاطِمَةَ لَیْلَةَ عُرْسِهَا بِقَدَحٍ مِنْ لَبَنٍ فَقَالَ:
اشْرَبِی هَذَا فِدَاکِ أَبُوکِ ثُمَّ قَالَ لِعَلِیٍّ علیـه السلام :
اشْرَبْ فِدَاکَ ابْنُ عَمِّکَ.
وَ رُوِیَ أَنَّهُ لَمَّا زُفَّتْ فَاطِمَةُ إِلَی عَلِیٍّ علیـهما السلام نَزَلَ جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیل وَ مَعَهُمْ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ قُدِّمَتْ بَغْلَةُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم الدُّلْدُلُ وَ عَلَیْهَا فَاطِمَةُ سلام الله علیـها مُشْتَمِلَةٌ،
قَالَ:
فَأَمْسَکَ جَبْرَئِیلُ بِاللِّجَامِ وَ أَمْسَکَ إِسْرَافِیلُ بِالرِّکَابِ وَ أَمْسَکَ مِیکَائِیلُ بِالثَّفَرِ وَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یُسَوِّی عَلَیْهَا الثِّیَابَ فَکَبَّرَ جَبْرَئِیلُ وَ کَبَّرَ إِسْرَافِیلُ وَ کَبَّرَ مِیکَائِیلُ وَ کَبَّرَتِ الْمَلائِکَةُ وَ جَرَتِ السُّنَّةُ بِالتَّکْبِیرِ فِی الزِّفَافِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
بیـان: قال فی النـهایة: الاشتمال افتعال من الشملة و هواء یتغطّی بـه و یتلفّف فیـه و قال ثفر الدّابّة الّذی یجعل تحت ذنبها.
در کتاب کشف الغمّه (441) از کفایة الطّالب تألیف محمّد بن یوسف گنجی شافعی از ابوهریره نقل شده کـه گفت:
فاطمـه سلام الله علیـها فرمود:
ای رسول خدا مرا بـه ازدواج حضرت علی علیـه السلام درآوردی درون حالی کـه او فقیر و مالی ندارد.
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
ای فاطمـه آیـا راضی مـی‌شوی بـه اینکه بدانی خداوند متعال از مـیان مردان زمـین دو نفر را انتخاب نموده‌ست؟ یکی پدرت و دیگری شوهرت را.
جابر بن سَمُرَه از پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روایت مـی‌کند کـه فرمود:
ای مردم این علی بن ابیطالب است. شما گمان مـی‌کنید من م فاطمـه را به منظور او تزویج نموده‌ام، درون صورتی کـه اشراف قریش خواستگار فاطمـه بودند و من اجابت ننمودم. من راجع بـه ازدواج م زهراء، منتظر خبر آسمانی بودم که تا اینکه جبرئیل درون شب 24 ماه رمضان نزد من آمد و گفت:
یـا محمّد! خدای علیّ اعلی بـه تو سلام مـی‌رساند. خدای توانا ملائکه روحانیّین و کرّوبین را درون یک مکانی درون زیر درخت طوبی کـه آن را «افیح» مـی‌گویند جمع کرده و فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها را به منظور حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام تزویج نموده‌ست. من خطبه را خواندم و خدای سبحان، ولیّ این امر بود. خدای توانا بـه درخت طوبی دستور فرموده:
زر و زیور و حلّه‌ها و درّ و یـاقوت‌ها را حمل کند و نثار نماید و حور العین را مأمور نموده کـه جمع شوند و آن زر و زیورها را بگیرند و تا قیـامت بـه آنـها فخر نمایند و بگویند اینـها نثار [قدم ] فاطمـه سلام الله علیـها است.
و از علقمـه از عبدالله نقل شده کـه در صبح روز عروسی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها، غم و اندوهی بر حضرتش عارض شد، بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
ای فاطمـه! من تو را بـه ازدواجی درآوردم کـه در دنیـا آقا و سرور خلائق هست و درون آخرت از صالحین است، ای فاطمـه! چون خداوند متعال اراده کرد کـه تو را بـه ازدواج علی علیـه السلام درآورد. بـه درختان بهشتی امر کرد که تا مزیّن شوند بـه حلّه‌های بهشتی و آن درختان لؤلؤ و مرجان بر ملائکه نثار د، بعد هر کدام از آنـها بیشترین تعداد از نثارها را برداشت درون روز قیـامت بـه دیگر ملائکه افتخار مـی‌کند، امّ سلمـه گوید:
فاطمـه سلام الله علیـها همـیشـه افتخار مـی‌کرد بر زنان دیگر، کـه او اوّلینیست کـه خطبه‌ی عقد او را جبرئیل خوانده‌ست.
روایت شده کـه در شب عروسی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها پیغمبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یک ظرف شیر آورد و به حضرت زهراء سلام الله علیـها فرمود:
پدرت بـه فدایت، از این شیر بیـاشام.
آنگاه بـه حضرت امـیر علیـه السلام هم فرمود:
پسر عمویت بـه فدایت، از این شیر بیـاشام.
نیز روایت شده:
در شب عروسی فاطمـه‌ی اطهر جبرئیل و مـیکائیل و اسرافیل با هفتاد هزار ملک نازل شدند، فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها درون حالی کـه بر استر پیـامبر اکرم سوار بود آمد. بعد جبرئیل مـهار آن استر را گرفت. اسرافیل رکاب آن را گرفت و مـیکائیل بـه دنبال آن بود. پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم لباس‌های فاطمـه سلام الله علیـها را آراسته مـی‌کرد.
جبرئیل و اسرافیل و مـیکائیل و ملائکه تکبیر گفتند. بدین جهت هست که تکبیر گفتن درون شب عروسی که تا قیـامت مرسوم و مستحب است.
بیـان: درون کتاب نـهایـه آمده هست کلمـه‌ی «اشتمال» بـه معنی این هست که چیزی را دور خود پیچیده باشند و در اینجا کـه مـی‌فرماید:
«مشتملة» منظور این هست که بـه دور بدن مبارک حضرت فاطمـه سلام الله علیـها عبایی پیچیده شده بود و او درون آن عبا پوشیده شده بود و «ثفر» بـه آن بند چرمـینی گویند کـه در انتهای زین اسب است.

[روایت شماره] (36)

[کشف الغمة ] وَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیـهما السلام، عَنْ آبَائِهِ: أَنَّ أَبَابَکْرٍ أَتَی النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم زَوِّجْنِی فَاطِمَةَ، فَأَعْرَضَ عَنْهُ، فَأَتَاهُ عُمَرُ فَقَالَ مِثْلَ ذَلِکَ فَأَعْرَضَ عَنْهُ، فَأَتَیَا عَبْدَالرَّحْمَنِ بْنَ عَوْفٍ فَقَالا: أَنْتَ أَکْثَرُ قُرَیْشٍ مَالاً، فَلَوْ أَتَیْتَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَخَطَبْتَ إِلَیْهِ فَاطِمَةَ، زَادَکَ اللَّهُ مَالاً إِلَی مَالِکَ وَ شَرَفاً إِلَی شَرَفِکَ فَأَتَی النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَقَالَ لَهُ ذَلِکَ، فَأَعْرَضَ عَنْهُ، فَأَتَاهُمَا فَقَالَ:
قَدْ نَزَلَ بِی مِثْلُ الَّذِی نَزَلَ بِکُمَا.
فَأَتَیَا عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ هُوَ یَسْقِی نَخَلاتٍ لَهُ فَقَالا: قَدْ عَرَفْنَا قَرَابَتَکَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ قِدْمَتَکَ فِی الْإِسْلامِ، فَلَوْ أَتَیْتَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَخَطَبْتَ إِلَیْهِ فَاطِمَةَ لَزَادَکَ اللَّهُ فَضْلاً إِلَی فَضْلِکَ وَ شَرَفاً إِلَی شَرَفِکَ. فَقَالَ:
لَقَدْ نَبَّهْتُمَانِی، فَانْطَلَقَ فَتَوَضَّأَ، ثُمَّ اغْتَسَلَ وَ لَبِسَ کِسَاءً قِطْرِیّاً وَ صَلَّی رَکْعَتَیْنِ، ثُمَّ أَتَی النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ قَالَ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ زَوِّجْنِی فَاطِمَةَ،
قَالَ إذَا زَوَّجْتُکَهَا فَمَا تُصْدِقُهَا قَالَ:
أُصْدِقُهَا سَیْفِی وَ فَرَسِی وَ دِرْعِی وَ نَاضِحِی،
قَالَ:
أَمَّا نَاضِحُکَ وَ سَیْفُکَ وَ فَرَسُکَ فَلا غِنًی بِکَ عَنْهَا تُقَاتِلُ الْمُشْرِکِینَ وَ أَمَّا دِرْعُکَ فَشَاْنُکَ بِهَا.
فَانْطَلَقَ عَلِیٌّ وَ بَاعَ دِرْعَهُ بِأَرْبَعِ مِائَةٍ وَ ثَمَانِینَ دِرْهَماً قِطْرِیّاً، فَصَبَّهَا بَیْنَ یَدَیِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمْ یَسْأَلْهُ عَنْ عَدَدِهَا وَ لا هُوَ أَخْبَرَهُ عَنْهَا فَأَخَذَ مِنْهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَبْضَةً فَدَفَعَهَا إِلَی الْمِقْدَادِ بْنِ الْأَسْوَدِ فَقَالَ:
ابْتَعْ مِنْ هَذَا مَا تُجَهَّزُ بِهِ فَاطِمَةُ وَ أَکْثِرْ لَهَا مِنَ الطِّیبِ، فَانْطَلَقَ الْمِقْدَادُ فَاشْتَرَی لَهَا رَحًی وَ قِرْبَةً وَ وِسَادَةً مِنْ أَدَمٍ وَ حَصِیراً قِطْرِیّاً فَجَاءَ بِهِ فَوَضَعَهُ بَیْنَ یَدَیِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم وَ أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَیْسٍ مَعَهُ، فَقَالَتْ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ
خَطَبَ إِلَیْکَ ذَوُو الْأَسْنَانِ وَ الْأَمْوَالِ مِنْ قُرَیْشٍ وَ لَمْ تُزَوِّجْهُمْ فَزَوَّجْتَهَا مِنْ هَذَا الْغُلامِ؟
فَقَالَ:
یَا أَسْمَاءُ أَمَا إِنَّکِ سَتُزَوَّجِینَ بِهَذَا الْغُلامِ وَ تَلِدِینَ لَهُ غُلاماً.
هَذَا مَعَ مَا رُوِیَ أَنَّهَا کَانَتْ فِی الْحَبَشَةِ غَرِیبةًٌ، فَإِنَّهَا تَزَوَّجَتْ بِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام وَ وَلَدَتْ مِنْهُ کَمَا ذَکَرَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم.
فَلَمَّا کَانَ اللَّیْلُ قَالَ لِسَلْمَانَ: ائْتِنِی بِبَغْلَتِیَ الشَّهْبَاءِ، فَأَتَاهُ بِهَا، فَحَمَلَ عَلَیْهَا فَاطِمَةَ سلام الله علیـها، فَکَانَ سَلْمَانُ یَقُودُهَا وَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یَقُومُ بِهَا.
فَبَیْنَا هُوَ کَذَلِکَ إِذْ سَمِعَ حِسّاً خَلْفَ ظَهْرِهِ فَالْتَفَتَ، فَإذَا هُوَ جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ فِی جَمْعٍ کَثِیرٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ، فَقَالَ:
یَا جَبْرَئِیلُ مَا أَنْزَلَکُمْ؟ قَال: نَزُفُّ فَاطِمَةَ إِلَی زَوْجِهَا، فَکَبَّرَ جَبْرَئِیلُ، ثُمَّ کَبَّرَ مِیکَائِیلُ، ثُمَّ کَبَّرَ إِسْرَافِیلُ، ثُمَّ کَبَّرَتِ الْمَلائِکَةُ، ثُمَّ کَبَّرَ النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم، ثُمَّ کَبَّرَ سَلْمَانُ الْفَارِسِیُّ، فَصَارَ التَّکْبِیرُ خَلْفَ الْعَرَائِسِ سُنَّةً مِنْ تِلْکَ اللَّیْلَةِ.
فَجَاءَ بِهَا فَأَدْخَلَهَا عَلَی عَلِیٍّ علیـه السلام فَأَجْلَسَهَا إِلَی جَنْبِهِ عَلَی الْحَصِیرِ الْقِطْرِیِّ ثُمَّ قَالَ:
یَا عَلِیُّ هَذِهِ بِنْتِی فَمَنْ أَکْرَمَهَا فَقَدْ أَکْرَمَنِی وَ مَنْ أَهَانَهَا فَقَدْ أَهَانَنِی. ثُمَّ قَالَ:
اللَّهُمَّ بَارِکْ لَهُمَا وَ بَارِکْ عَلَیْهِمَا وَ اجْعَلْ لَهُمَا (442) ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ، ثُمَّ وَثَبَ فَتَعَلَّقَتْ بِهِ وَ بَکَتْ، فَقَالَ لَهَا: مَا یُبْکِیکِ فَقَدْ زَوَّجْتُکِ أَعْظَمَهُمْ حِلْماً وَ أَکْثَرَهُمْ عِلْماً.
إیضاح: قال الجزریُّ فیـه: أنـه علیـه السلام کان متوشّحاً بثوب قطریّ: هو ضرب من البرود فیـه حمرة و لها أعلام فیـها بعض الخشونة و قیل: هی حلل جیـاد تحمل من قبل البحرین و قال الأزهریّ فی أعراض البحرین قریة یقال لها: قطر و أحسب الثّیـاب القطریّة نسبت إلیـها، فکسروا القاف للنسبة و خفّفوا.
صاحب کتاب کشف الغمّه (443) از حضرت امام صادق علیـه السلام نقل کرده کـه آن حضرت از پدران بزرگوارش نقل نمود کـه همانا ابابکر خدمت پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رفت و گفت:
ای رسول خدا! فاطمـه را بـه ازدواج من درآور. رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از او روی برگردانید. بعد از او عمر خدمت آن حضرت رسید و همان تقاضا را نمود و پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از او نیز روی مبارک را برگردانید. بعد آن دو، نزد عبدالرّحمن بن عوف رفتند و گفتند:
تو بزرگترین ثروتمند قریش هستی اگر نزد رسول خدا بروی و فاطمـه را خواستگاری کنی خداوند ثروت تو را افزون و به شرافت تو اضافه مـی‌کند.
پس او بـه نزد پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آمد و همان تقاضا را تکرار کرد. پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از او هم روی برگردایند، بعد به نزد عمر و ابابکر برگشت و گفت:
پیـامبر با من چنان کرد کـه با شما کرد.
پس آن دو نفر خدمت حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام رسیدند و آن حضرت مشغول آبیـاری نخل‌های خود بودند. بـه آن حضرت عرض د:
ما آگاه و آشنا هستیم بـه نزدیکی تو بـه رسول خدا و اینکه تو اوّلین مسلمان هستی، بعد اگر از آن حضرت، ش فاطمـه را خواستگاری کنی خداوند فضیلت دیگری بر آن فضائل و شرافتی بر آن شرافت‌های تو مـی‌افزاید، حضرت علی علیـه السلام فرمود:
یـادآوری کردید. بعد به خانـه رفت و وضو گرفت و سپس غسل نمود و عبای قطریّه‌ی (444) خود را پوشید و دو رکعت نماز خواند. بعد به خدمت پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم رفته و عرض کرد:
ای رسول خدا! فاطمـه سلام الله علیـها را بـه ازدواج من درمـی آوری؟
فرمود:
اگر او را بـه تو بدهم چه چیزی را صداق و مـهر او قرار مـی‌دهی؟
عرض کرد:
شمشیرم و اسبم و زره‌ام و شترم را.
فرمود:
امّا شتر و شمشیر و اسبت چیزهاییست کـه تو از آنـها بی‌نیـاز نیستی به منظور جنگ با مشرکین امّا از زره‌ات بی‌نیـازی.
پس حضرت علی علیـه السلام زره‌اش را بـه قیمت چهارصد و هشتاد درهم قِطری (445) فروخت و آن درهم‌ها را درون مقابل پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم گذاشت. پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از مقدار آن درهم‌ها سؤال نفرمود و امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام هم بـه آن حضرت چیزی عرض نکرد. بعد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم یک مشت از آنـها را برداشت و به مقداد بن اسود داد و فرمود:
با این پول‌ها آنچه لازم هست برای جهاز فاطمـه سلام الله علیـها خریداری کن و بیش از هر چیز به منظور او عطر خریداری کن. بعد مقداد بـه بازار رفت و برای آن بانو آسیـاب و مشک و بالش و حصیری قَطَری خرید و آنـها را خدمت پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آورد و در مقابل حضرتش قرار داد و اسماء بنت عمـیس نیز همراه مقداد بود. بعد او بـه پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عرض کرد:
ای رسول خدا! حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را از تو خواستگاری د صاحبان دندان و ثروتمندانی از قریش و شما ایشان را بـه عقد و ازدواج آنـها درون نیـاوردی امّا او را بـه این جوان دادی؟ رسول خدا فرمود:
ای اسماء! آگاه باش کـه تو نیز با این جوان ازدواج خواهی کرد و برای او پسری مـی‌آوری.
(مرحوم علّامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌فرماید:)
این گفت و شنود اسماء با رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم با آنچه درون قبل روایت شد کـه اسماء درون زمان ازدواج امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیـها درون حبشـه بود مغایرت دارد. یعنی این گفت و شنود شاهد بر این هست که او درون زمان ازدواج آن دو بزرگوار حضور داشته و همانا او بعد از شـهادت حضرت زهرا سلام الله علیـها با حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام ازدواج کرد و از آن حضرت فرزندی پیدا کرد همان طور کـه رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم ذکر فرمود.
پس چون شب زفاف فرا رسید رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه سلمان فرمود:
استر من شـهباء را بیـاور. بعد سلمان آن را آورد، رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه سلام الله علیـها را بر آن سوار کرد و سلمان افسار آن را گرفت و حرکت د. درون بین راه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم سر صدایی شنید، چون نظر کرد ناگاه دید جبرئیل و مـیکائیل و اسرافیل درون بین گروه زیـادی از ملائکه آمده‌اند.
حضرت فرمود:
ای جبرئیل بـه چه منظور شما بـه زمـین نازل شده‌اید؟
عرض کرد:
آمده‌ایم که تا فاطمـه را بـه خانـه‌ی شوهرش ببریم.
آنگاه جبرئیل شروع کرد بـه تکبیر گفتن، بعد مـیکائیل و سپس اسرافیل و پس از آنـها همـه‌ی ملائکه تکبیر گفتند و از همان شب، تکبیر گفتن درون پشت سر عروس‌ها سنّت شد.
پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم آن بانو را داخل خانـه‌ی حضرت علی علیـه السلام برد و او را درون کنار خود، بر روی حصیر قطری نشانید و فرمود:
ای علی! این من است، بعد هر او را گرامـی بدارد مرا گرامـی و عزیز داشته و هر بـه او اهانت کند بـه من اهانت کرده. سپس فرمود:
خداوندا این ازدواج را به منظور آنـها مبارک فرما و بر آنـها مبارک فرما و برای آنـها نسل و ذریّه‌ای پاک و پاکیزه قرار بده، بـه راستی کـه تو شنوای دعا مـی‌باشی.
سپس پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم برخاست و او را درون آغوش گرفت، حضرت فاطمـه سلام الله علیـها دست درون گردن پدر افکند و گریست، پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه او فرمود:
سبب گریـه‌ی تو چیست؟ من تو را بـه ازدواجی درآوردم کـه عظیم‌ترین حلم و بیشترین علم را درون بین خلائق دارد.
بیـان: جزری درون بیـان این روایت گفته درون آنجا کـه آمده «أو لبساءً قطریّاً» منظور این هست که آن حضرت عبا یـا پارچه‌ای را از زیر بغل رد کرده و روی شانـه انداخته بود و این نوعی بُرد هست که پارچه‌ی آن خشن است.
و بنا بر قول دیگر نوعی حلّه هست که بسیـار فاخر هست و درون بلاد بحرین بافته مـی‌شود.
ازهری گفته درون حومـه‌ی بحرین روستاییست بـه نام «قِطر» کـه گمان مـی‌کنم لباس‌های «قطریّه» منسوب بـه آنجاست و قاف راره داده‌اند به منظور نسبت (تا منسوب بـه آن قریـه باشد) و همچنین به منظور اینکه استعمال آن را آسان کرده باشند.

[روایت شماره] (37)

[کشف الغمة ] قَدْ أَوْرَدَ صَاحِبُ کِتَابِ الْفِرْدَوْسِ فِی الْأَحَادِیثِ عَنِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم لَوْلا عَلِیٌّ لَمْ یَکُنْ لِفَاطِمَةَ کُفْوٌ.
وَ رَوَی صَاحِبُ الْفِرْدَوْسِ أَیْضاً عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ زَوَّجَکَ فَاطِمَةَ وَ جَعَلَ صَدَاقَهَا الْأَرْضَ فَمَنْ مَشَی عَلَیْهَا مُبْغِضاً لَکَ مَشَی حَرَاماً.
وَ رَوَی ابْنُ بَابَوَیْهِ مِنْ حَدِیثٍ طَوِیلٍ أَوْرَدَهُ فِی تَزْوِیجِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ بِفَاطِمَةَ سلام الله علیـها أَنَّهُ أَخَذَ فِی فِیـهِ مَاءً وَ دَعَا فَاطِمَةَ فَأَجْلَسَهَا بَیْنَ یَدَیْهِ، ثُمَّ مَجَّ الْمَاءَ فِی الْمِخْضَبِ وَ هُوَ الْمِرْکَنُ وَ غَسَّلَ قَدَمَیْهِ وَ وَجْهَهُ، ثُمَّ دَعَا فَاطِمَةَ سلام الله علیـها وَ أَخَذَ کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَضَرَبَ بِهِ عَلَی رَأْسِهَا وَ کَفّاً بَیْنَ یَدَیْهَا ثُمَّ رَشَّ جِلْدَهَا، ثُمَّ دَعَا بِمِخْضَبٍ آخَرَ ثُمَّ دَعَا عَلِیّاً فَصَنَعَ بِهِ کَمَا صَنَعَ بِهَا، ثُمَّ الْتَزَمَهُمَا فَقَالَ:
اللَّهُمَّ إنَّهُمَا مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُمَا، اللَّهُمَّ کَمَا أَذْهَبْتَ عَنِّی الرِّجْسَ وَ طَهَّرْتَنِی تَطْهِیراً. فَأَذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تَطْهِیراً، ثُمَّ قَالَ قُومَا إِلَی بَیْتِکُمَا، جَمَعَ اللَّهُ بَیْنَکُمَا وَ بَارَکَ فِی سِیَرِکُمَا وَ أَصْلَحَ بَالَکُمَا، ثُمَّ قَامَ فَأَغْلَقَ عَلَیْهِمَا الْبَابَ بِیَدِهِ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَأَخْبَرَتْنِی أَسْمَاءُ أَنَّهَا رَمَقَتْ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمْ یَزَلْ یَدْعُو لَهُمَا خَاصَّةً لا یُشْرِکُهُمَا فِی دُعَائِهِ أَحَداً حَتَّی تَوَارَی فِی حُجْرَتِهِ.
وَ فِی رِوَایَةٍ أَنَّهُ قَالَ بَارَکَ اللَّهُ لَکُمَا فِی سِیَرِکُمَا وَ جَمَعَ شَمْلَکُمَا وَ أَلَّفَ عَلَی الإِیمَانِ بَیْنَ قُلُوبِکُمَا، شَأنَکَ بِأَهْلِکَ، السَّلامُ عَلَیْکُمَا.
وَ رُوِیَ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِاللَّهِ قَالَ:
لَمَّا زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ مِنْ عَلِیٍّ علیـهما السلام کَانَ اللَّهُ تَعَالَی مُزَوِّجَهُ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ وَ کَانَ جَبْرَئِیلُ الْخَاطِبَ وَ کَانَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً مِنَ الْمَلائِکَةِ شُهُوداً وَ أَوْحَی اللَّهُ إِلَی شَجَرَةِ طُوبَی أَنِ انْثُرِی مَا فِیکِ مِنَ الدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ وَ اللُّؤْلُؤِ وَ أَوْحَی اللَّهُ إِلَی الْحُورِ الْعِینِ أَنِ الْتَقِطْنَهُ فَهُنَّ یَتَهَادَیْنَهُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ فَرَحاً بِتَزْوِیجِ فَاطِمَةَ عَلِیّاً.
وَ عَنْ شُرَحْبِیلَ بْنِ سَعِیدٍ قَالَ:
دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلَی فَاطِمَةَ فِی صَبِیحَةِ عُرْسِهَا بِقَدَحٍ فِیـهِ لَبَنٌ فَقَالَ:
اشْرَبِی فِدَاکِ أَبُوکِ، ثُمَّ قَالَ لِعَلِیٍّ علیـه السلام :
اشْرَبْ فِدَاکَ ابْنُ عَمِّکَ.
وَ عَنْ شُرَحْبِیلَ بْنِ سَعِیدٍ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ:
لَمَّا کَانَتْ صَبِیحَةُ الْعُرْسِ أَصَابَ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها رِعْدَةٌ، فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
زَوَّجْتُکِ سَیِّداً فِی الدُّنْیَا «وَ إنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ» (446).
وَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیـه السلام قَالَ شَکَتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیـها إِلَی رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلِیّاً فَقَالَتْ:
یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا یَدَعُ شَیْئاً مِنْ رِزْقِهِ إِلا وَزَّعَهُ بَیْنَ الْمَسَاکِینِ، فَقَالَ لَهَا: یَا فَاطِمَةُ أتُسْخِطِینِی فِی أَخِی وَ ابْنِ عَمِّی، إِنَّ سَخَطَهُ سَخَطِی وَ إِنَّ سَخَطِی لَسَخَطُ اللَّهِ، فَقَالَتْ:
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ سَخَطِ اللَّهِ وَ سَخَطِ رَسُولِهِ.
وَ رُوِیَ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ: قَالَ:
سَمِعْتُ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ علیـه السلام یَقُولُ: وَاللَّهِ لاتَکَلَّمَنَّ بِکَلامٍ لا یَتَکَلَّمُ بِهِ غَیْرِی إِلا کَذَّابٌ وَرِثْتُ نَبِیَّ الرَّحْمَةِ وَ زَوْجَتِی خَیْرُ نِسَاءِ الْأُمَّةِ وَ أَنَا خَیْرُ الْوَصِیِّینَ.
نیز درون کتاب کشف الغمّه (447) از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نقل مـی‌کند کـه فرمود:
اگر علی بن ابیطالب علیـه السلام نمـی‌بود به منظور فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها کفو و همانندی پیدا نمـی‌شد.
نیز از ابن عبّاس روایت مـی‌کند کـه رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت علی بن ابیطالب علیـه السلام فرمود:
خدا فاطمـه را به منظور تو تزویج نمود و زمـین را صداق آن بانو قرار داد. بعد راه رفتنی کـه بغض تو را داشته باشد بر روی زمـین حرام است.
ابن بابویـه درون قسمتی از یک حدیث طولانی کـه مربوط بـه ازدواج حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام و حضرت فاطمـه سلام الله علیـهاست روایت کرده:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم مقداری آب درون دهان گرفته و حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را صدا زد و در مقابل خود نشانید. سپس آن آب‌ها را از دهان خود درون تشتی ریخت و با آن آب، پاها و صورت مبارک خود را شست. سپس حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را خواست و یک کف از آن آب را گرفت و بر سر او ریخت و مشتی نیز بین دستانش، بعد پوست بدن او را شست و پس از آن تشتی دیگر خواست و آنگاه حضرت علی علیـه السلام را صدا زد و با آن نیز همان کارهایی کـه با حضرت فاطمـه سلام الله علیـها انجام داده بود، تکرار فرمود. بعد آنـها را با هم همراه کرد و فرمود:
خداوندا، این دو از من و من از ایشان هستم. خداوندا! همان گونـه کـه رجس و پلیدی را از من دور ساختی و مرا پاک و پاکیزه نمودی، از ایشان نیز پلیدی را دور فرما و آنـها را پاک و پاکیزه نما، سپس فرمود:
مبارک گرداند راه و روش شما را و اصلاح کند زندگی و معیشت شما را، بعد پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم برخاست و به دست مبارک خود درب را بر روی آنـها بست.
ابن عبّاس گفت:
اسماء بـه من خبر داد پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم همچنان درون حقّ علی و زهرا علیـهما السلام دعا مـی‌کرد وی را درون دعای آنـها شریک نمـی‌کرد که تا اینکه داخل حجره‌ی خویش گردید.
و درون روایتی آمده هست پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
خداوند راه و روش شما را مبارک فرماید، کار شما را اصلاح نموده و بین قلوب شما را بر پایـه‌ی ایمان، اُلفت (بیشتری) ایجاد کند و بر شما باد رفع حوائج یکدیگر، سلام بر شما باد.
و روایت شده از جابر بن عبدالله کـه گفت:
قبل از آن کـه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فاطمـه سلام الله علیـها را بـه عقد و نکاح حضرت علی علیـه السلام درآورد، خداوند تعالی درون بالاتر از عرش خود، آنـها را بـه عقد یکدیگر درآورده بود، جبرئیل خطبه خواند و مـیکائیل و اسرافیل درون بین هفتاد هزار فرشته شاهد آن عقد بودند و خداوند وحی فرستاد بـه درخت طوبی کـه نثار کن آنچه درون خود داری از دُرّ و یـاقوت و لؤلؤ و وحی فرستاد بـه حورالعین که تا آن دُرّ و یـاقوت و لؤلؤها را بردارند و آنـها که تا روز قیـامت آن جواهرات را بـه یکدیگر هدیـه مـی‌دهند و شاد و مسرور هستند بـه ازدواج حضرت فاطمـه سلام الله علیـها و حضرت علی علیـه السلام.
و از شرحبیل بن سعید روایت شده کـه گفت:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون صبح عروسی حضرت فاطمـه سلام الله علیـها، قَدَحی از شیر نزد او آورد و فرمود:
بیـاشام، فدای تو باد پدرت، سپس بـه حضرت علی علیـه السلام فرمود:
بیـاشام فدای تو باد پسر عمویت.
و از شرحبیل بن سعید انصاری نقل شده کـه گفت:
چون صبح عروسی فاطمـه سلام الله علیـها شد ترس و وحشتی بر او رسید، بعد رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرتش فرمود:
من تو را بـه تزویجی درآوردم کـه در دنیـا آقای (خلائق) هست «و همانا او درون آخرت حتماً از صالحین است».
از حضرت امام محمّد باقر علیـه السلام روایت شده کـه فرمود:
حضرت زهرای اطهر سلام الله علیـها از حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام بـه پیغمبر خدا شکایت کرد و گفت:
یـا رسول الله! علی تمام رزق و روزی خود را بین بینوایـان تقسیم مـی‌نماید.
پیـامبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
ای فاطمـه! تو مـی‌خواهی مرا نسبت بـه برادرم و پسر عمویم خشمگین نمایی، درون صورتی کـه خشم علی خشم من و خشم من خشم خدا است؟!
فاطمـه‌ی اطهر سلام الله علیـها عرض کرد:
از خشم خدا و رسول، بـه خدا پناه مـی‌برم.
از اصبغ بن نُباته روایت شده کـه گفت:
از حضرت امـیر علیـه السلام شنیدم مـی‌فرمود:
به خدا قسم سخنی مـی‌گویم کـه هر غیر از من بگوید کذّاب است: من وارث پیغمبر رحمت مـی‌باشم. زوجه‌ام بهترین زنان امّت هست و من بهترین وصیّین هستم.

[روایت شماره] (38)

[الکافی ] الْعِدَّةُ، عَنْ سَهْلٍ عَنِ الْبَزَنْطِیِّ، عَنْ عَبْدِ الْکَرِیمِ بْنِ عَمْرٍو، عَنِ ابْنِ أَبِی یَعْفُورٍ قَالَ:
سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ علیـه السلام یَقُولُ: إِنَّ عَلِیّاً تَزَوَّجَ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها عَلَی جَرْدِ بُرْدٍ وَ دِرْعٍ وَ فِرَاشٍ کَانَ مِنْ إِهَابِ کَبْشٍ.
بیـان: قوله علی جرد برد، أی برد خلق.
در کتاب کافی (448) با چند واسطه نقل کرده کـه گفت شنیدم حضرت امام جعفر صادق علیـه السلام مـی‌فرمود:
همانا علی علیـه السلام ازدواج کرد با فاطمـه سلام الله علیـها با عبایی سائیده شده، زره و فرشی کـه از پوست قوچ بود.
بیـان: «جُرْدِ بُرْدٍ» یعنی لباس مندرس.

[روایت شماره] (39)

[الکافی ] مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی، عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ، عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ قَالَ:
سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ علیـه السلام یَقُولُ: زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ عَلَی دِرْعٍ حُطَمِیَّةٍ یَسْوَی ثَلاثِینَ دِرْهَماً.
در کتاب کافی (449) با چند واسطه از محمّد بن یحیی نقل شده کـه گفت شنیدم حضرت امام صادق علیـه السلام مـی‌فرمود:
تزویج نمود رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه را به منظور حضرت علی علیـهما السلام با مـهریـه‌ی یک زره حُطمـیّه کـه ارزش آن سی درهم بود.

[روایت شماره] (40)

[الکافی ] عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ، عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ، عَنْ أَبَی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلِیَّاً فَاطِمَةَ، عَلَی دِرْعٍ حُطَمِیَّةٍ وَ فِرَاشُهَا إِهَابُ کَبْشٍ یَجْعَلانِ الصُّوفَ إذَا اضْطَجَعَا تَحْتَ جُنُوبِهِمَا.
و همچنین درون کتاب کافی (450) با چند واسطه از احمد بن محمّد روایت شده کـه حضرت امام صادق علیـه السلام فرمود:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را بـه همسری حضرت علی علیـه السلام درآورد بـه زره‌ی حطمـیّه و فرش آنـها پوست قوچی بود کـه در هنگام خواب آن را برمـی گرداندند و روی طرف نرم آن مـی‌خوابیدند.

[روایت شماره] (41)

[الکافی ] بَعْضُ أَصْحَابِنَا، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ، عَنْ اَلْعَبَّاسِ بْن ِعَامِرٍ، عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ [أَبِی ] بُکَیرٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ، عَلَی دِرْعٍ حُطَمِیَّةٍ تُسَاوِی ثَلاثِینَ دِرْهَماً.
بیـان: یمکن الجمع بین تلک الرّوایـات بوجوه:
الأوّل - أن یکون المرادالدِّرع جزءاً للمـهر.
الثّانی - أن یکون المعنی أنّه لو کان هذا الیوم لساوی ثلاثین درهماً و إن کانت قیمته فی ذلک الزَّمان أکثر.
الثّالث - أن یقال إنّه کان یسوی ثلاثین درهماً، لکن بیع بخمس مائة درهم.
الرّابع - أن یکون بعض الأخبار محمولا علی التقیّة.
مرحوم کلینی درون کتاب کافی (451) مـی‌گوید:
از بعضی اصحاب ما روایت شده کـه از حضرت علیّ بن الحسین علیـهما السلام روایت کرده‌اند و حضرتش با چند واسطه از امام صادق علیـه السلام روایت فرموده کـه حضرت فرمودند:
رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را بـه ازدواج حضرت علی علیـه السلام درآورد بـه زرهی آهنی، کـه ارزش آن سی درهم بود.
بیـان: مرحوم علّامـه‌ی مجلسی رحمة الله علیـه مـی‌گوید:
جمع بین این روایـات مـی‌تواند علّت‌هایی داشته باشد کـه از این قرار است:
اوّل: شاید منظور این باشد کـه (خود) آن زره جزئی از مِهر بوده‌ست.
دوّم:
در آن زمان این زره سی درهم ارزش داشته، گر چه درون این زمان قیمت آن بیشتر شده‌ست.
سوّم:
آن زره ارزش و قیمتش سی درهم بوده، امّا حضرت امـیرالمؤمنین علی علیـه السلام آن را بـه پانصد درهم فروخته‌اند.
چهارم:
ممکن هست بعضی از اخبار و روایـات، حمل بر تقیّه شده باشد.

[روایت شماره] (42)

[الکافی ] عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ الْخَزَّازِ، عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ، عَنْ أَبِی مَرْیَمَ الْأَنْصَارِیِّ، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیـه السلام قَال: َ کَانَ صَدَاقُ فَاطِمَةَ جَرْدَ بُرْدٍ (452) حِبَرَةٍ وَ دِرْعَ حُطَمِیَّةٍ وَ کَانَ فِرَاشُهَا إِهَابَ کَبْشٍ یُلْقِیَانِهِ وَ یَفْرُشَانِهِ وَ یَنَامَانِ عَلَیْهِ.
مرحوم کلینی درون کافی (453) مـی‌گوید:
عدّه‌ای از اصحاب ما با چند واسطه از حضرت امام محمّد باقر علیـه السلام روایت کرده‌اند کـه فرمود:
صداق و مِهر حضرت فاطمـه سلام الله علیـها لباس راه راه و زرهی آهنی بود و زیرانداز و فرش آنـها پوست قوچی بود کـه به هنگام خواب آن را برمـی گرداندند و بر روی نرم آن مـی‌خوابیدند.

[روایت شماره] (43)

[الکافی ] عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ، عَنْ دَاوُدَ، عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ شُعَیْبٍ قَالَ:
لَمَّا زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عَلِیّاً فَاطِمَةَ دَخَلَ عَلَیْهَا وَ هِیَ تَبْکِی فَقَالَ لَهَا: مَا یُبْکِیکِ؟ فَوَاللَّهِ لَوْ کَانَ فِی أَهْلِی خَیْرٌ مِنْهُ مَا زَوَّجْتُکِهِ وَ مَا أَنَا زَوَّجْتُکِهِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ زَوَّجَکِ وَ أَصْدَقَ عَنْکِ الْخُمُسَ مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ.
در کتاب کافی (454) با چند واسطه از یعقوب بن شعیب نقل مـی‌کند کـه او گفت:
چون رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را بـه تزویج حضرت علی علیـه السلام درآورد، رسول اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بر حضرت فاطمـه سلام الله علیـها داخل شد و (دید) کـه ایشان گریـه مـی‌کنند، بعد پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه ایشان فرمود:
چه چیزی تو را گریـان کرده‌ست؟ بـه خدا قسم اگر درون بین خویشاوندان منی بهتر از او بود من تو را بـه ازدواج آن شخص درمـی آوردم، من تو را بـه ازدواج او درنیـاوردم بلکه خداوند تو را بـه او تزویج فرمود و صداق و مـهر تو را خمس اموال مردم قرار داد که تا زمانی کـه آسمان‌ها و زمـین باقیست.

[روایت شماره] (44)

[الکافی ] عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَبْدِاللَّهِ بْنِ إِسْحَاقَ، عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ سُلَیْمَانَ، عَمَّنْ حَدَّثَهُ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
إِنَّ فَاطِمَةَ سلام الله علیـها قَالَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
زَوَّجْتَنِی بِالْمَهْرِ الْخَسِیسِ، فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
مَا أَنَا زَوَّجْتُکِ وَ لَکِنَّ اللَّهَ زَوَّجَکِ مِنَ السَّمَاءِ وَ جَعَلَ مَهْرَکِ خُمُسَ الدُّنْیَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ.
شیخ کلینی درون کتاب کافی (455) با چند واسطه از حضرت صادق آل محمّد روایت مـی‌کند کـه فرمود:
حضرت فاطمـه‌ی زهراء سلام الله علیـها بـه پیغمبر خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم عرض کرد:
شما مرا با یک مـهریـه‌ی مختصری شوهر دادی.
پیغمبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
من تو را تزویج نکردم، بلکه خدای سبحان، متصدّی امر ازدواج تو شد و خمس دنیـا را که تا آسمان‌ها و زمـین برقرار باشند، مـهریـه‌ی تو قرار داد.

[روایت شماره] (45)

[الکافی ] عَلِیٌّ، عَنْ أَبِیـهِ، عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ، عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ علیـه السلام قَالَ:
لا غَیْرَةَ فِی الْحَلالِ بَعْدَ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
لا تُحْدِثَا شَیْئاً حَتَّی أَرْجِعَ إِلَیْکُمَا، فَلَمَّا أَتَاهُمَا أَدْخَلَ رِجْلَیْهِ بَیْنَهُمَا فِی الْفِرَاشِ.
در کتاب کافی (456) با چند واسطه از حضرت امام صادق علیـه السلام نقل مـی‌کند کـه فرمود:
غیرت ورزیدن درباره‌ی حلال جایز نیست بعد از آنکه رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
کاری از شما سر نزند که تا من نزد شما بازگردم. چون رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نزد آن دو بزرگوار برگشت دو پای مبارک خود را داخل بستر و بین آنـها قرار داد.

[روایت شماره] (46)

[الکافی ] عَلِیٌّ، عَنْ أَبِیـهِ، عَنْ أَبِی عَبْدِاللَّهِ الْبَرْقِیِّ رَفَعَهُ قَالَ:
لَمَّا زَوَّجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَاطِمَةَ قَالُوا: بِالرِّفَاءِ وَ الْبَنِینَ،
قَالَ:
لا بَلْ عَلَی الْخَیْرِ وَ الْبَرَکَةِ.
إیضاح: قال [الجزریُّ ] فیـه: نـهی أن یقال للمتزوِّج بالرِّفاء و البنین الرِّفاء: الالتیـام و الاتّفاق و البرکة و النّماء و إنّما نـهی عنـه کراهیة لأَنّه کان من عادتهم و لهذا سنَّ فیـه غیره.
در کتاب کافی (457) با چند واسطه از ابی عبدالله برقی روایت کرد و او بدون ذکر اسماء روات دیگر گفته: چون رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم حضرت فاطمـه سلام الله علیـها را شوهر داد، (مردم بـه آنـها) مـی‌گفتند:
«بِالرِّفَاءِ وَ الْبَنِین» بـه امـید همدلی همسری و فرزندان بسیـار و رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فرمود:
نـه [این چنین بگویید ] بـه امـید خیر و برکت.
بیـان: جزری گفته پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم درون این روایت نـهی کرده بـه شخصی کـه ازدواج کرده بگویند:
«بِالرِّفَاءِ وَ الْبَنِین».
و «الرِّفاء» بـه معنی التیـام و اتّفاق (که آن زن و شوهر با هم اتّفاق نظر داشته باشند) و به معنی برکت و رشد و موفقیّت نیز آمده و همانا رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم گفتن این جمله را نـهی فرمود، زیرا مایل نبوده، این جزء عادت‌های مردم شود.
به همـین جهت کـه پیـامبر صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نـهی فرمود، شادباش گفتن‌های دیگری سنّت شده‌ست.

[روایت شماره] (47)

[الکافی ] مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنِ ابْنِ مَعْرُوفٍ، عَنِ ابْنِ مَهْزِیَارَ، عَنْ مُخَلَّدِ بْنِ مُوسَی، عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَلِیٍّ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ یَحْیَی الْیَرْبُوعِیِّ، عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیـه السلام قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم:
«إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ» (458) أَتَزَوَّجُ فِیکُمْ وَ أُزَوِّجُکُمْ إِلا فَاطِمَةَ فَإِنَّ تَزْوِیجَهَا نَزَلَ مِنَ السَّمَاءِ.
نیز درون همان کتاب (459) با چند واسطه از حضرت امام محمّد باقر علیـه السلام از رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم روایت مـی‌کند کـه فرمود:
من بشری هستم مثل شما. از شما زن مـی‌گیرم و به شما زن مـی‌دهم. ولی موضوع ازدواج فاطمـه سلام الله علیـها، یک امر آسمانی‌ست.

[روایت شماره] (48)

[تفسیر فرات بن إبراهیم (460)] عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَخْلَدٍ الْجُعْفِیُّ مُعَنْعَناً عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً» (461) قَالَ:
خَلَقَ اللَّهُ نُطْفَةً بَیْضَاءَ مَکْنُونَةً فَجَعَلَهَا فِی صُلْبِ آدَمَ، ثُمَّ نَقَلَهَا مِنْ صُلْبِ آدَمَ إِلَی صُلْبِ شَیْثٍ وَ مِنْ صُلْبِ شَیْثٍ إِلَی صُلْبِ أَنُوشَ وَ مِنْ صُلْبِ أَنُوشَ إِلَی صُلْبِ قَیْنَانَ، حَتَّی تَوَارَثَتْهَا کِرَامُ الْأَصْلابِ فِی مُطَهَّرَاتِ الْأَرْحَامِ، حَتَّی جَعَلَهَا اللَّهُ فِی صُلْبِ عَبْدِالْمُطَّلِبِ، ثُمَّ قَسَمَهَا نِصْفَیْنِ، فَأَلْقَی نِصْفَهَا إِلَی صُلْبِ عَبْدِاللَّهِ وَ نِصْفَهَا إِلَی صُلْبِ أَبِی طَالِبٍ وَ هِیَ سُلالَةٌ تُولِدُ مِنْ عَبْدِاللَّهِ مُحَمَّداً وَ مِنْ أَبِی طَالِبٍ عَلِیّاً عَلَیْهِمَا الصَّلاةُ وَ السَّلامُ، فَذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً» وَ زَوَّجَ فَاطِمَةَ بِنْتَ مُحَمَّدٍ عَلِیّاً، فَعَلِیٌّ مِنْ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدٌ مِنْ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ فَاطِمَةُ نَسَبٌ وَ عَلِیٌّ الصِّهْرُ. (462)
در کتاب تفسیر فرات بن ابراهیم (463) آمده:
علی بن محمّد بن مَخْلَد جعفی با ذکر اسامـی راویـانی سند خود را بـه ابن عبّاس مـی‌رساند کـه او درون تفسیر این فرموده‌ی خداوند متعال درون قرآن کـه مـی‌فرماید:
«و اوست خدایی کـه از آب بشر را آفرید و بین آنـها خویشی نسب و بستگی ازدواج را قرار داد» گفته: خداوند خلق نمود نطفه‌ی روشن و نورانی مستوری را، بعد آن را قرار داد درون صُلب آدم، سپس آن را منتقل کرد بـه صلب «شیث» و از صلب شیث بـه صلب «أنوش» و از صلب انوش بـه صلب «قینان» که تا آنجا کـه ارث مـی‌بردند این نطفه را، بهترین و گرامـی‌ترین صُلب‌ها درون پاکیزه‌ترین رحم‌ها که تا آن کـه خداوند آن را درون صلب عبدالمطّلب قرار داد. بعد آن نطفه را بـه دو نصف تقسیم نمود، بعد نصفی از آن را درون صلب عبدالله قرار داد و نصف دیگر را بـه صلب عبدالمطّلب منتقل نمود و از این نطفه، سُلاله‌ای از عبدالله متولّد شد بـه نام محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و از ابیطالب متولّد شد بـه نام علی علیـه السلام و به همـین معناست فرمایش خداوند تعالی: «و اوست خدایی کـه از آب بشر را آفرید و بین آنـها خویشی نسب و بستگی ازدواج را قرار داد» و ازدواج کرد حضرت فاطمـه سلام الله علیـها حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم با حضرت علی علیـه السلام ، بعد حضرت علی علیـه السلام از حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم و حضرت محمّد صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم از حضرت علی علیـه السلام هست و منظور از «نسب» درون این آیـه امام حسن و امام حسین و حضرت فاطمـه: هست و منظور از «صِهر» (داماد) حضرت علی علیـه السلام است.

[روایت شماره] (49)

مِصْبَاحُ الْأَنْوَارُ وَ کِتَابُ الْمُحْتَضَرِ: لِلْحَسَنِ بْنِ سُلَیْمَانَ نَقْلاً مِنْ کِتَابِ الْفِرْدَوْسِ عَنِ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم أَنَّهُ قَالَ:
لَوْلا عَلِیٌّ لَمْ یَکُنْ لِفَاطِمَةَ کُفْوٌ.
در کتاب مصباح الانوار و کتاب مختصر با واسطه از پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم نقل شده کـه حضرت فرمود:
اگر خدای تعالی حضرت علی علیـه السلام را خلق نمـی‌کرد، همسری به منظور فاطمـه سلام الله علیـها یـافت نمـی‌شد.
وَ مِنْهُ رَفَعَهُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم قَالَ لِعَلِیٍّ علیـه السلام :
یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ زَوَّجَکَ فَاطِمَةَ وَ جَعَلَ صَدَاقَهَا الْأَرْضَ، فَمَنْ مَشَی عَلَیْهَا مُبْغِضاً لَکَ مَشَی عَلَیْهَا حَرَاماً.
با ذکر سند از ابن عبّاس نقل کرده کـه پیـامبر اکرم صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم بـه حضرت علی علیـه السلام فرمود:
ای علی! همانا خداوند عزّوجلّ تزویج کرد فاطمـه سلام الله علیـها را بـه تو و مـهریّه و صداق او را زمـین قرار داد؛ بعد هر بر روی زمـین راه برود و کینـه و بغض تو را داشته باشد، راه رفتنش بر روی زمـین حرام است.

---

[بخش پنجم؛ ازدواج حضرت فاطمـه زهراء سلام الله علیـها (باب 5 ... نیک لیله الزفاف]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sat, 16 Jun 2018 07:24:00 +0000

---